زمانی می‌گوییم ناباروری، که زوجین پس از داشتن رابطه جنسی منظم و محافظت نشده، بعد از گذشت یک سال موفق به بارداری نشده‌اند.
ممکن است تنها یکی از زوجین در عدم باروری نقش داشته باشد یا فردی پس از بارداری موفق به پایان رساندن دوره بارداری نباشد.
اغلب به افرادی که پس از ۱۲ ماه رابطه جنسی منظم، بدون جلوگیری، موفق به بارداری نشده‌اند، نابارور می‌گویند.
در این مواقع باید به مرکز ناباروری کرج مراجعه کنید. این مرکز به دستگاه‌های روز دنیا مجهز است و می‌توانید با خیالی آسوده به درمان ناباروری خود اقدام کنید. دلایل مختلفی وجود دارد که می‌تواند آقایان را تحت تاثیر قرار دهد، این موارد را در ادامه ذکر خواهیم کرد.
باتوجه به اهمیت ناباروری و افزایش جمعیت و حفظ کانون خانواده، درمان‌های آن نیز در اولویت جوامع قرار گرفته است. طی چند دهه گذشته، روش‌های درمان موفقی برای تقریبا تمامی علل ناباروری به‌وجود آمده و باعث امیدواری زوج‌های مبتلا به این مشکل شده است.
اولین نوزادی که با روش درمان‌های پیشرفته ناباروری متولد گردید، لوئیس براون است که در سال ۱۹۷۸ در انگلیس و با روش باروری داخل آزمایشگاهی (IVF) چشم به جهان گشود و حوزه پزشکی تولیدمثل و ناباروری برای همیشه دچار تحول گردید و باعث امیدواری زوج‌های بسیاری گردید و پس از آن کاربرد تکنیک‌های تشخیصی و روش‌های درمان ناباروری عمدتا به‌دلیل افزایش آگاهی بیماران افزایش یافت.
علائم ناباروری و عقیم بودن مردان
- ناتوانی در بچه‌دار شدن
- کاهش میل جنسی
- مشکلات نعوظ
- کوچک شدن بیضه‌ها
- تغییرات هورمونی مانند ریزش مو و کاهش توده عضلانی
دلایل ناباروری در آقایان
مایع منی و اسپرم
منی مایع شیری رنگی است که از آلت تناسلی هنگام ارگاسم آزاد می‌شود. منی از مایع و اسپرم تشکیل شده است. این مایع از غده پروستات، وزیکول منی و دیگر غدد جنسی می‌آید.
اسپرم در بیضه‌ها تولید می‌شود. زمانی که آقا به انزال می‌رسد، منی از آلت تناسلی آزاد می‌شود، مایع منی کمک می‌کند تا اسپرم به سمت تخمک حرکت کند.
ممکن است چنین مشکلاتی در این مواقع وجود داشته باشد:
تعداد کم اسپرم
در صورت عدم باروری از سوی مرد، تعداد کمی از اسپرم هنگام انزال خارج می‌شود. اگر اسپرم زیر ۱۵ میلیون باشد، کم در نظر گرفته می‌شود. حدود یک سوم زوجین به دلیل کم بودن تعداد اسپرم در بارداری مشکل دارند.
تحرک کم اسپرم
در این مواقع اسپرم آنطور که باید تحرک کافی برای رسیدن به تخمک ندارد.
اسپرم غیر طبیعی
گاهی اسپرم شکل غیر طبیعی دارد، حرکت اسپرم و بارور کردن تخمک نیز در این مواقع دشوار می‌شود.
به‌طور کلی اگر اسپرم‌ها شکل مناسبی نداشته باشند یا نتوانند به سرعت و دقت به سمت تخمک حرکت کنند ممکن در لقاح مشکل ایجاد شود. همچنین منی غیر طبیعی ممکن است قادر نباشد اسپرم را به سمت تخمک ببرد.
مطالب مرتبط: ناباروری در خانم ها
این مشکل می‌تواند ناشی از این موارد باشد:
یک وضعیت پزشکی
این شرایط می‌تواند به دلیل عفونت بیضه، سرطان یا جراحی باشد.
گرم شدن بیش از حد بیضه‌ها
علل این شرایط به دلیل نزول بیضه، واریکوسل یا واریس در کیسه بیضه، رفتن به سونا یا جکوزی، پوشیدن لباس‌های تنگ و کار در محیط گرم است.
اختلال در انزال
اگر مجاری انزال مسدود شده است، ممکن است منی به داخل مثانه برود.
عدم تعادل هورمون
کمبود هورمون تستوسترون در بروز این مشکل نقش اساسی دارد. به‌طور مثال هیپوگنادیسم می‌تواند منجر به کمبود تستوسترون شود.
عوامل ژنتیکی
آقایان باید کروموزوم x و y داشته باشند. اگر دو کروموزوم x و یک کروموزوم y داشته باشند، همانند سندرم کلاین فلتر بیضه‌ها به‌صورت غیر طبیعی رشد می‌کنند و تعداد تستوسترون کاهش می‌یابد، تعداد اسپرم کم می‌شود یا به‌طور کلی هیچ اسپرمی وجود نخواهد داشت.
اوریون
اگر این بیماری پس از بلوغ ایجاد شود، التهاب بیضه‌ها ممکن است بر تولید اسپرم تاثیر بگذارد.
هیپوسپادیاس
سوراخ مجرای ادرار به جای آنکه در نوک آلت باشد، در زیر آلت قرار گرفته است. معمولا چنین مشکلاتی که به صورت مادرزادی وجود دارد، در همان نوزادی نیز تحت عمل جراحی برطرف می‌شود. در صورت عدم درمان، ممکن است رسیدن اسپرم به دهانه رحم بسیار دشوارتر باشد.
