همانطور که ممکن است سنگ در کلیه ایجاد شود، در برخی مواقع سنگ در مثانه مشاهده می‌شود. در واقع هنگامی که مواد معدنی در مثانه جمع می‌شود، به‌صورت سنگ مثانه در می‌آیند.
مشاهدات در این زمینه به این صورت بوده است، که آقایان مسن بیشتر دچار سنگ مثانه می‌شوند؛ اما خوشبختانه گزینه‌های درمانی موثر و متعددی وجود دارد. در این مقاله به‌طور کامل توضیحات کاملی در خصوص بیماری سنگ مثانه به شما خواهیم داد.
حقایقی که باید در خصوص سنگ مثانه بدانید
در این قسمت چندین نکته را برای شما در نظر گرفته‌ایم که در ادامه توضیحات بیشتری خواهیم داد:
- سنگ مثانه بیشتر در آقایان بالای ۵۰ سال مشاهده می‌شود.
- اغلب به‌دلیل وجود برخی از بیماری‌های زمینه‌ای سنگ مثانه تشکیل می‌شود.
- علائم ناشی از این بیماری شامل تغییر رنگ ادرار و درد هنگام دفع مدفوع است.
- سنگ مثانه در خانم‌ها به‌صورت نادر ایجاد می‌شود.
- این بیماری ممکن است به‌دلیل وجود خون در ادرار ایجاد شود.
منظور از سنگ مثانه چیست؟
سنگ‌های مثانه ممکن است از مواد معدنی مختلفی تشکیل شده باشند، زمانی که ادرار در حین دفع به‌طور کامل خارج نشود، طبیعتا در مثانه تجمع پیدا می‌کنند. سنگ مثانه که به آن سنگ وزیکال یا سیستولیت نیز می‌گویند، در اثر تجمع مواد معدنی تشکیل می‌شود.
حال اگر ادرار به‌طور کامل از مثانه تخلیه نشود، منجر به این بیماری می‌شود. در حقیقت مواد معدنی موجود در ادرار به بلور تبدیل می‌شوند، که همان سنگ‌ها هستند.
گاهی اوقات برخی از سنگ‌ها به‌دلیل اینکه کوچک هستند، هنگام ادرار کردن دفع می‌شوند. در برخی از مواقع سنگ‌های مثانه می‌توانند به دیواره مثانه یا حالب گیر کنند.
اگر چنین حالتی رخ دهد، کریستال‌های معدنی روی یکدیگر تجمع پیدا می‌کنند و با گذشت زمان بزرگتر می‌شوند. ممکن است مدت‌ها سنگ در مثانه بماند و هیچ علائمی را ایجاد نکند. این بیماری در اغلب مواقع به‌دلیل بررسی بیماری‌های دیگر با استفاده از عکسبرداری اشعه ایکس، شناسایی می‌شوند.
اگر سنگ‌ها بزرگ باشند و منجر به ایجاد علائمی در بیمار شده باشد، ممکن است نیاز به درمان‌های جدی توسط متخصص بیماری کلیه و مجاری ادراری – اورولوژی داشته باشد. برخی از سنگ‌ها به قدری ریز هستنند که با چشم دیده نمی‌شوند و برخی دیگر بسیار بزرگ و کاملا قابل مشاهده‌اند.
سنگ مثانه چه علائمی دارد؟
همانطور که گفتیم ممکن است مدتی بعد از ایجاد سنگ، هیچ علائمی وجود نداشته باشد و بیمار متوجه سنگ مثانه خود نشود؛ اما اگر جدی باشد و مثانه را تحریک کند، چنین علائمی را ایجاد خواهد کرد:
- احساس ناراحتی یا درد در آلت تناسلی آقایان
- نیاز مکرر به ادرار یا توقف و شروع جریان ادرار هنگام دفع
- نیاز به زمان زیاد برای شروع ادرار کردن
- احساس درد در قسمت تحتانی معده
- احساس درد و ناراحتی هنگام ادرار کردن
- مشاهده خون در ادرار
- ادرار ابری یا تیره غیر طبیعی
علت ایجاد سنگ مثانه چیست؟
همانطور که پیش از این گفتیم این عارضه به‌دلیل عدم تخلیه کامل مثانه ایجاد می‌شود. برخی از مشکلات زمینه‌ای که باعث متوقف شدن تخلیه ادرار می‌شود به شرح زیر است:
بزرگ شدن پروستات
اگر پروستات بزرگ باشد، می‌تواند به مجرای ادرار فشار وارد کند و منجر به اختلال در جریان ادرار شود، در نهایت مقداری ادرار در مثانه باقی خواهد ماند.
وسیله‌های پزشکی
سنگ مثانه ممکن است به‌دلیل کاتتر یا وسیله‌های پزشکی دیگر ایجاد شده باشد، در صورتی که باعث حرکت مثانه شود.
التهاب مثانه
عفونت دستگاه ادراری یا پرتودرمانی مثانه را بزرگتر می‌کند.
سنگ کلیه
گاهی سنگ کلیه می‌تواند به مجاری ادرار منتقل شود، در صورتی که سنگ بزرگ شود، در مثانه باقی می‌ماند و باعث انسداد می‌شود.
دیورتیکول مثانه
ممکن است کیسه‌هایی در مثانه ایجاد شود، اگر این کیسه‌ها بزرگ شوند، از تخلیه کامل مثانه جلوگیری خواهد شد.
