صحبت‌های خانم دکتر ژیلا غفوریان (متخصص و جراح زنان و زایمان) در مورد عمل کیست تخمدان، که در بیمارستان و زایشگاه مریم صورت پذیرفت.
کیست تخمدان در خانم‌ها طی سنین باروری بسیار شایع است. در اغلب مواقع پارگی کیست تخمدان مشکلی ایجاد نمی‌کند و از بین می‌رود. با این حال ممکن است برخی از کیست‌ها پاره و باعث ایجاد علائم شوند.
کیست تخمدان مورد جدی و حائز اهمیتی نیست، بیشتر کیست‌ها از نوع عملکردی هستند و نیازی به درمان ندارند. اما، امکان عوارضی مانند پارگی کیست تخمدان وجود دارد که گاهی نیاز به اقدامات درمانی فوری دارد.
در ادامه این مقاله در خصوص علائم، علت، تشخیص و درمان به‌طور کامل توضیح خواهیم داد.
منظور از کیست تخمدان چیست
کیست تخمدان کیسه پر از مایع و نیمه جامدی است که به دلیل تخمک گذاری روی یک یا هر دو تخمدان ایجاد می‌شود.
هنگامی که فردی تخمک گذاری می‌کند، فولیکول حاوی تخمک پاره می‌شود یا تخمک از تخمدان آزاد می‌شود.
اکثر کیست‌های ایجاد شده از نوع عملکردی هستند و از فولیکول‌های تخمدان تشکیل می‌شوند. دو نوع کیست عملکردی وجود دارد که به شرح زیر است:
کیست‌های فولیکولی
این نوع کیست‌ها زمانی ایجاد می‌شوند که فولیکول برای آزاد کردن تخمدان باز نمی‌شود و به کیست تبدیل می‌شود.
کیست جسم زرد
این نوع کیست پس از پارگی فولیکول ایجاد می‌شود تا تخمک آزاد شود. فرد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک تخمدان‌های بزرگ با کیست فولیکولی زیادی دارد. چنین عارضه‌ای به دلیل عدم تعادل هورمونی رخ می‌دهد.
کیست‌های درموئید
این نوع به عنوان تراتوم کیستیک خوش خیم نیز شناخته می‌شود، این مدل کیست‌ها از نظر ظاهر با یکدیگر تفاوت دارند و از سلول‌هایی است که از بدو تولد وجود داشته‌اند. ممکن است این مدل کیست حاوی بافت‌هایی مانند مو و دندان باشد.
فیبروم‌ها
فیبروم‌ها توده‌هایی هستند که از بافت همبند ساخته شده‌اند که رشد بسیار کندی دارد و معمولا در یک طرف ظاهر می‌شوند.
سیست آدنوما
این نوع کیست‌ها از سطح تخمدان ایجاد می‌شود و ممکن است حاوی ماده آبکی و مخاطی باشد.
پارگی کیست تخمدان چه علائمی دارد
این عارضه اغلب باعث ایجاد علائمی نمی‌شود. در صورتی که علائم هم وجود داشته باشد، معمولا به صورت خفیف بروز پیدا می‌کند.
از علائم اولیه این عارضه می‌توان به درد ناگهانی شدید و تیرکشنده در قسمت تحتانی شکم اشاره کرد که ممکن است همزمان با حالت تهوع و استفراغ همراه باشد.
از دیگر علائم این عارضه می‌توان به چنین مواردی اشاره کرد:
- سیکل قاعدگی نامنظم
- خونریزی واژینال
- تجمع مایع در شکم
- فشار یا احساس سنگینی در شکم
- احساس درد هنگام رابطه جنسی
اگر درد شکم یا لگن همراه با چنین علائمی بود، باید فورا به دنبال اقدامات درمانی توسط متخصص زنان باشید:
- سرگیجه و ضعف
- غش کردن
- خونریزی شدید از واژن
- تنگی نفس
- تب
- افزایش ضربان قلب
چنین علائمی ممکن است نشان‌دهنده عوارضی از جمله پیچ خوردگی و عفونت تخمدان باشد که نیاز به مراقبت‌های فوری توسط پزشک دارد.
