بسیاری از افراد در طول زندگی خود سردرد را تجربه می‌کنند، این عارضه می‌تواند به‌دلایل مختلفی در هر فرد ایجاد شود. هر گروه سنی ممکن است سردردهای خفیف تا مزمن را تجربه کنند.
در این مقاله قصد داریم هر آن چیز که در خصوص سردرد نمی‌دانید، برای شما بازگو کنیم تا علت ایجاد سردرد و درمان آن را بدانید.
چه عواملی می‌تواند منجر به سردرد شود؟
- استرس، افسردگی و اضطراب
- سابقه میگرن
- فشارخون بالا
- آسیب‌های جسمی
- عوامل محیطی مانند آب‌و‌هوا
سردردهای شدید می‌تواند در روند زندگی افراد تاثیر بگذارد و آنها را از زندگی عادی دور کند. دانستن علت سردرد کمک می‌کند تا درمان‌های مناسبی برای این عارضه در نظر داشته باشند.
علت ایجاد سردرد
سردرد می‌تواند در هر قسمت از سر ایجاد شود. پزشک متخصص درد، ابتدا سوابق بیمار را در نظر می‌گیرد
و متناسب با شرایط و وضعیت عمومی بدن، درمان مناسبی برای بیماران انجام می‌شود.
به‌طور کلی سردرد از نظر پزشکی به دو دسته تقسیم می‌شود: سردردهای اولیه و سردردهای ثانویه، در ادامه هریک را توضیح خواهیم داد.
سردردهای اولیه
منظور از سردردهای اولیه دردهایی است که نشانه‌ای از بیماری‌های زمینه‌ای دیگر در بدن نیست. این سردردها به‌دلیل مشکلاتی در سر و گردن ایجاد می‌شود. سردردهای اصلی به‌دلایل مختلفی از جمله موارد زیر در افراد ظاهر می‌شود:
- مشکل مناطق خاصی از مغز
- رگ‌های خونی
- عضلات
- اعصاب
- مواد شیمیایی مغز
متداول‌ترین سردردهای اولیه، خوشه‌ای و تنشی است. علاوه بر این، در برخی موارد سردرد ایجاد شده می‌تواند به‌دلیل استفاده بیش از حد از داروی مسکن باشد که به این نوع سردرد اولیه گفته می‌شود.
سردردهای ثانویه
این نوع سردردها نشانه‌ای از مشکلی در بدن است. علت ایجاد سردردهای ثانویه می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- بارداری
- شرایط سیستمیک مانند عفونت
- کم‌کاری تیروئید
- التهاب سلولی
- سکته
- تومور مغزی
اگر اینگونه سردرد ثانویه به‌صورت مزمن و پایدار باشد و با استفاده از هیچ مسکنی بهبود نیابد، باید آن را جدی بگیرید و به‌دنبال درمانی مناسب توسط متخصص درد باشید. با مراجعه به کلینیک درد می‌توانید سردرد خود را با استفاده از بهترین روش‌ها، درمان کنید.
آشنایی با انواع سردرد
همانطور که گفته شد سردرد به چند دسته تقسیم می‌شود که هریک را به‌طور کامل برای شما توضیح خواهیم داد:
سردرد تنشی
این نوع سردرد به‌عنوان سردرد اولیه شناخته می‌شود. چنانچه این سردرد در فرد ایجاد شود، علائمی همچون موارد زیر را تجربه خواهد کرد:
- گویا که باندی محکم بر سر او بسته شده است.
- درد مداوم و آزاردهنده در دو طرف سر احساس می‌شود.
- درد ایجاد شده به گردن گسترش می‌یابد.
این سردردها ممکن است در ساعت‌های کوتاه، اما در چندین روز متوالی در افراد بروز کند. گاهی به‌صورت مزمن یعنی ۱۵ روز یا بیشتر در هر ماه در فرد ایجاد می‌شود.
سردرد میگرنی
این نوع سردرد می‌تواند به‌صورت ضربه‌ای در فرد ایجاد شود، اغلب در یک طرف سر حس می‌شود، اما می‌تواند به‌صورت متغیر در دو طرف ایجاد شود. معمولا افرادی که دچار میگرن هستند، نشانه‌هایی همچون موارد زیر را تجربه می‌کنند:
- اختلالاتی مانند تغییر در دید
- حساسیت به نور و صدا
- حالت تهوع یا استفراغ
سردردهای میگرنی، یکی از سردردهای اولیه شایع است که می‌تواند بر روند زندگی افراد بسیار تاثیرگذار باشد. افرادی که دچار سردرد میگرنی می‌شوند، امکان دارد سردردهای آنها از چند ساعت تا ۲-۳ روز به‌صورت مداوم ادامه داشته باشد.
سردردهای ناشی از مصرف دارو بیش از حد
این نوع سردرد هنگامی رخ می‌هد که داروهای زیادی برای درمان سردرد استفاده شود، در واقع بیمار پس از مصرف داروهای متعدد درمانی کوتاه‌مدت را تجربه می‌کند، اما مجددا سردردی با شدت بیشتر به سراغش خواهد آمد.