سیستوسل
در خانم‌ها گاهی اوقات امکان دارد، دیواره مثانه ضعیف شده و به واژن کشیده شود. این شرایط می‌تواند در جریان ادرار تاثیرگذار باشد.
چه عواملی خطر ابتلا به سنگ مثانه را افزایش می‌دهد؟
برخی از شرایط می‌تواند احتمال ایجاد این بیماری را افزایش دهد، این موارد به شرح زیر است:
سن و جنسیت
آقایان بیشتر از خانم‌ها به این بیماری مبتلا می‌شوند، به خصوص با افزایش سن احتمال ایجاد این عارضه بیشتر خواهد شد.
فلج شدن
افرادی که دچار صدمات جدی به ستون فقرات می‌شوند و کنترل عضلات ناحیه لگن را از دست می‌دهند، قادر به تخلیه کامل مثانه خود نیستند.
انسداد خروجی مثانه
هر نوع بیماری که منجر به انسداد جریان ادرار شود مانند بزرگ شدن پروستات، می‌تواند عامل ایجادکننده این بیماری باشد.
جراحی افزایش حجم مثانه
این نوع جراحی گاهی برای درمان بی اختیاری ادرار در خانم‌ها انجام می‌شود و می‌تواند منجر به سنگ مثانه شود.
سنگ مثانه چگونه تشخیص داده می‌شود؟
این بیماری به روش‌های مختلفی تشخیص داده می‌شود که به شرح زیر است:
معاینه فیزیکی
پزشک دست خود را در پایین شکم می‌گذارد تا در صورت بزرگ بودن مثانه آن را احساس کند. علاوه بر این گاهی لازم می‌داند که مقعد را نیز مورد بررسی قرار دهد تا متوجه شود که آیا پروستات بزرگ شده است یا خیر.
بررسی نمونه ادرار
نمونه‌ای از ادرار را ممکن است از نظر علائمی مانند خون، باکتری و مواد معدنی متبلور شده مورد بررسی قرار دهند.
سی تی اسکن
با کمک این نوع تصویربرداری اندام‌های داخلی به‌طور دقیق قابل مشاهده خواهند بود.
سونوگرافی
از دیگر روش‌های مشاهده و بررسی اندام‌های داخلی، سونوگرافی است.
اشعه ایکس
نکته‌ای که وجود دارد این است که همه سنگ‌ها در تصویربرداری اشعه ایکس قابل مشاهده نیستند.
تزریق
مایعات مخصوص برای بیمار به‌صورت تزریق داخل وریدی انجام می‌شود و از آن طریق به کلیه و مثانه منتقل خواهد شد. تمامی مراحل تزریق با کمک اشعه ایکس انجام می‌شود.
درمان سنگ مثانه
اگر سنگ مثانه کوچک باشد، تنها با نوشیدن آب فراوان به راحتی سنگ‌های ایجاد شده دفع می‌شود. در صورتی که سنگ‌ها بزرگ باشند، نیاز به اقدامات جدی‌تری توسط پزشک خواهند داشت.
شکستن سنگ‌های مثانه
یکی از روش‌هایی که برای خارج کردن سنگ‌های بزرگ ایجاد شده در مثانه در نظر می‌گیرند به این صورت است که در روشی به نام سیستولیت لپاکسی، یک لوله نازک همراه با دوربین وارد مجرای ادرار می‌شود.
پزشک با دوربینی که انتهای لوله نازک قرار دارد، سنگ‌ها را مشاهده و آنها را خرد می‌کند و قبل از اینکه سنگ‌ها را خارج کند با استفاده از لیزر یا سونوگرافی سنگ‌ها را خرد می‌کند، سپس آنها خارج می‌شوند.
عوارض ناشی از این نوع درمان بسیار نادر است؛ اما، عارضه‌های احتمالی می‌تواند شامل پارگی دیواره مثانه و عفونت باشد.
عمل جراحی سنگ مثانه
در صورتی که سنگ ایجاد شده به قدری بزرگ باشد که به روش قبلی نیز قابل درمان نباشد، پزشک در نهایت جراحی را برای بیماران در نظر خواهد گرفت. در واقع برشی در شکم زده شده و از آن طریق وارد مثانه می‌شوند، در نهایت سنگ‌های مثانه را خارج خواهد کرد.
آیا می‌توان از ایجاد سنگ مثانه جلوگیری کرد؟
از آنجایی که سنگ مثانه می‌تواند به‌دلیل طیف وسیعی از بیماری‌ها ایجاد شود، نمی‌توان روش خاصی را برای جلوگیری از ایجاد این بیماری در نظر گرفت. تنها توصیه ما به شما این است، در صورتی که هرگونه احساس ناخوشایندی در دستگاه ادراری خود دارید، هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید. همچنین در طول روز آب مقدار کافی بنوشید.
برخی از افراد که مبتلا به عفونت ادرار هستند، پس ادرار کردن احساس می‌کنند که ادرار در مثانه باقی مانده است، در این مواقع باید پس از ۱۰ تا ۲۰ ثانیه مجددا تلاش کنند، این روش از ایجاد سنگ مثانه جلوگیری خواهد کرد.
روزهای حضور پزشکان
| نام پزشک | روز حضور | ساعت حضور |
|---|---|---|
| دکتر محمدرضا یوسفی | شنبه | ۱۴-۱۶ |
** (نوبت‌گیری از یک هفته قبل انجام شود)
بدون دیدگاه