کنترل درد بیماران سرطانی

 

کنترل درد بیماران سرطانی یکی از دغدغه‌های این بیماران است. تعریف درد راحت نیست و ماهیت آن به‌گونه‌ای است که میزان دردی که افراد تحمل می‌کنند، به سابقۀ پیشین و بیماری آنها مربوط می‌شود.

همۀ افراد مبتلا به سرطان، درد چندانی ندارند؛ اما هر نوعی از سرطان به مراتب درد را به همراه خود دارد و بر اثر فشارهای وارده از تودۀ سرطان بر عصب، بیمار درد را در ناحیه‌‌های مختلف احساس می‌کند. با کمک متخصص و فوق تخصص درد در کلینیک درد می‌توان درصدی از این درد را تسکین داد.

چه عواملی باعث ایجاد درد در سرطان می‌شود؟

درد ناشی از سرطان به دلیل پیشرفت بیماری و فشار وارد شده بر اعصاب رخ می‌دهد، همچنین با بزرگ شدن تومور، روی اعصاب، استخوان‌ها یا اندام‌ها فشار وارد می‌کند.

با این حال، درمان‌های سرطانی، از جمله جراحی، پرتودرمانی و شیمی‌درمانی نیز می‌تواند باعث درد شود. در کلینیک درد، بیمار در حین درمانِ سرطان خود برای مقابله و تسکین درد، از درمان‌های پزشک متخصصص درد نیز کمک می‌گیرد.

درد بیماران سرطانی

درد بیماران سرطانی به‌صورت کم، شدید و وخیم است؛ دلایل و انواع مختلفی هم برای آن وجود دارد و برای همۀ افراد یکسان نیست. به طوریکه دردی که یک بیمار آن را شدید توصیف می‌کند، از دیدگاه بیمار دیگر آن درد متوسط و قابل تحمل است.

درد حاد

این درد، درد ناشی از جراحت است و مدت زمان کمی دوام می‌آورد. در واقع تا زمانی که جراحت بهبود یابد، درد ادامه دارد. مسکن‌ها نیز می‌توانند درد را تسکین دهند.

درد مزمن

کنترل درد مزمن بیماران سرطانی دشوار بوده و گاهی بر اثر کنترل‌های اشتباه پیش می‌آید. درد تا حد زیادی بر کیفیت زندگی شما تأثیر‌گذار است و انجام کارهای روزمره مانند خرید کردن، خوابیدن و غذا خوردن را برای افراد دشوار می‌کند.

درد مزمن یا درد مداوم می‌تواند بر اثر فشار‌های سرطان بر عصب و استفاده از مواد شیمیایی باشد. درد مزمن به‌ دو صورت شدید و خفیف احساس می‌شود و میزان آن به نوع بیماری بستگی دارد

نوع درد برای پزشک بسیار مهم بوده و با توجه به نوع بیماری، می‌تواند درمان صحیح را تجویز کند.

انواع دردهای سرطانی

دردهای سرطانی انواع مختلفی دارند:

درد عصبی

این درد ناشی از فشار وارده شده بر اعصاب، نخاع و آسیب دیدن اعصاب رخ می‌دهد. غالباً درد به‌صورت سوزن سوزن شدن و احسان خزیدگی در پوست است که برای فرد حس بسیار بدی ایجاد می‌کند.

گاهی درد عصبی بر اثر عمل‌‌های انجام شده پیش می‌آید که فرد بعد از عمل به دلیل پاره شده عصب در عمل، درد خواهد داشت که به مرور بعد از بهبود عصب، برطرف می‌‌شود. درد عصبی می‌تواند بعد از درمان بیماری‌های سرطانی (شیمی درمانی و رادیوتراپی) ایجاد شود.

درد بافت نرم

به معنی درد در ناحیۀ عضله و اندام بدن است. این درد علائمی مانند گرفتگی، درد و لرز را به همراه دارد.

درد فانتوم

درد ناشی از عمل جراحی و برداشتن عضوی از بدن است که دیگر وجود ندارد. این درد بسیار شدید است، حتی هنوز پزشکان نتوانسته‌اند دلیل آن را کشف کنند.

