تنگی کانال نخاعی در واقع باریک شدن فضای درون ستون فقرات است که میتواند بر اعصاب (نخاع) که از ستون فقرات عبور میکند، فشار وارد کند. تنگی کانال بیشتر بر اثر سایش و پارگی ایجاد میشود.
تنگی کانال نخاعی بر اساس محل بروز
تنگی کانال نخاعی بر حسب علت آن به سه دسته تقسیم میشود:
نوع مرکزی
این نوع تنگی، در قسمت مرکز یا وسط کانال نخاعی رخ میدهد.
کناری
در قسمت جانبی مهرۀ تنگی رخ میدهد.
تنگی سوراخ بین مهرهای
در واقع سوراخ بین مهرهای تنگ میشود.
انواع تنگی کانال نخاعی
با توجه به قسمت تنگی ستون فقرات کانال نخاعی به دو دسته تقسیم میشود:
- تنگی در ناحیۀ کمر
- تنگی در ناحیۀ گردن
که هر دو مورد بر اثر باریک شدن بخشی از ستون فقرات در ناحیۀ کمر و گردن، تنگی نخاعی رخ میدهد.
علائم تنگی نخاعی
اغلب بیمارانی که به تنگی نخاعی دچار میشوند، در ابتدا بدون علائم هستند یا گاه با انجام MRI یا CT اسکن این تنگی نخاعی مشخص میشود. انواع تنگی کانال نخاعی با توجه به میزان تنگی ستون فقرات و همچنین شرایط اعصاب آنها، متفاوت است. این بیماری به تدریج شروع میشود و با گذشت زمان وضعیت بدتری خواهد داشت.
برای بیمارانی که دچار تنگی نخاعی در ناحیۀ گردن و کمر میشوند، علائمی از جمله:
- سوزن سوزن شدن دست و پا
- ضعف در دست و پا
- گردن درد و درد کمر
- عدم تعادل در راه رفتن
ستون فقرات در واقع از ناحیۀ گردن تا قسمت تحتانی کمر ادامه دارد. استخوانهای ستون فقرات یک کانال را ایجاد کرده که از نخاع (اعصاب) محافظت میکنند. بعضی از افراد با کانال ستون فقرات کوچکی متولد میشوند یا بر اثر اتفاقی فضای باز ستون فقرات آنها کاهش مییابد.
عوامل دیگری هم باعث این تنگی نخاعی میگردند، که در ادامه به معرفی آنها خواهیم پرداخت:
رشد بیش از حد استخوان
بر اثر وارد شدن صدمه و پارگی ناشی از استئوآرتریت و وارد شدن فشار بر استخوانهای ستون فقرات، چرخش استخوان در داخل کانال ستون فقرات رخ میدهد، که همین امر باعث وارد کردن فشار به کانال نخاعی و همچنین رشد استخوان در آن قسمت میگردد.
دیسکهای فتق
این دیسکها همانند بالشهای نرم بین مهرهها در ستون فقرات قرار دارند که به مرور زمان و با بالا رفتن سن، این دیسکها خشک میشوند و در قسمت بیرونی ترک میخورند و موجب وارد شدن فشار روی نخاع یا اعصاب میشود.
رباطهای ضخیم
استخوانهای ستون فقرات به کمک تارهای سفت و سخت نگه داشته شده اند که بر اثر مرور زمان سفت و ضخیم میشوند و میتوانند به داخل ستون فقرات برآمدگی پیدا کنند.
رشد غیرطبیعی تومورها
گاهی تومورها در غشاء نازکی که نخاع یا فضای بین نخاع و مهرهها را میپوشاند، رشد میکنند که این موارد در تصویربرداری ستون فقرات با MRI یا CT اسکن مشخص میشود.
صدمات نخاعی
صدمات نخاعی بر اثر عوامل مختلفی همچون شکستگی و جابهجایی مهرهها ایجاد میشود. استخوان جابهجا شده از شکستگی نخاع ممکن است به کانال ستون فقرات فشار وارد کند و حتی گاهی با جراحیهایی که بعد از صدمه انجام میشود، بافت تورم پیدا خواهد کرد و همین امر موجب میشود که به کانال کمر یا گردن فشار وارد کند.
عوامل خطر تنگی نخاعی
تنگی کانال نخاعی عمدتا در سنین بالای ۵۰ سال رخ میدهد؛ اما گاهی عواملی مانند ژنتیک، ناهنجاری مادرزادی و… بر رشد استخوان و ماهیچهها در بدن تأثیر میگذارد. در تصویربرداری همۀ این موارد مشخص میشود.
عوارض تنگی کانال نخاعی
اگر تنگی نخاعی درمان نشود و پیشرفت کند باعث ماندگاری آن میشود و عوارض زیر را به همراه خواهد داشت:
- ضعف
- عدم تعادل
- فلجی
- بیاختیاری
درمان تنگی کانال نخاعی
برای درمان این بیماری از روشهای جراحی و غیرحراحی استفاده میشود. در ابتدا پزشک معالج سعی میکند با روش غیرجراحی مانند داروهای تسکین دهندۀ درد، ورزشهای اصلاح کننده و… بیماری را درمان نماید. اما در بعضی مواقع بیمار علائمی مانند عدم تعادل در راه رفتن، بیاختیاری ادرار و مدفوع، درد شدید و… را دارد که همین امر باعث میشود پزشک از آخرین مرحلۀ درمان یعنی روش جراحی استفاده نماید. در کلینیک درد بیمارستان مریم کرج یکی از بهترین خدمات برای درمان تنگی کانال نخاعی ارائه میشود.
شایعترین روش غیرجراحی لامینکتومی (برداشت لامینای مهره) است که همراه با فشار دکمپرسور انجام میشود؛ که در این روش با برداشته شدن لامینای مهرهها، قرارگیری و عبور اعصاب در کانال ستون فقرات راحتتر میشود. یکی دیگر از روشهای درمانی استفاده از لیزر است.
نتیجهگیری
درمان تنگی کانال نخاعی از اهمیت ویژهای برخوردار است، زیرا در دراز مدت مشکلات جبرانناپذیری را به دنبال خواهد داشت. این درمان از طریق روشهای مختلفی انجام میشود که روش جراحی آخرین است.
بدون دیدگاه