فیبروز کیستیک
این بیماری مزمن باعث ایجاد موکوس چسبنده می‌شود. مجرای دفران اسپرم را از اپیدیدیم به مجرای انزال و مجرای ادرار می‌برد.
پرتو درمانی
این شرایط می‌تواند تولید اسپرم را مختل کند.
بیماری‌های زمینه‌ای
گاهی برخی از شرایط منجر به کاهش باروری در آقایان می‌شود که این شرایط شامل کم خونی، سندرم کوشینگ، دیابت و بیماری تیروئید است.
علت از بین رفتن اسپرم در مردان
عفونت‌ها، آسیب به بیضه‌ها، واریکوسل، مشکلات هورمونی، مصرف الکل و مواد مخدر، بیماری‌های زمینه‌ای و عوامل محیطی می‌توانند باعث از بین رفتن یا کاهش کیفیت اسپرم شوند.
چه عواملی خطر ناباروری در آقایان را افزایش می‌دهد؟
سبک زندگی هر فرد در باروری و ناباروری تاثیرگذار است. مواردی که می‌تواند بر کاهش تعداد اسپرم در آقایان موثر باشد، شامل موارد زیر است:
- مصرف الکل
- مصرف مواد مخدر
- سیگار کشیدن
- سن
- سموم محیطی، مانند سرب و دفع آفات
- اوریون، بیماری کلیوی و مشکلات هورمونی
- پرتودرمانی و شیمی‌درمانی
- مصرف برخی از داروهای خاص
تشخیص ناباروری مردان
- آزمایش اسپرم (Semen Analysis)
- آزمایش خون هورمونی و ژنتیکی
- سونوگرافی بیضه
- معاینه فیزیکی دستگاه تناسلی
درمان ناباروری مردان
درمان بچه دار نشدن مرد به شرح زیر است:
- داروهای هورمونی
- درمان عفونت‌ها
- جراحی برای واریکوسل یا انسداد وازدفران
- تکنیک‌های کمک باروری (IVF و ICSI)
- تغییر سبک زندگی (ورزش، تغذیه سالم و کاهش استرس)
باورهای نادرست
- خودارضایی باعث عقیم شدن نمی‌شود.
- ناباروری فقط مشکل زنان نیست.
- مردان نابارور می‌توانند با درمان یا کمک باروری بچه‌دار شوند.
سوالات متداول
مردی که بچه دار نمی‌شود، چه مشکلی دارد؟
این وضعیت می‌تواند ناشی از مشکلات اسپرم، اختلالات هورمونی، عفونت‌ها یا مشکلات ساختاری باشد.
مرد عقیم یعنی چه؟
مردی که به دلیل یک یا چند عامل قادر به باروری نیست.
عقیم چیست؟
ناتوانی در تولید اسپرم سالم یا انتقال آن برای باروری.
علائم عقیم شدن مردان چیست؟
ناتوانی در بچه‌دار شدن، مشکلات نعوظ، کاهش میل جنسی، کوچک شدن بیضه‌ها و تغییرات هورمونی.
علت بچه‌دار نشدن مرد چیست؟
مشکلات اسپرم، انسداد وازدفران، اختلالات هورمونی، عفونت‌ها یا سبک زندگی ناسالم.
از کجا بفهمم عقیم شده‌ام؟
با انجام آزمایش اسپرم و مشاوره با متخصص ناباروری.
آیا اوریون باعث ناباروری مردان می‌شود؟
بله، ابتلا به اوریون در دوران بلوغ ممکن است باعث التهاب بیضه و کاهش اسپرم شود.
آیا خودارضایی باعث عقیم شدن مردان می‌شود؟
خیر، این باور علمی ندارد.
مشکل اسپرم چگونه باعث ناباروری می‌شود؟
اگر تعداد اسپرم کم، تحرک پایین یا شکل غیرطبیعی داشته باشند، احتمال باروری کاهش می‌یابد.
چه بیماری‌هایی می‌توانند سبب نازایی مردان شوند؟
دیابت، کم خونی، بیماری‌های کلیوی یا کبدی و سرطان.
آیا مرد عقیم می‌تواند بچه‌دار شود؟
بله، اغلب با درمان دارویی، جراحی یا تکنیک‌های کمک‌باروری امکان‌پذیر است.
نقش سن در باروری مردان چیست؟
قدرت باروری از بلوغ آغاز و تا سنین بالا ادامه دارد، اما کیفیت اسپرم با افزایش سن کاهش می‌یابد.
کم خونی و دیابت چه تاثیری بر ناباروری مردان دارند؟
می‌توانند کیفیت اسپرم و هورمون‌ها را تحت تأثیر قرار دهند.
وازدفران چه نقشی در باروری دارد؟
انتقال اسپرم از بیضه به مایع منی؛ انسداد آن می‌تواند منجر به ناباروری شود.
آیا سبک زندگی (سیگار، الکل، استرس) بر ناباروری مردان موثر است؟
بله، این عوامل کیفیت اسپرم را کاهش می‌دهند.
بهترین آزمایش برای تشخیص عقیم بودن مرد چیست؟
آزمایش اسپرم (Semen Analysis) دقیق‌ترین تست اولیه است.
آیا کم خونی در مردان باعث ناباروری می‌شود؟
بله، کم خونی می‌تواند با کاهش کیفیت اسپرم و اختلالات هورمونی، خطر ناباروری مردان را افزایش دهد.