معمولا داروهایی که حاوی کدئین و مورفین است، چنین مشکلی را ایجاد می‌کند. علاوه بر سردرد، ممکن است درد در قسمت‌های دیگر همچون موارد زیر فراتر برود:
- گردن درد
- بیقراری
- احساس گرفتگی در بینی
- کاهش کیفیت خواب
سردرد خوشه‌ای
این نوع سردرد ممکن است بین ۱۵ دقیقه تا ۳ ساعت وجود داشته باشد. همچنین امکان آنکه یک تا هشت بار در روز رخ دهد، وجود دارد. گاهی سردردهای خوشه‌ای بین ۴ تا ۱۲ هفته رخ دهد و سپس خودبه‌خود بهبود می‌یابد.
ممکن است افرادی که سردردهای خوشه‌ای را تجربه می‌کنند، علائم خاصی را تجربه نکنند، اما گاهی علاوه بر احساس درد در سر علائم دیگری همچون موارد زیر در افراد مشاهده می‌شود:
- دردهای کوتاه‌مدت، اما شدید
- درد در اطراف یک چشم
- اشک یا قرمزی چشم
- افتادگی پلک
- گرفتگی بینی یا آبریزش بینی
- کوچک شدن یکی از مردمک‌های چشم
- تعریق در صورت
سردردهای رعد و برقی
این نوع سردردها به‌صورت ناگهانی و شدید در افراد بروز می‌کند، افرادی که این نوع سردرد را تجربه کرده‌اند، بدترین نوع سردرد خود می‌دانند. معمولا مدت‌زمانی که این سردرد در افراد ایجاد می‌شود، بین ۱ تا ۵ دقیقه است.
سردرد رعد و برقی، به‌عنوان سردرد ثانویه شناخته می‌شود و می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل مهم و اساسی در افراد تلقی شود:
- خونریزی در مغز
- آنوریسم
- لخته خون در مغز
- مننژیت
- عروق مغزی
سردرد سینوسی
علائم و نشانه‌های این سردرد به شرح زیر است:
- احساس درد و فشار در قسمت‌هایی مانند پیشانی، ابرو و گونه‌ها
- بدتر شدن درد هنگام خم شدن یا دراز کشیدن
- خستگی
- گرفتگی بینی
- احساس درد در دندان‌های بالا
سردرد سرویکوژنیک
افرادی که دچار این نوع سردرد هستند، سردرد همراه با گردن درد و سفتی را تجربه می‌کنید. برخی از حرکات در ناحیه گردن باعث تحریک شدن این نوع عارضه می‌شود.
در اغلب مواقع سردرد سرویکوژنیک در یک طرف سر ایجاد می‌شود که از پشت سر و گردن شروع شده و به سمت جلو سرایت خواهد کرد.
سردرد هیپنیک
این سردرد به حدی است که مانع خواب راحت می‌شود. سردرد می‌تواند به صورت ضربان‌دار، کوبنده یا سوزشی باشد. ممکن است سردرد در یک طرف سر یا دو طرف سر ایجاد شود.
از هر سه نفری که مبتلا به این نوع عارضه است، یک نفر حملات شدیدی از سردرد را تجربه می‌کند.
سردرد بارداری
معمولا نوع تنشی در بارداری رخ می‌دهد و از شایع‌ترین نوع در بارداری است. این سردرد به شکل نواری در سراسر پیشانی، پشت سر و گردن احساس می‌شود و شما سفتی را در ناحیه گردن و شانه نیز احساس می‌کنید.
سردرد قاعدگی
علائم متفاوتی که از این نوع سردرد تجربه می‌کنید به شرح زیر است:
- درد خفیف تا شدید
- حساسیت به نور، صدا و بو
- دردناک یا حساس شدن پوست سر
- بی اشتهایی
- سرگیجه
- احساس خستگی
- تاری دید
- حالت تهوع و استفراغ، درد شکم و ناراحتی معده
- احساس گرما (تعریق) یا سرما (لرز)
سردرد و حالت تهوع
یکی دیگر از انواع سردرد که ممکن است تجربه کنید، سردرد همراه با حالت تهوع است و یکی از دلایل احتمالی، سردرد میگرنی است.
اما طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها از جمله آنفولانزا، کرونا و سرما خوردگی نیز می‌تواند عامل ایجاد آن باشد. همچنین شرایطی مانند بارداری، پریود، قند خون پایین و کاهش سدیم بدن نیز در ایجاد آن تاثیرگذار باشد.
درمان سردرد
داروهایی برای درمان سردرد در نظر گرفته شده که شامل موارد زیر است:
- داروهای بدون نسخه، مانند داروهای ضد التهابی
- تسکین دهنده درد
- مصرف دارو برای پیشگیری از ایجاد میگرن
- مصرف دارو برای درمان بیماری‌هایی که منجر به سردرد می‌شود.
