تنگی کانال نخاعی در واقع باریک شدن فضای درون ستون فقرات است که می‌تواند بر اعصاب (نخاع) که از ستون فقرات عبور می‌کند، فشار وارد کند. تنگی کانال بیشتر بر اثر سایش و پارگی ایجاد میشود.
تنگی کانال نخاعی بر اساس محل بروز
تنگی کانال نخاعی بر حسب علت آن به سه دسته تقسیم میشود:
نوع مرکزی
این نوع تنگی، در قسمت مرکز یا وسط کانال نخاعی رخ می‌دهد.
کناری
در قسمت جانبی مهرۀ تنگی رخ می‌دهد.
تنگی سوراخ بین مهره‌ای
در واقع سوراخ بین مهره‌ای تنگ میشود.
انواع تنگی کانال نخاعی
با توجه به قسمت تنگی ستون فقرات کانال نخاعی به دو دسته تقسیم میشود:
- تنگی در ناحیۀ کمر
- تنگی در ناحیۀ گردن
که هر دو مورد بر اثر باریک شدن بخشی از ستون فقرات در ناحیۀ کمر و گردن، تنگی نخاعی رخ می‌دهد.
علائم تنگی نخاعی
اغلب بیمارانی که به تنگی نخاعی دچار می‌شوند، در ابتدا بدون علائم هستند یا گاه با انجام MRI یا CT اسکن این تنگی نخاعی مشخص میشود. انواع تنگی کانال نخاعی با توجه به میزان تنگی ستون فقرات و همچنین شرایط اعصاب آنها، متفاوت است. این بیماری به تدریج شروع میشود و با گذشت زمان وضعیت بدتری خواهد داشت.
برای بیمارانی که دچار تنگی نخاعی در ناحیۀ گردن و کمر می‌شوند، علائمی از جمله:
- سوزن سوزن شدن دست و پا
- ضعف در دست و پا
- گردن درد و درد کمر
- عدم تعادل در راه رفتن
ستون فقرات در واقع از ناحیۀ گردن تا قسمت تحتانی کمر ادامه دارد. استخوان‌های ستون فقرات یک کانال را ایجاد کرده که از نخاع (اعصاب) محافظت می‌کنند. بعضی از افراد با کانال ستون فقرات کوچکی متولد می‌شوند یا بر اثر اتفاقی فضای باز ستون فقرات آنها کاهش می‌یابد.
عوامل دیگری هم باعث این تنگی نخاعی می‌گردند، که در ادامه به معرفی آنها خواهیم پرداخت:
رشد بیش از حد استخوان
بر اثر وارد شدن صدمه و پارگی ناشی از استئوآرتریت و وارد شدن فشار بر استخوان‌های ستون فقرات، چرخش استخوان در داخل کانال ستون فقرات رخ می‌دهد، که همین امر باعث وارد کردن فشار به کانال نخاعی و همچنین رشد استخوان در آن قسمت می‌گردد.
دیسک‌های فتق
این دیسک‌ها همانند بالش‌های نرم بین مهره‌ها در ستون فقرات قرار دارند که به مرور زمان و با بالا رفتن سن، این دیسک‌ها خشک می‌شوند و در قسمت بیرونی ترک می‌خورند و موجب وارد شدن فشار روی نخاع یا اعصاب میشود.
رباط‌های ضخیم
استخوان‌های ستون فقرات به کمک تارهای سفت و سخت نگه داشته شده اند که بر اثر مرور زمان سفت و ضخیم می‌شوند و می‌توانند به داخل ستون فقرات برآمدگی پیدا کنند.
رشد غیر‌طبیعی تومورها
گاهی تومورها در غشاء نازکی که نخاع یا فضای بین نخاع و مهره‌ها را می‌پوشاند، رشد می‌کنند که این موارد در تصویربرداری ستون فقرات با MRI یا CT اسکن مشخص میشود.
صدمات نخاعی
صدمات نخاعی بر اثر عوامل مختلفی همچون شکستگی و جا‌به‌جایی مهره‌ها ایجاد میشود. استخوان جا‌به‌جا شده از شکستگی نخاع ممکن است به کانال ستون فقرات فشار وارد کند و حتی گاهی با جراحی‌هایی که بعد از صدمه انجام میشود، بافت تورم پیدا خواهد کرد و همین امر موجب میشود که به کانال کمر یا گردن فشار وارد کند.
عوامل خطر تنگی نخاعی
تنگی کانال نخاعی عمدتا در سنین بالای ۵۰ سال رخ می‌دهد؛ اما گاهی عواملی مانند ژنتیک، ناهنجاری مادرزادی و… بر رشد استخوان و ماهیچه‌ها در بدن تأثیر می‌گذارد. در تصویربرداری همۀ این موارد مشخص میشود.
