گریه نوزاد، زبان اصلی اوست و با توجه به گریه‌های او متوجه مشکلاتش می‌شویم. گریه زیاد نوزاد اغلب به دلیل گرسنگی، پوشک خیس، خواب آلودگی، درد شکم (گاز یا کولیک)، دما یا نیاز به آغوش است.
اگر گریه بیش از ۳ ساعت در روز، بدون وقفه، همراه تب یا بی‌حالی باشد، احتمال کولیک یا بیماری وجود دارد و نیاز به بررسی پزشک است.
والدین معمولا در چند هفته اول نوزادی ۱ تا ۴ ساعت گریه را در روز تجربه می‌کنند. گاهی این گریه نرمال است، گاهی نشان دهنده مشکلی است که در ادامه بررسی می‌کنیم.
دلایل رایج گریه نوزادان
گرسنگی
یکی از دلایل رایج نیاز به تغذیه است و نشانه‌هایی مانند مکیدن دست یا لب دارد.
راهکار:
- به طور منظم هر ۱–۳ ساعت شیردهی منظم داشته باشید.
- پس از هر بار شیردهی بادگلوی نوزاد را بگیرید.
نیاز به تعویض پوشک
تماس پوست با رطوبت یا ادرار باعث ادرار سوختگی و مشکلات پوستی می‌شود.
راهکار: باید به طور مکرر پوشک نوزاد را تعویض کرده و از پمادهای پیشگیری از سوختگی استفاده کنید.
خواب آلودگی یا خستگی
زمانی که نوزاد خوابش می‌گیرد، حالت بی قراری از خود نشان می‌دهد.
راهکار:
- در این مواقع با مکیدن شست یا پستانک آرام می‌شود.
- به آرامی کودک خود را نوازش کرده و محیط اطراف را تاریک کنید.
- از صداهای آرامش بخش (white noise) مانند سشوار برای گریه زیاد نوزاد کمک بگیرید.
بیشتر بخوانید: زردی در نوزادان
گاز شکم و کولیک
درد شکم، نفخ و کولیک از دیگر دلایل رایج گریه زیاد در نوزادان است.
راهکار:
- باید پاهای کودک خود را به حالت دوچرخه تکان داده یا شکم او را ماساژ دهید.
- با مشورت و تجویز پزشک می‌توانید برای تسکین به کودک قطره کولیک و دل درد بدهید.
دما (گرما یا سرما)
نوزاد بیش از حد گرم یا سردش شده است. برای تشخیص گرما یا سرما می‌توانید پشت گردن نوزاد را لمس کنید.
راهکار: بهترین دما برای نوزاد بین ۲۳ تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد است. با توجه به دما، لباس مناسبی به کودک خود بپوشانید.
درد یا ناراحتی جسمی
درد دندان در آوردن، گوش درد یا حتی برخی مواقع مارک لباس‌هایی که به کودک خود می‌پوشانید می‌تواند باعث ناراحتی و گریه زیاد نوزاد شود.
راهکار:
- اگر مشکوک به عفونت هستید، به پزشک برای بررسی مراجعه کنید.
- به لباس‌هایی که به نوزاد خود می‌پوشانید توجه داشته باشید و در صورت درد دندان به توصیه‌های پزشک برای تسکین کمک بگیرید.
حساسیت غذایی یا رفلاکس
حساسیت به مواد غذایی مادر یا رفلاکس از دیگر دلایل گریه زیاد نوزاد است.
راهکار: مادر شیرده رژیم غذایی بگیرد و در صورت نیاز به کودک دارو داده می‌شود. کودکانی که شیر خشک مصرف می‌کنند، متناسب با شرایط کودک، نوع مناسبی از سوی پزشک توصیه خواهد شد.
عوامل محیطی یا تنهایی
نور، صدا، احساس تنهایی و… از دیگر دلایل احتمال هستند.
راهکار:
- قرار دادن نوزاد در جای آرام، کم نور یا استفاده از صداهای آرامش بخش (white noise)
- بغل کردن و ایجاد آرامش
نیاز به آغوش و تماس پوستی
نوزاد برای امنیت و آرامش نیاز به آغوش دارد و گاهی به دلیل عدم برقراری تماس پوستی متوجه گریه زیاد نوزاد می‌شوید.
راهکار: با آغوش گرفتن و تماس پوستی به او آرامش می‌دهید، جالب است که بدانید این نوع ارتباط باعث تحریک افزایش تولید شیر می‌شود.
راهکارهای ساده برای آرام کردن نوزاد
تشخیص نوع گریه‌ها
با گذشت زمان و کمی دقت، می‌توانید کم کم یاد بگیرید که نوزادتان چرا گریه می‌کند. به طور مثال:
- اگر گرسنه باشد، ممکن است گریه‌اش همراه با مکیدن انگشت همراه باشد.
- زمانی که خسته باشد، ممکن است چشم‌هایش را مالش دهد.
- اگر جایی از بدنش درد داشته باشد، ممکن است جیغ بکشد.
یاد گرفتن این تفاوت‌ها کمک می‌کند تا راحت‌تر بتوانید نیازش را برطرف کنید.
محیطی آرام برای نوزاد ایجاد کنید
- نور اتاق را کم کنید.
- از صداهای یکنواخت استفاده کنید (مثل صدای سشوار، جاروبرقی یا اپلیکیشن مخصوص).
- نباید محیط اطراف نوزاد خیلی شلوغ و پر از صدا و نور و بو باشد.
