۹ عامل مهم که مانع باروری می‌شود🧘‍♂️🤰

اگر شما قصد باردار شدن دارید؛ مهم است که اطلاعات خود را در این زمینه افزایش دهید و عوامل مهمی را که مانع باروری می‌شود، بشناسید. همانطور که مراقبت‌های حین بارداری و بعد از بارداری از اهمیت بالایی برخوردارند، باید به مراقبت‌های قبل از آن نیز توجه داشته باشید؛ زیرا برخی از عادت‌ها و شرایطی که از عوارض آنها اطلاعی ندارید، مانع از بارداری می‌شود.

با آگاهی از این عوامل می‌توانید تا حدی مانع از بروز ناباروری شوید. در ادامه تمامی مسائل مهم در این زمینه را ذکر خواهیم کرد.

چه عواملی در ناباروری تأثیرگذار است؟

سن

همانطور که می‌دانید افراد جوان‌تر توانایی بیشتری برای انجام بسیاری از کارها در مقایسه با افراد سنین بالاتر دارند. باردار شدن نیز به همین شکل است، هرچه سن خانم کمتر باشد، شانس بارداری افزایش پیدا می‌کند.

اما این نکته را در نظر داشته باشید خانمی که در سن ۲۵ سالگی عادت به سیگار کشیدن یا الکل خوردن دارد و هیچ فعالیتی انجام نمی‌دهد در مقایسه با خانمی که در سن ۳۵ سالگی چنین کار‌های غلطی را انجام نمی‌دهد، قطعا شانس کمتری خواهد داشت. بنابراین به قطعیت نمی‌توان گفت که سن یکی از عوامل مهم در بارداری است. همه مسائل در کنار سن باید در نظر گرفته شود.

بیماری‌ها و ژنتیک

هر موردی که سیستم کلی بدن را تضعیف و عملکرد بدن را از مسیر باروری خارج کند، مسلما ناباروری را افزایش می‌دهد. به‌طور مثال عفونت کوتاه‌مدت یا تجربه استرس حاد، در کاهش باروری بسیار مؤثر است. همچنین برخی از بیماری‌های مزمن، نقص جسمی یا اختلال ژنتیکی نیز می‌تواند تأثیر دائمی در باروری داشته باشد.

قبل از بارداری با متخصص زنان دراین‌باره مشورت داشته باشید تا از تأثیر موارد ذکر شده در شما تا حد امکان جلوگیری شود.

هورمون‌ها

از دیگر مواردی که در باروری خانم‌ها نقش بسیار مهمی دارد، عملکرد هورمون‌ها است. اغلب افراد تصور می‌کنند که تنها هورمون استروژن در باروری نقش دارد. علاوه بر هورمون استروژن دیگر هورمون‌های موجود در مغز، تیروئید، تخمدان و غدد فوق کلیوی همگی در باروری تأثیرگذار است.

در واقع عدم تعادل هورمون‌ها در بدن مانع بارداری می‌شود. در اغلب مواقع با بروز چنین مشکلی، پزشک متخصص، راه‌حلی برای رسیدن به حالت نرمال و توازن هورمون‌ها در نظر خواهد گرفت.

عدم خواب کافی

داشتن خواب کافی از دیگر مواردی است که به‌شدت توصیه می‌شود. کمبود خواب، زمینه‌ساز بسیاری از مشکلات از جمله فشارخون بالا، بیماری‌های قلبی، چاقی و… خواهد بود. علاوه بر این هنگامی که شما خواب کافی نداشته باشید، نمی‌توانید با استرس‌های خود به‌خوبی مقابله کنید.

ادامه این روند سبب کاهش باروری می‌شود. داشتن خواب کافی و به‌موقع یکی از ساده‌ترین راهکارهایی است که می‌توان از ناباروری جلوگیری کرد.

استرس

استرس یک بخش جدانشدنی در زندگی هر فرد است. در واقع هر مسئله‌ای مانند مشکلات مالی یا بیماری باعث بروز آن می‌شود و یکی از موارد مهمی است که می‌تواند در سلامت انسان از جمله باروری تأثیرگذار باشد.

به همین جهت باید استرس خود را در طول زندگی مدیریت کنیم تا مانع از بروز بسیاری از مشکلات در بدن شویم.

تغذیه

هر چه که شما می‌خورید، در عملکرد سیستم بدن تأثیر مستقیم می‌گذارد. بدن هر فرد برای سوخت‌وساز و رشد نیاز به مواد اولیه دارد که این مواد اولیه از تغذیه تأمین می‌شود. اگر موادغذایی خوبی مصرف نکنید، بدن قادر به تأمین منابع مورد نیاز نخواهد بود. این امر سبب کاهش باروری می‌شود؛ چراکه قادر به تأمین مواد غذایی برای فرزند خود نخواهید بود. جهت داشتن تغذیه‌ای سالم باید از مواد غذایی تازه و طبیعی استفاده کنید.