عوارض تنگی کانال نخاعی
اگر تنگی نخاعی درمان نشود و پیشرفت کند باعث ماندگاری آن میشود و عوارض زیر را به همراه خواهد داشت:
- ضعف
- عدم تعادل
- فلجی
- بی‌اختیاری
آیا همراه با درد و ناراحتی است؟
تنگی کانال نخاعی به دنبال باریک شدن کانال نخاعی در ناحیه کمر یا گردن رخ می‌دهد. باریک شدن کانال نخاعی می‌تواند منجر به تحت فشار قرار گرفتن ریشه‌های عصبی و در نهایت درد یا ضعف در پاها شود. مصرف دارو یا تزریق استروئید در اغلب مواقع برای کاهش التهاب تجویز میشود.
باعث بی اختیاری ادرار و مدفوع میشود؟
بی اختیاری ادرار یا مدفوع یکی از علائم جدی به دنبال این بیماری است که نیاز به درمان و بررسی جدی از سوی متخصص درد دارد. این حالت به دلیل تنگی شدید نخاعی است که فشار زیاد روی ریشه‌های عصبی کنترل کننده مثانه یا روده وارد می‌کند.
تنگی کانال نخاعی چگونه تشخیص داده میشود؟
هنگامی که با توجه به علائمی که دارید به کلینیک درد مراجعه می‌کنید در خصوص علائم و سابقه پزشکی از شما سوال می‌کند. همچنین برای تایید تشخیص مشکل شما ممکن است انجام آزمایش‌های تصویربرداری را به شما توصیه کند که این موارد احتمالی به شرح زیر است:
- عکسبرداری با اشعه ایکس
- ام آر آی
- سی تی اسکن
درمان تنگی کانال نخاعی
برای درمان این بیماری از روش‌های جراحی و غیرحراحی استفاده میشود. در ابتدا پزشک معالج سعی می‌کند با روش غیرجراحی مانند داروهای تسکین دهندۀ درد، ورزش‌های اصلاح کننده و… بیماری را درمان نماید. اما در بعضی مواقع بیمار علائمی مانند عدم تعادل در راه رفتن، بی‌اختیاری ادرار و مدفوع، درد شدید و… را دارد که همین امر باعث میشود پزشک از آخرین مرحلۀ درمان یعنی روش جراحی استفاده نماید. در کلینیک درد بیمارستان مریم کرج یکی از بهترین خدمات برای درمان تنگی کانال نخاعی ارائه میشود.
شایع‌ترین روش غیرجراحی لامینکتومی (برداشت لامینای مهره) است که همراه با فشار دکمپرسور انجام میشود؛ که در این روش با برداشته شدن لامینای مهره‌ها، قرارگیری و عبور اعصاب در کانال ستون فقرات راحت‌تر میشود. یکی دیگر از روش‌های درمانی استفاده از لیزر است.
تزریق برای تنگی کانال نخاعی
معمولا دارویی که در صورت نیاز پزشک برای بیمار تزریق می‌کند شامل ترکیبی از کورتیکواستروئیدها و بی حس کننده موضعی است که منجر به کاهش التهاب در کانال نخاعی و همچنین تسکین درد میشود.
درمان خانگی
از راهکارهای درمان خانگی می‌توان به چنین مواردی اشاره کرد:
مصرف مسکن‌ها
مصرف داروهای بدون نسخه به کاهش درد و التهاب کمک می‌کند.
کاهش وزن
کاهش وزن در صورت اضافه وزن به کاهش فشار از ناحیه کمر کمک می‌کند و در نهایت درد را کاهش می‌دهد.
ورزش
تمرینات کششی و تقویتی به کاهش علائم کمک می‌کند.
آب درمانی برای تنگی کانال نخاعی
آب درمانی با آب گرم به گشاد شدن رگ‌های خونی در کمر کمک می‌کند و باعث افزایش جریان میشود، در نهایت به عملکرد بهتر ساختارهای ستون فقرات کمک می‌کند.
علاوه بر این آب گرم به شل شدن عضلات منقبض و افزایش انعطاف‌پذیری مفصل و تحرک کمک می‌کند. همه این موارد به شما این امکان را می‌دهد تا از درد ناشی از این بیماری جلوگیری کنید.
نحوه خوابیدن با تنگی کانال نخاعی
در صورت داشتن این بیماری توصیه میشود که به پهلو بخوابید و زانوها را جمع کنید، درست مثل حالت جنینی.
این حالت از خوابیدن به کاهش فشار روی ریشه‌های عصبی کمک می‌کند. همچنین خوابیدن روی صندلی یا تختی که این امکان را به زانو بدهد تا بالا بماند و فشار روی عصب کاهش یابد، حالت خوبی است.
پیاده‌روی برای تنگی کانال نخاعی
پیاده‌روی ورزش خوبی برای این عارضه است. این تمرین کنترل شده است و فشاری به شما وارد نمی‌کند. با این حال اگر با پیاده‌روی علائم شما تحریک میشود، نوع دیگری از تمرینات ورزشی را انتخاب کنید.
نتیجه‌گیری
درمان تنگی کانال نخاعی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا در دراز مدت مشکلات جبران‌ناپذیری را به دنبال خواهد داشت. این درمان از طریق روش‌های مختلفی انجام میشود که روش جراحی آخرین است.
بدون دیدگاه