استفاده از روش ۵S دکتر هاروی کارپ (Harvey Karp)
این روش پنج مرحله دارد و بسیاری از والدین برای نوزادانی که کولیک یا بی‌قراری دارند نتیجه گرفته‌اند:
- قنداق کردن (Swaddle): پیچیدن نوزاد در پارچه مخصوص
- خواباندن به پهلو یا روی شکم (Side/Stomach): البته فقط در آغوش، نه هنگام خواب
- صداهای شششش کردن (Shush): تولید صدای آروم و تکراری
- تکان دادن (Swing): حرکت دادن آرام نوزاد
- مکیدن (Suck): دادن پستانک
تماس پوستی با نوزاد
نوزاد را بدون لباس روی سینه خود بگذارید. این کار باعث می‌شود نوزاد آرام شود، راحت‌تر نفس بکشد و احساس امنیت کند.
خودتان را فراموش نکنید
اگر خیلی خسته یا عصبی شدید و نوزادتان همچنان گریه می‌کند، چند دقیقه نوزاد را جای امن (مثل تخت) بگذارید و خودتان کمی استراحت کنید. آرام بودن شما به آرامش نوزاد نیز کمک می‌کند.
علت گریه ناگهانی نوزاد در خواب چیست؟
گریه ناگهانی در خواب بین نوزادان بسیار شایع است و اغلب به دلایل زیر اتفاق می‌افتد:
- حرکت هنگام خواب: نوزادان هنوز چرخه خواب کاملی ندارند. هنگام ورود به مرحله خواب سبک ممکن است برای چند ثانیه یا دقیقه گریه کنند.
- نفخ یا درد شکمی خفیف: ممکن است گاز در شکم یا رفلاکس باعث ناراحتی لحظه‌ای شود.
- احساس ناامنی: نبود تماس بدنی یا صداهای آشنا ممکن است باعث بیداری و گریه شود.
- گرما یا سرمای بیش از حد: اگر دمای محیط یا لباس نوزاد مناسب نباشد، ممکن است در خواب بی‌قرار شود.
نکته: در این موارد، اگر گریه کوتاه و گذراست، ممکن است نیازی به بیدار کردن نوزاد نباشد؛ اما اگر ادامه یافت یا همراه با علائم دیگر بود، باید بررسی شود.
گریه زیاد نوزاد خطرناک است؟
در بیشتر موارد، گریه نوزاد خطرناک نیست و بخشی طبیعی از رشد عصبی و سازگاری او با محیط بیرون از رحم است.
با این حال، اگر گریه طولانی، مداوم، با صدای بلند و غیرقابل کنترل باشد و همراه با علائمی مانند تب، بی‌حالی، امتناع از شیر خوردن، تغییر رنگ پوست (مثلاً کبودی یا رنگ‌پریدگی)، استفراغ شدید یا اسهال است، باید فورا توسط پزشک بررسی شود.
زمان مراجعه فوری به پزشک
اگر هر کدام موارد زیر وجود داشت، سریعا به پزشک مراجعه کنید:
- گریه بیش از ۳ ساعت در روز (به خصوص اگر ۳ هفته ادامه داشته باشد)
- گریه با تب، بی‌اشتهایی، کاهش وزن و بی حالی
- صدای گریه تغییر یافته یا عجیب
- کم آبی، تب بالا در نوزادان و نشانه‌های عفونت
سوالات متداول (FAQ)
آیا گریه نوزاد هنگام شب نرمال است؟
بله؛ بسیاری از نوزادان در غروب یا عصرها گریه می‌کنند. معمولا پس از ۳ الی ۴ ماهگی کمتر می‌شود.
کولیک چقدر طول می‌کشد؟
از ۲–۳ هفتگی شروع می‌شود و در ۶–۸ هفته به اوج خود می‌رسد، در ۴–۵ ماهگی تقریبا به پایان می‌رسد.
استفاده از پستانک چقدر موثر است؟
استفاده از پستانک هنگام درد و جهت آرامش موثر است.
آیا گریه زیاد می‌تواند نشانه بیماری باشد؟
بله؛ به خصوص اگر همراه با تب، کم اشتهایی یا دیگر تغییرات غیر طبیعی باشد؛ بهتر است تحت بررسی پزشک قرار گیرد.
نوزادم بعد از شیر خوردن باز هم گریه می‌کند، دلیلش چیست؟
ممکن است گریه زیاد نوزاد به دلیل گاز شکم، رفلاکس، عدم سیری کامل یا نیاز به آروغ باشد. حتما بعد از شیر دادن، آروغ نوزاد را بگیرید و بررسی کنید که آیا شکمش سفت یا متورم شده است یا نه.
نکته دیگر این است که شیر مادر به سرعت هضم می‌شود و نوزادان شیرخوار معمولا زودتر گرسنه می‌شوند (هر ۲ تا ۳ ساعت). همچنین اگر شیر مادر به اندازه کافی نباشد یا جریان آن کند باشد، ممکن است نوزاد گریه کند.
از کجا بفهمم نوزادم گریه‌اش از درد است یا فقط بی‌قراری دارد؟
گریه ناشی از درد معمولا تیز، بلند، ناگهانی و ادامه‌دار است. گاهی با جمع کردن پاها، سفت کردن بدن، تغییر رنگ چهره یا اختلال در خواب و تغذیه همراه است. بی‌قراری‌ها معمولا با آغوش یا شیر خوردن سریع‌تر آرام می‌شوند.
آیا امکان دارد گریه زیاد نوزاد نشانه اوتیسم باشد؟
در ماه‌های اول، خیر. گریه زیاد معمولا به تنهایی نشانه اوتیسم نیست؛ اما اگر در ماه‌های بعد نوزاد تماس چشمی برقرار نکند، به صدا واکنش ندهد یا لبخند نزند، نیاز به بررسی‌های بیشتر دارد.
منابع:
بدون دیدگاه