- طب سوزنی
- مدیتیشن
- استفاده از داروی گیاهی
علاوه بر موارد نام برده شده، ممکن است با داشتن یک رژیم غذایی مناسب بتوانید سردردهای خود را درمان کنید؛ چراکه کمبود برخی مواد مغذی می‌تواند منجر به سردرد شود.
درمان‌های خانگی
برخی از راهکارهای خانگی می‌تواند به جلوگیری و کاهش سردرد در افراد بسیار موثر باشد. درمان‌های خانگی عبارتند از:
از کمپرس یخ یا آب گرم استفاده کنید
کمپرس را در سر یا گردن خود قرار دهید، اما این نکته را به یاد داشته باشید که نباید یخ را به‌صورت مستقیم بر ناحیه مورد نظر قرار دهید.
از مسائل استرس‌زا دوری کنید
از روش‌هایی برای رسیدن به آرامش و دوری از استرس استفاده کنید.
وعده غذایی سالم مصرف کنید
تغذیه مناسبی نسبت به شرایط خود داشته باشید، در واقع باید سطح قند خون را در میزانی مناسب نگه دارید.
خواب کافی داشته باشید
خواب کامل در محیطی ساکت و کاملا تاریک داشته باشید.
- به‌طور منظم و روزانه ورزش کنید، این روند می‌تواند در سلامت عمومی کلی بدن و کاهش استرس به شما کمک کند.
- از مصرف الکل خودداری کنید و روزانه آب زیادی بنوشید.
- هنگام کار کردن، زمانی را به خود استراحت داده و حرکات کششی انجام دهید.
معاینات پزشک برای درمان سردرد
با مراجعه به کلینیک درد، متخصصین معاینات کاملی را انجام می‌دهند تا علت اصلی ایجاد سردرد بیماران را متوجه شوند و متناسب با مشکل ایجاد شده، درمان مناسبی برای آنها در نظر بگیرند. پزشک جهت معاینه کامل مراحل زیر را انجام می‌دهد:
- علائم را از شما سوال خواهد کرد.
- زمان ایجاد سردرد و قسمتی که درد ایجاد شده را سوال می‌کند.
- در صورتی که پزشک سردردهای ایجاد شده را به‌دلیل وجود مشکلات اساسی‌تر تشخیص دهد، انجام آزمایشاتی همچون آزمایش خون، سی تی اسکن یا MRI را به شما توصیه خواهد کرد.
چگونه از سردرد پیشگیری کنیم
نکاتی که به شما در پیشگیری از سردرد کمک می‌کند به شرح زیر است:
خواب کافی و با کیفیت
- بزرگسالان به ۶ الی ۸ ساعت خواب کافی طی شبانه‌روز نیاز دارند.
- باید هر روز طی ساعت مشخصی به رختخواب بروید و از خواب بیدار شوید.
- نباید ساعت خواب شما به طوری باشد که آخر هفته‌ها زیاد و طی هفته کم بخوابید.
رژیم غذایی
- وعده‌های غذایی منظم و کامل طی روز مصرف کنید که شامل پروتئین، میوه، سبزیجات و کربوهیدرات باشد. پایین بودن قند خون می‌تواند باعث ایجاد سردرد شود.
- از مصرف بیش از حد مواد غذایی حاوی قند زیاد خودداری کنید؛ چرا که تغییرات ناگهانی سطح قند خون عاملی محرک در ایجاد سردرد میگرنی است.
- از مصرف بیش از حد مواد غذایی فراوری شده خودداری کنید.
انجام تمرینات ورزشی
- انجام تمرینات ورزشی طی ۳ تا ۵ بار در هفته به مدت نیم ساعت علاوه بر کاهش استرس به تناسب اندام شما نیز کمک می‌کند و مانع از عملکرد مواد شیمیایی در بروز سردرد خواهد شد.
- انجام تمرینات ورزشی بیش از حد یا انجام تمرینات خاصی مانند بلند کردن وزنه یا دویدن منجر به سردرد می‌شود.
هیدراته نگه داشتن بدن
- هر بزرگسالی نیاز دارد که در طی روز ۸ لیوان آب بنوشد، در صورت کم آبی بدن، امکان ایجاد سردرد وجود خواهد داشت.
محدود کردن مصرف کافئین و الکل
- با وجود این که مصرف کافئین نوعی محرک است؛ اما ترک آن نیز خود عامل ایجاد درد است. به همین جهت توصیه می‌شود به مقدار محدود در طی روز نوشیده شود.
- مصرف بیش از حد الکل نیز از موارد دیگری است که می‌تواند محرکی در ایجاد انواع سردرد باشد.
کاهش استرس
استرس مهمترین محرک در ایجاد درد در ناحیه سر است؛ بنابراین برای کنترل آن باید به این موارد توجه داشته باشید:
- آرامش خود را حفظ کرده و به کنترل استرس جهت تسکین سردرد کمک کنید.
- مدیتیشن و سایر تمریناتی که به آرامش شما کمک می‌کند انجام دهید.
بدون دیدگاه