سرطان دهانه رحم، یک بیماری شناخته شده است که به وسیلۀ یک سری اقدامات و عادات مناسب می‌توان این بیماری را کنترل کرد. این بیماری حدود ۴۰ سال قبل جزء شایع‌ترین سرطان‌های زنان بوده، ولی با غربالگری و امکانات تشخیصی مناسب، شیوع آن امروزه به‌خصوص در کشورهای پیشرفته کاهش یافته است. سرطان‌هایی که قابل پیشگیری و درمان زودرس هستند، انواع مختلفی دارند که یکی از آنها سرطان دهانه رحم است.
روش‌های غربالگری و تشخیص بر اساس استراتژی (HPV co-testing)
با مطرح شدن تست پاپ اسمیر در سال ۱۹۵۰ پزشکان توانستند سرطان دهانه رحم را پیشگیری کنند یا در مراحل اولیه آن را تشخیص دهند، از سال ۲۰۰۰ که نقش ویروس HPV در این عارضه مشخص شد، پیشرفت‌های زیادی از جمله واکسیناسیون و روش‌های غربالگری علیه این ویروس انجام می‌شود.
ویژگی‌های سرطان دهانه رحم
این سرطان چند ویژگی منحصر‌به‌فرد دارد از جمله:
- ضایعات پیش‌سرطانی قبل از سرطان شکل می‌گیرند که نشان‌دهندۀ مراحل ابتدایی می‌باشند.
- ضایعات پیش‌سرطانی مرحله‌به‌مرحله پیشرفت کرده تا به سرطان میرسند و معمولا این پیشرفت آهسته است و همچنین در مرحلۀ پیش‌سرطانی، بیماری قابل تشخیص و درمان است، یعنی زمان زیادی برای تشخیص یا درمان در مراحل اولیه وجود دارد.
- دهانه رحم بدون جراحی و با معاینۀ ساده قابل مشاهده است.
سرطان دهانه رحم چه علائمی دارد؟
برخی از افراد سوال می‌کنند که از کجا بفهمیم سرطان دهانه رحم داریم؟ در پاسخ باید بگوییم به ندرت تغییرات پیش سرطانی در سلول‌های دهانه رحم باعث ایجاد علائم می‌شود. تنها راهی که می‌توانید متوجه سلول‌های غیر طبیعی و پیش سرطانی شوید، انجام آزمایش‌های غربالگری دهانه رحم است.
اگر تغییرات اولیه سلولی باعث سرطان شوند، احتمال ایجاد چنین علائم شایعی وجود دارد:
- خونریزی واژینال بین پریودها
- طولانی‌تر و شدیدتر شدن خونریزی قاعدگی
- درد لگن
- احساس درد هنگام رابطه جنسی
- خونریزی بعد از رابطه جنسی
- تغییر در ترشحات واژن مانند افزایش ترشحات، رنگ یا بوی غیر طبیعی
- خونریزی واژینال بعد از یائسگی
این علائمی که برای شما نام بردیم، می‌تواند ناشی از بیماری‌های دیگر نیز باشد. در صورتی که علائم بهبود پیدا نکرد و ادامه داشت، حتما برای بررسی و درمان به متخصص زنان مراجعه کنید.
پیشگیری
به گفتۀ پزشکان متخصص زنان کرج در بیمارستان مریم، چند روش پیشگیری وجود دارد:
- روش اولیه یعنی شناخت جامعۀ سالم در معرض خطر و شناسایی عامل یا عوامل به وجود آورنده و برطرف کردن آنها.
- روش ثانویه که همان غربالگری‌ست که به کمک تست پاپ اسمیر در مورد سرطان دهانه رحم انجام می‌شود.
سرطان دهانه رحم با اینکه امکان پیشگیری بسیار خوبی دارد ولی مراجعه دیرهنگام مشکلات و هزینه‌های زیادی را برای بیمار و سیستم درمانی داشته و به‌سختی انجام می‌شود. در ۹۹.۷ درصد موارد این بیماری به دلیل آلودگی به ویروس HPV ایجاد می‌شود که شایع‌ترین علت انتقال آن ارتباط جنسی است و جزء ویروس‌های مقاربتی محسوب شده و به‌راحتی حتی در اثر تماس پوستی یا مخاط خراشیده شده و بدون رابطۀ کامل قابلیت انتقال دارد.
ویروس HPV می‌تواند علاوه بر سرطان دهانه رحم، سرطان‌های پوست بیرونی ناحیۀ تماس، حلق یا حنجره و مقعد را ایجاد کند و طبق آمارهای بین‌المللی شیوع سرطان حنجره به علت ویروس HPV در آقایان به شدت در حال افزایش است.
ویروس HPV مانند ویروس سرماخوردگی شایع بوده و سیستم ایمنی بدن در ۸۰ درصد موارد آن را دفع می‌کند؛ اما ارتباط جنسی با افراد متعدد موجب افزایش قدرت نفوذ و ماندگاری ویروس و مقاوم شدن آن و تبدیل به سرطان می‌شود. پس شایع‌ترین و مهم‌ترین علت باقی ماندن ویروس در بدن، ارتباط جنسی با افراد مختلف است. همچنین ازدواج در سنین زیر ۱۶ سال و شروع رابطۀ جنسی در سن کم از عوامل دیگر این بیماری هستند.