مصرف مواد غذایی حاوی فیبر، ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند آهن، کلسیم و فولیک اسید از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و باید در طی بارداری نیز از آنها مصرف شود.

آلودگی و مواد غذایی ناسالم

متأسفانه در زندگی مدرن امروزه، افراد در معرض آلودگی بسیاری قرار دارند. از آلودگی هوا و آب گرفته تا آلودگی‌هایی که در غذاهای فرآوری شده وجود دارد. وجود برخی از آلودگی‌ها مانند آب یا هوا از مواردی است که نمی‌توان زیاد با آنها مقابله کرد.

اما سیگار کشیدن و موارد این چنینی دست خودتان است و نباید برای حفظ سلامتی خود از آنها استفاده کنید. با استراحت و تغذیه خوب می‌توانید با بسیاری از آلودگی‌هایی که نمی‌توان از آن جلوگیری کرد، مقابله کنید و بدن خود را در برابر آن مقاوم نگهدارید.

 بی‌توجهی به این نکات، احتمال ناباروری را افزایش خواهد داد. علاوه بر اینکه قبل از بارداری باید به این مسائل توجه داشته باشید، در طی بارداری نیز باید مراقبت‌های لازم را در این زمینه انجام دهید؛ چراکه می‌تواند برای جنین خطرساز باشد و حتی تا بعد از تولد بر کودک شما تأثیر دائمی بگذارد.

اضافه وزن

یکی از موارد تعیین‌کننده سلامتی در هر فرد، داشتن وزنی متعادل است. عدم تعادل وزن و چاقی می‌تواند در باروری بسیار تأثیرگذار باشد. اگر قصد باردار شدن دارید، بهتر است از همین امروز سبک زندگی خود را تغییر دهید تا خطر چنین مسئله‌ای را در خود کاهش دهید.

با ورزش، تغذیه، کاهش استرس به وزن ایده آل خود دست پیدا خواهید و آن موقع بهترین زمان برای بارداری خواهد بود.

مصرف الکل

خانم‌هایی که الکل مصرف می‌کنند بیش از سایرین در خطر ناباروری قرار دارند. در واقع بر اساس تحقیقات انجام شده، افرادی که الکل مصرف می‌کنند با اختلالاتی در تخمک‌گذاری مواجه می‌شوند. همچنین آمارها نشان می‌دهد که اکثر خانم‌هایی که الکل مصرف می‌کردند، در پی درمانی برای ناباروری در مراکز ناباروری بوده‌اند.

علائم اولیه ناباروری

علائم این عارضه در خانم‌ها و آقایان به شرح زیر است:

علائم در خانم‌ها

احساس درد هنگام رابطه جنسی

درد در حین رابطه جنسی می‌تواند نشانه‌ای از مشکل باروری خانم‌ها باشد. نمونه‌ای از این دسته از مشکلات شامل مواردی از فیبروم، عفونت و اندومتریوز است.

پریودهای سنگین، دردناک و طولانی

برخی به طور مکرر پریودهای سنگین همراه با گرفتگی‌های دردناک را تجربه می‌کنند که می‌تواند نشان دهنده علائم آندومتریوز باشد. اندومتریوز یک عامل خطرساز در ایجاد ناباروری در افراد است. 

از سایر علائم اندومتریوز می‌توان به چنین مواردی اشاره کرد:

• درد مزمن در لگن
• درد حین رابطه جنسی
• خستگی
• تهوع
• کمردرد
• لکه بینی و پریودهای نامنظم
• مشکلات روده یا احساس درد حین دفع
• خون پریود تیره یا کم رنگ

اگر خون قاعدگی به‌طور مکرر کم رنگ‌تر از حالت طبیعی باشد، ممکن است نشانه نگران‌کننده‌ای به نظر برسد. خون قاعدگی معمولا در ابتدا به رنگ قرمز روشن است و طی روزهای بعدی تیره‌تر می‌شود.

همچنین مشاهده خون تیره رنگ و قدیمی در ابتدای پریود نیز می‌تواند نشان‌دهنده اندومتریوز باشد.

قاعدگی نامنظم

معمولا این افراد قاعدگی منظم در هر دوره ندارند. یک چرخه نامنظم از جمله پریود نشدن می‌تواند نشان‌دهنده ناباروری باشد؛ چرا که به این معنی است که خانم به‌طور منظم تخمک گذاری ندارد.

تخمک گذاری زمانی اتفاق می‌افتد که تخمدان، تخمک آزاد نمی‌کند. به‌طور کلی تخمک گذاری نامنظم می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله سندرم تخمدان پلی کیستیک، کمبود وزن، چاقی و مشکلات تیروئید باشد.