علت پارگی کیست تخمدان چیست
اکثر کیست‌های تخمدان عملکردی بخش طبیعی از چرخه یک خانم است که در اغلب مواقع خوش خیم و غیر سرطانی است. اما انواع دیگر از کیست‌های تخمدان مانند آندومتریوما طبیعی نیست.
دلیل پارگی کیست تخمدان دقیقا مشخص نیست؛ اما برخی از عوامل احتمالی چنین مشکلی را افزایش می‌دهد:
- اگر سابقه کیست تخمدان یا پارگی کیست تخمدان دارید، احتمال پارگی مجدد بسیار زیاد است.
- گاهی به دلیل برخی از ورزش‌های شدید و بعد از رابطه جنسی پاره می‌شود.
- کیست‌های بزرگتر معمولا به راحتی ترکیده می‌شوند.
به همین جهت توصیه می‌شود که معاینات منظم را انجام دهید تا احتمال ایجاد هرگونه خطر احتمالی در خصوص کیست تخمدان به موقع شناسایی شود و درمان صورت گیرد.
پارگی کیست تخمدان چه درمانی دارد
گزینه‌های درمانی زیادی وجود دارد که بسته به چنین مواردی برای بیمار در نظر گرفته می‌شود:
- سن و وضعیت یائسگی بیمار
- ظاهر و اندازه کیست تخمدان
- علائم ناشی از این بیماری
- هرگونه علائم خطرناک
اغلب افراد کیست پیچیده‌ای ندارند، هنگامی که این کیست‌ها می‌ترکد، عوارضی ایجاد نمی‌کند. در این مواقع پزشک با بررسی نتیجه سونوگرافی داروهای مسکن ضد درد را تجویز می‌کند.
فردی که دچار عوارضی مانند خونریزی شدید است، نیاز به بستری شدن در بیمارستان و مراقبت‌های فوری دارد.
راهکارهای درمانی که در این مواقع برای بیمار در نظر گرفته می‌شود، داروهای ضد درد، کنترل علائم، سونوگرافی مکرر، انتقال خون و… است.
در موارد شدید جراحی برای جلوگیری از خونریزی ضروری است. علائم دیگری از بیمار که نیاز به درمان دارد به شرح زیر است:
- درد مداوم
- علائم احتمالی از سرطان
- کیست بزرگ
- پیچ خوردگی تخمدان
پارگی کیست تخمدان چه عوارضی دارد
در صورتی که به چنین مشکلی به موقع رسیدگی نشود، عوارضی از جمله چنین مواردی را ایجاد می‌کند:
خونریزی
خونریزی زیادی را به‌خصوص اگر کیست بزرگ باشد، شاهد خواهید بود.
عفونت‌ها
برخی از کیست‌ها ممکن است در افراد مبتلا به عفونت‌های لگنی مانند آبسه یا PID ایجاد شود. اگر کیست بترکد، محتویات آلوده گسترش می‌یابد و منجر به سپسیس می‌شود.
پیچ خوردگی تخمدان به دنبال ایجاد کیست تخمدان
کیست‌های ایجاد شده ممکن است باعث پیچ خوردن رگ‌های خونی منتهی به تخمدان‌ها شود، در این مواقع باعث شرایط اورژانسی خواهد شد.
این عارضه جریان خون را کاهش می‌دهد که ممکن است در نهایت تخمدان نیاز به خارج شدن داشته باشد. انجام عمل جراحی نیز خطراتی را به همراه دارد که این موارد به شرح زیر است:
- خونریزی
- عفونت
- لخته شدن خون
- ایجاد بافت اسکار
- برش و روند بهبودی کند
- آسیب به ساختارهایی مانند عروق و اعصاب
- خطرات مرتبط با بیهوشی
بدون دیدگاه