انواعی از HPV که باعث زگیل می‌شوند، کاملا با سیگار و قلیان در ارتباط هستند؛ خصوصا قلیان که بسیار بدخیم‌تر بوده و تغییرات سلولی ایجاد می‌کند. همچنین در ضعف سیستم ایمنی مثلا در یک فرد مبتلا به ایدز یا دریافت‌کنندۀ پیوند کبد یا کلیه هم به دلیل سرکوب سیستم ایمنی، مسیر طولانی را طی می‌کند. دخانیات می‌تواند در تشدید سرطان دهانه رحم نقش داشته باشد.
با سونوگرافی قابل تشخیص است؟
در خانم‌هایی که مشکوک به سرطان دهانه رحم هستند، سونوگرافی برای تشخیص توده‌های لگنی، فیبروم‌ها و همچنین سایر مشکلات دهانه رحم انجام می‌گیرد.
به طور کلی برای تشخیص قطعی این عارضه نیاز به انجام بیوپسی است؛ بنابراین پزشک نمی‌تواند به‌طور قطعی با توجه به نتایج آزمایشات سونوگرافی، سرطانی بودن تومور را تشخیص دهد. با کمک سونوگرافی می‌توان اطلاعاتی از جمله اندازه تومور دهانه به دست آورد.
علت سرطان دهانه رحم چیست
مهم‌ترین دلیل ابتلا به این بیماری، عفونت مداوم به دنبال انواع پرخطر ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است. مصرف سیگار نیز از دیگر عوامل تاثیر گذار است.
شواهد مبنی بر آن است خانم‌هایی که به مدت پنج سال یا بیشتر از قرص‌های ضد بارداری با وجود این بیماری استفاده می‌کنند، در معرض خطر ابتلا به این نوع از سرطان هستند.
همچنین نکته دیگری که باید بدانید این است که مصرف این قرص خطر ابتلا به دیگر سرطان تخمدان و رحم را نیز کاهش می‌دهد.
سایر عوامل خطرساز به شرح زیر است:
- مصرف سیگار یا قرار گرفتن در معرض دود سیگار
- سیستم ایمنی ضعیف
چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا هستند؟
این بیماری از چهارمین سرطان شایع خانم‌ها درد سراسر دنیاست. معمولا این دسته از افراد بیشتر در معرض خطر قرار دارند:
- افراد زیر ۴۵ سال و خانم‌های جوان
- سیستم ایمنی ضعیف به‌طور مثال ابتلا به HIV یا ایدز
- دارای چند فرزند
- زایمان در سنین پایین زیر ۱۷ سال
سرطان دهانه رحم چه درمانی دارد؟
از حدود ۱۰۰ نوع ویروس HPV شناسایی شده، ۳۰ نوع به عنوان پر خطر و ۱۴ نوع آن بیشترین نقش را در پیدایش سرطان دهانه رحم دارند که در حال حاضر می‌توان با واکسن تعدادی از این ویروس‌ها را پوشش داد. در کشورهای پیشرفته واکسن برای دختران بین ۲۵-۹ سال و برای پسران بین ۲۳-۹ سال به‌صورت رایگان انجام می‌شود. اما در ایران هنوز دستورالعمل کشوری نداریم.
در ایران با توجه به امکانات موجود، بهترین روش برای تشخیص سرطان دهانه رحم، انجام تست HPV و پاپ اسمیر به‌صورت هم زمان یا همان تست co- testing می‌باشد. استاندارد متداول و توصیه شده برای پاپ اسمیر به تنهایی هر سه سال یک‌بار و برای تستHPV+ پاپ اسمیر از سن ۳۰ سلگی هر ۵ سال یک‌بار است.
افزایش دستگاه‌های استاندارد موجب کاهش هزینه‌های درمانی یا تکرار غیرضروری تست‌ها می‌شوند. به‌عنوان مثال انجام تست cobas در آزمایشگاه دولتی موجب کاهش هزینه پرداختی بیمار در دراز‌مدت می‌گردد.
ویروس HPV در انواع کم‌خطر، موجب بروز زگیل تناسلی نیز می‌شود که درمان کامل و ریشه‌کنی ندارد و مشکلات روحی، روانی و مشکلات زناشویی ایجاد می‌کند. در حال حاضر ویروس HPV پر دردسرتر از ویروس HIV است و افزایش آگاهی جامعه در مورد نحوۀ انتقال، پیشگیری و آموزش به جوانان در راستای برخورداری از ارتباطات سالم از مهم‌ترین عوامل پیشگیری محسوب می‌شود.
آیا سرطان دهانه رحم کشنده است؟
اگر بخواهیم نرخ بقای افراد را در بازه زمانی مشخص کنیم تا متوجه میزان کشنده بودن این بیماری شوید، باید بگوییم اگر این بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود، نرخ بقای ۵ ساله بیماران حدود ۹۱ درصد است.
در حالی که اگر این بیماری پیشرفت کند و به سایر اندام‌ها، بافت یا غدد لنفاوی گسترش پیدا کرده باشد، میزان بقای ۵ ساله بیماران حدود ۶۰ درصد است.
سرطان دهانه رحم و بارداری
متاسفانه پس از اغلب روش‌های درمانی سرطان رحم امکان بارداری وجود ندارد؛ چرا که برخی از روش‌ها مانند خارج کردن رحم یا هیسترکتومی امکان بارداری را از شما می‌گیرد.
سلام هزینه عمل سرطان رحم پیشرفته تو بیمارستان مریم کرج چقدره؟ باید هزینه رو براورد کنم عمل مادرم فوریه
سلام. لطفا با پذیرش بیمارستان تماس بگیرید.