تغییرات هورمونی

گاهی ممکن است فرد متوجه تغییرات هورمون نشود یا علت اصلی ایجاد آن را نداند. تغییرات هورمونی می‌تواند باعث چنین مشکلاتی شود:

• افزایش وزن بدون دلیل مشخص
• آکنه شدید
• نازک شدن موهای بالای سر
• دست و پاهای سرد
• کاهش میل جنسی
• ترشح از نوک سینه
• افزایش موهای صورت در خانم‌ها

بیماری‌های زمینه ای

عواملی که می‌تواند بر باروری خانم‌ها تاثیر بگذارد به شرح زیر است:

• آسیب به لوله‌های فالوپ یا تخمدان‌ها
• سندرم تخمدان پلی کیستیک
• یائسگی زودرس
• اندومتریوز
• سرطان و درمان سرطان

چاقی

مطالعه‌ای نشان داد که چاقی ممکن است بر سلامت باروری تاثیر منفی بگذارد. خانم‌های چاق احتمال کمتری برای بارداری دارند و در معرض خطر بیشتری برای تجربه عوارض طی بارداری نسبت به سایر افراد هستند.

عدم بارداری

مهم‌ترین نشانه عدم بارداری، پس از تلاش‌های متعدد طی مدت زمان مشخصی است. اگر خانمی پس از یک سال تلاش باردار نشده باشد، پزشک معمولا ناباروری را تشخیص می‌دهد.

اگر خانمی بالای ۳۵ سال سن داشته باشد و پس از ۶ ماه تلاش باردار نشود، احتمالا به عنوان ناباروری تشخیص داده خواهد شد.

علائم ناباروری در آقایان

علائم این عارضه در آقایان به شرح زیر است:

عدم تعادل هورمونی

انواع عدم تعادل هورمونی می‌تواند باروری آقایان را تحت تاثیر قرار دهد. تستوسترون یک هورمون مهم در باروری آقایان است و اگر در تولید این هورمون مشکل وجود داشته باشد، امکان ناباروری وجود دارد.

هورمون محرک فولیکول و لوتئینه‌کننده برای تولید تستوسترون و تولید اسپرم به بیضه ها سیگنال می‌فرستد. غده هیپوفیز این هورمون‌ها را تولید می‌کند، در نهایت هرگونه مشکل در این غده ممکن است منجر به ناباروری شود.

اختلال در نعوظ

تغییرات هورمونی، مشکلات جسمی و عوامل روانی ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی در نعوظ شود. در صورت رخ دادن چنین مشکلی ممکن است در رابطه جنسی دچار مشکل شوید و نشانه یک مشکل بسیار مهم در شما باشد.

مشکلات مرتبط با انزال

داشتن مشکل در انزال یا تغییر در انزال گاهی نشان‌دهنده یک مشکل مهم مرتبط به باروری آقایان است.

تغییر در بیضه‌ها

داشتن بیضه سالم یکی از مهم‌ترین موارد در باروری آقایان است. افرادی که بیضه‌های کوچک یا سفتی دارند ممکن است نشانه‌ای از مشکلات هورمونی باشد.

همچنین داشتن بیضه های متورم، حساس و دردناک نشانه‌ای از یک مشکل زمینه‌ای مانند عفونت است که می تواند بر باروری آقایان و همچنین کیفیت اسپرم تاثیرگذار باشد.

چاقی

تحقیقات انجام شده در این زمینه نشان داد که بسیاری از مطالعات مرتبط با چاقی در آقایان با ناباروری مرتبط است. 

چاقی می‌تواند خطر ابتلا به بسیاری دیگر از مشکلات را افزایش دهد که این موارد احتمالی شامل مواردی از جمله کیفیت اسپرم و اختلال در عملکرد جنسی می‌شود.

از دیگر عوامل خطرساز در ایجاد ناباروری

موارد دیگری که می تواند آقایان و خانم‌ها را تحت تاثیر قرار دهد به شرح زیر است:

سن

• مصرف تنباکو
• مصرف الکل
• استرس
• عدم رژیم غذایی مناسب
• سابقه عفونت مقاربتی

از کجا بفهمیم مشکل نازایی داریم؟

از مهم‌ترین نشانه‌ای که می‌توانید متوجه نازایی شوید، عدم توانایی در باروری است. همچنین چرخه قاعدگی خیلی طولانی (۳۵ روز یا بیشتر)، خیلی کوتاه (کمتر از ۲۱ روز) و نامنظم یا حتی عدم پریود می‌تواند به این معنی باشد که شما تخمک گذاری ندارید. معمولا هیچ علامت واضح یا نشانه دیگری وجود ندارد.

کلام آخر

داشتن سبک زندگی سالم در سلامتی هر فرد بسیار مؤثر است. عدم توجه به برخی از نکات ساده می‌تواند سبب بروز مشکلات جبران‌ناپذیر شود. اگر به سلامتی و باروری خود اهمیت می‌دهید باید از همین امروز  عادت‌های غلط خود را به سبک زندگی سالم تغییر دهید.

در صورت توجه به نکات ذکر شده در خصوص باروری، علاوه بر تجربه یک بارداری موفق سلامتی خود را از هر لحاظ تضمین خواهید کرد.