برای مثال خانم‌هایی که عمل برداشتن پستان را انجام می‌دهند، درد بسیاری را تحمل می‌کنند. گاهی درد فانتوم کم‌تر از یکسال بهبود پیدا می‌‌کند.

دردهای سوماتیک

این نوع درد به علت آسیب موضعی یک عضو بدن بروز پیدا می‌کند.

درد‌های استخوانی

درد‌هایی که بر اثر شیمی‌درمانی، تومور و از بین رفتن خون‌سازی مغز استخوان ایجاد می‌شود. باید به این نکته نیز اشاره کرد که میزان درد افراد به نوع بیماری و درمان افراد بستگی دارد.

کنترل درد بیماران سرطانی

برای کنترل درد بیماران سرطانی روش‌های گوناگونی وجود دارد از جمله:

• مصرف دارو
• روش‌های غیر داروئی (پرتونگاری، عمل جراحی، طب سوزنی و تحرک اعصاب از طریق پوست و…)
• روش Tens

مصرف دارو

برای کنترل درد بیماران سرطانی، می‌توان از دارو استفاده کرد. استفاده از داروها روش‌های مختلفی دارد. افرادی که نمی‌توانند قرص مصرف کنند، بهتر است از داروهای خوراکی یا شیاف استفاده نمایند.

روش‌های غیر داروئی

یکی از راهکارهای درمانی این روش، مصرف داروی مسکن است. گاهی در بعضی بیماران بعد از عمل جراحی، پرتونگاری یا رادیوتراپی انجام می‌شود.

روش Tens

هدف از Tens تحریک نمودن اعصابی است که به مغز می‌رسد. در واقع این روش برای تسکین درد بیمارانی مفید است که در یک ناحیه درد دارند. عملکرد این روش همانند طب سوزنی بوده و درد را کاهش می‌دهد.

درمان درد استخوان بعد از شیمی درمانی

اگر درد خفیف باشد، معمولا مصرف داروهایی از جمله داروهای ضد التهابی می‌تواند کمک‌کننده باشد. برای درد متوسط تا شدید نیاز به مصرف مسکن‌های قوی‌تری است که باید توسط پزشک تجویز شود.  اگر مصرف دارو کمکی به تسکین درد نمی‌کند، حتما به پزشک خود اطلاع دهید.

بدن درد بعد از شیمی درمانی

برخی از داروهای شیمی درمانی گاهی بیمار را با عوارض جانبی دردناکی روبه‌رو می‌کند. به‌طور مثال اگر این داروها منجر به آسیب عصبی شوند، مشکلاتی از جمله سوزش، بی حسی، درد تیر کشنده در دست یا پا و سوزن سوزن شدن را احساس می‌کنید که به عنوان نوروپاتی شناخته می‌شود.

علاوه بر این مصرف برخی از داروهای شیمی درمانی باعث سردرد، زخم دهان، درد عضلانی و دل درد می‌شود.

پا درد بعد از شیمی درمانی

برخی از داروهای شیمی درمانی به اعصابی که سیگنال‌ها را به سیستم عصبی مرکزی دست و پاها ارسال می‌کند، آسیب می‌رساند. علائم ناشی از این عارضه شامل سوزن سوزن شدن، بی حسی یا درد در دست‌ها، پاها و ضعف عضلانی در پاهاست.

رفع درمان دل درد بعد از شیمی درمانی

حتما داروهای ضد تهوع تجویز شده از سوی پزشک را به‌طور کامل مصرف کنید. همچنین باید مواد غذایی نرم و نوشیدنی‌هایی با هضم راحت مصرف کنید.

باید به نشانه‌های بدن خود توجه داشته باشید و در مواقعی غذا مصرف کنید که حالت تهوع نداشته باشید. در طول روز باید وعده‌های غذایی و میان وعده‌های کوچک اما مکرر مصرف کنید.

کلام آخر

اگر درد ناشی از سرطان شما را خسته کرده است و توانایی انجام کارهای روزمره را ندارید، باید به کلینیک درد مراجعه کنید. اگرچه همیشه نمی‌توان دردهای سرطانی را به طور کلی تسکین داد؛ اما روش‌هایی وجود دارد که به بهبود درد کمک می‌کند. بهتر است بیمار، درد را جدی گرفته و راه‌های درمان را پیش بگیرد.