دیسک کمر نقش تشک‌های بادی را بین مهره‌ها ایفا می‌کنند تا مهره‌ها بتوانند به راحتی حرکت کنند. دیسک‌ها قوام ژله‌ای دارند و بسیار مستعد سائیدگی و پارگی ناشی از افزایش سن یا صدمات می‌باشند.
فتق دیسک یا بیرون‌زدگی دیسک چیست؟
دیسک‌های ضعیف شده به دلیل سن یا ضربه، دچار برآمدگی یا پارگی می‌شوند که موجب فشار بر ریشه‌های عصبی نخاعی شده و می‌توانند درد شدید در گردن و دست‌ها یا کمر و پاها (سیاتیک) ایجاد کنند که به این حالت فتق دیسک گردن یا کمر می‌گویند.
درد سیاتیک چیست؟
همان درد کمری‌ست که به دلیل فشار به عصب سیاتیک ایجاد می‌شود. عصب سیاتیک عصب بزرگی است که از قسمت تحتانی کمر به سمت پاها می‌رود. وقتی به آن صدمه یا فشار وارد می‌شود، مثلاً به دلیل فشار دیسک بیرون زده، موجب درد در ناحیۀ تحتانی کمر شده که به لگن، باسن و پاها انتشار می‌یابد. بالغ بر ۹۵ درصد دردهای سیاتیک بدون جراحی باز بهبود خواهند یافت.
عوامل ایجادکنندۀ دیسک
- افزایش سن
- اضافه وزن
- مصرف سیگار
- خم کردن بیش از حد کمر
- مشاغل مربوط به حمل اجسام سنگین
راه‌های جلوگیری از ایجاد کمردرد
هیچ راه مطمئنی برای جلوگیری از کمردرد وجود ندارد. اما شما می‌توانید اقدامات مؤثری برای کاهش ریسک کمردرد انجام دهید. این اقدامات عبارتند از:
- کنترل وزن و جلوگیری از چاقی بیش از حد
- تمرینات ورزشی منظم
- پرهیز از بلندکردن اجسام سنگین
- اطمینان حاصل کنید که نوع شغل شما از شغل‌های پرخطر برای ابتلا به کمردرد نیست.
- داشتن رژیم غذایی سالم
- ترک سیگار
علات درد کمر چیست؟
برای تشخیص کمردرد باید با پزشک خود مشورت کنید. نوع درد و علائم مربوط به آن را توصیف و سابقۀ هرگونه بیماری مزمن را برای پزشک خود بازگو کنید. پزشک شما قبل از شروع درمان احتمالاً برای تشخیص دقیق‌تر منشاء درد نیاز به اقدامات پاراکلینیکی مانند عکس سادۀ کمر، CT اسکن یا MRI دارد.
تشخیص
در ابتدا باید به کلینیک درد مراجعه کنید. پزشک ابتدا کمر شما را بررسی خواهد کرد و تواناییتان را برای نشستن، ایستادن، قدم زدن و بلند کردن پاها ارزیابی می‌کند. پزشک شما همچنین ممکن است از شما بخواهد که به درد خود نمره‌ای از صفر تا ۱۰ دهید.
این ارزیابی‌ها تعیین می‌کند که درد از کجا شروع می‌شود و چه مقدار درد می‌تواند شما را از کار بازدارد. همچنین می‌توانند باعث جلوگیری از علل جدی‌تر درد پشت شوند. در کنار تمام این معاینات، پزشک ممکن است انجام یک یا چند مورد زیر را درخواست کند:
اشعۀ ایکس
این تصاویر همترازی استخوان‌های شما و اینکه آیا شما آرتروز یا استخوان‌های شکسته دارید را نشان می‌دهد. این تصاویر به تنهایی با نخاع، عضلات، اعصاب و دیسک شما نشان نمی‌دهد.
CT اسکن یا MRI
این اسکن تصاویری را تولید می‌کند که می‌تواند فتق دیسک یا مشکلات استخوانی، ماهیچه‌ها، بافت، تاندون‌ها، اعصاب، رباط‌ها و رگ‌های خونی را نشان دهد.
آزمایش خون
این آزمایش می‌تواند به تعیین اینکه آیا شما عفونت یا شرایط دیگر که ممکن است باعث درد شود دارید یا خیر.
اسکن استخوان
در موارد نادر، پزشک شما ممکن است اسکن استخوان را برای جستجوی تومورهای استخوانی یا شکستگی‌های فشاری ناشی از پوکی استخوان، مورد استفاده قرار دهد.
آیا زمان جراحی دیسک کمر فرا رسیده است؟
در صورتی که بیمار با هر یک از علائم زیر مواجه شود، جراحی دیسک کمر (بسته یا باز) لازم می‌شود:
- پادردی که با ۶ هفته درمان طبی و استراحت بهبود نیابد.
- اختلال در حرکات پا یا اختلال اسفنگتری، از دست دادن کنترل ادرار و مدفوع (بی‌اختیاری ادرار و مدفوع).
- دردهای مکرر که باعث اختلال در انجام فعالیت‌های روزانه شود.
سؤالات متداول در زمینۀ جراحی کمر
با توجه به پیشرفت‌هایی که در زمینۀ پزشکی ایجاد شده است، باز هم سؤالاتی در مورد جراحی کمر وجود دارد که ذهن بیماران را درگیر کرده است. در ادامه به برخی از رایج‌ترین آنها پاسخ خواهیم داد.
آیا درمان‌های طاقت فرسایی مانند دردهای ناشی از دیسک کمری- گردنی فقط و فقط جراحی باز است؟
خیر، امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی روش‌های کمتر تهاجمی و پُرعارضه، جای خود را به روش‌های کمتر تهاجمی داده است. در بین این روش‌ها برای درمان بیرون‌زدگی دیسک‌های کمری روش PLDD یا جراحی لیزری دیسک جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است.
آیا امکان جراحی دیسک بدون بیهوشی و برش جراحی وجود دارد؟
بله، روش‌های نوینی وجود دارد که بدون بیهوشی و برش جراحی با کمک یک سوزن نازک انجام می‌شود. در این روش استخوان یا ساختار بیومکانیک مهره‌ها درگیر نمی‌شوند و کمترین آسیب به بافتهای اطراف دیسک وارد خواهد شد.
بنابراین ریسک درد بعد از عمل و چسبندگی‌های ناشی از اعمال جراحی باز در این روش‌ها نیازی به بیهوشی و برش جراحی ندارد و بیمار همان روز یا صبح روز بعد، از بیمارستان ترخیص می‌شود.
تمام این موارد با کمک یک سوزن انجام می‌شود که تحت راهنمایی اشعۀ ایکس وارد دیسک بیرون زده شده و حجم دیسک را کم می‌کند و فشار از روی کانال نخاعی و ریشه‌های عصبی برداشته می‌شود.
وضعیت بیمار پس از عمل جراحی بستۀ دیسک چگونه است؟
چند ساعت پس از اتمام عمل جراحی بستۀ دیسک کمر بیمار مرخص می‌شود. بیمار نباید تا مدت ۲۴ ساعت پس از عمل جراحی خم شود. ممکن است که بیمار تا چند روز پس از عمل جراحی بستۀ ستون فقرات و دیسک کمر به داروهای ضددرد نیاز داشته باشد.
پس از گذشت یک هفته از عمل جراحی بستۀ دیسک کمر بیمار می‌تواند فعالیت‌های طبیعی خود را آغاز کند. بیمار پس از عمل جراحی بسته دیسک کمر می‌تواند با انجام ورزش های مناسب، زندگی سالم، فعال و بی‌درد را آغاز کرده و از حس خوب سلامتی برخوردار شود.
همواره پزشکان متعهد به این اعتقاد دارند که با روش‌های کمتر تهاجمی، به درمان درد بیمار کمک کنند و از انجام روش‌های پرخطر با عوارض و هزینه‌های بالا جلوگیری شود. در نهایت با راهنمایی و مشورت پزشکان بهترین روش درمانی برای شما به کار می‌رود. همیشه به یاد داشته باشید جراحی باز تنها راه درمانی نیست، بلکه آخرین راه درمانی است.
بدون دیدگاه