رابطه جنسی در دوران بارداری چگونه است؟

با توجه به صحبت‌های دکتر معصومه علی بیک (متخصص زنان و زایمان) در بیمارستان مریم کرج

یکی از نگرانی‌های مادران در دوران بارداری رابطه جنسی در دوران بارداری است. بسیاری از مادران و پدران تصور می‌کنند که رابطه زناشویی در بارداری خطرناک است؛ درحالیکه طبق توصیۀ پزشکان اگر مادر بارداری در وضعیت بارداری پرخطر قرار نداشته باشد، باید بتواند به راحتی و بدون هیچ‌گونه نگرانی رابطه جنسی خود با همسرش را در تمام مراحل بارداری حفظ کند؛ زیرا فواید رابطه جنسی در دوره بارداری بسیار حائز اهمیت است.

این کار نه تنها برای مادر باردار و جنین مضر نیست، بلکه فواید بسیاری داشته و به سلامت مادر باردار و جنین و همچنین حفظ صمیمیت و انسجام خانوادگی نیز کمک بسیاری می‌کند. 

میل و رابطه جنسی در بارداری

ممکن است مادران باردار در مورد رابطه جنسی و مسائل مربوط به آن در دوران بارداری سوالات زیادی داشته باشند و با تغییرات عمده‌ای در زندگی زناشویی خود مواجه شوند. یک فرد باردار باید از تغییرات زندگی زناشویی خود در طول بارداری آگاه باشد. با مطالعه این مقاله می توانید اطلاعات مفیدی در این زمینه کسب کنید.

برخی از بانوان به دلیل افزایش میزان هورمون‌های بارداری مانند پروژسترون و استروژن در بدن و افزایش جریان خون در سینه‌ها و اندام تناسلی در دوران بارداری بیشتر از گذشته حساس می‌شوند.

حتی برخی از آنها اولین ارگاسم خود را در دوران بارداری تجربه کرده و این احتمال وجود دارد که به ارگاسم چندباره برسند. ممکن است این امر به‌دلیل جریان زیاد خون یا به‌کاربردن روش‌های متفاوت و تحریک مستقیم کلیتوریس (Clitoris) باشد. همچنین در دوران بارداری میزان ترشحات واژینال افزایش می‌یابد، اما تغییرات هورمونی موجب تند شدن بو و طعم آن می‌شود.

رابطه جنسی در سه ماهه اول بارداری

با وجود اینکه بارداری در چند ماه ابتدایی خود را نشان نمی‌دهد، اما تغییرات عمده‌ای در حال وقوع است که می‌تواند میل و رابطه جنسی را تحت تأثیر قرار دهد. ممکن است تمایلی به رابطه جنسی با همسر خود نداشته باشید زیرا:

-به‌دلیل رشد جنین در بدنتان احساس خستگی مفرط دارید

-پستان‌ها در حال رشد هستند تا برای شیردهی آماده شوند، به همین دلیل دردناک‌اند، درست مانند زمان پیش از عادت ماهیانه

-حالت تهوع و یا استفراغ دارید

از طرفی شاید واقعا تمایلات جنسی داشته باشید اما برخی از این عوارض بارداری به شما اجازه این کار را ندهند. پس به حرف بدنتان گوش کنید.

رابطه جنسی در سه ماهۀ دوم بارداری

آغاز سه ماهۀ دوم بارداری در برخی از بانوان باردار همراه با بازگشت انرژی و پایان تهوع است. خواهید دید که هورمون‌ها، پوست و موهارا درخشان و لطیف کرده‌اند، به‌طوریکه دیگران نیز به این موضوع اشاره می‌کنند.

این مرحله از بارداری «گل کردن» نام دارد. شکم نمایان شده به‌طوریکه دیگران متوجه می‌شوند شما باردارید. بسیاری از بانوان از پشت سرگذاشتن سه ماهۀ اول بارداری و عبور از خطر سقط جنین، بسیار احساس خوبی دارند و در آرامش کامل و اعتماد به نفس این دوره را پشت سر می‌گذرانند.

با این حال در برخی از بانوان این دوره نیز همراه با حالت تهوع یا کاهش میل جنسی است. اگر شما نیز جز این دسته هستید، بهتر است سخت نگیرید، استراحت و مراقبت از خود می‌تواند به آرامش و احساس شما کمک کند.

سه ماهۀ دوم بارداری زمان انجام آزمایشات مختلف بارداری از جمله آمنیوسنتز و نمونه‌برداری از پرزهای جنینی است. به همین دلیل توصیه می‌شود تا چند روز پس از انجام این آزمایشات استراحت کرده و رابطه جنسی و زناشویی نداشته باشید.  

رابطه جنسی در سه ماۀ سوم بارداری و رابطه جنسی در ماه نهم بارداری

با توجه به بزرگ‌تر شدن رحم در طی سه ماهۀ گذشته، شاید در حال حاضر احساس خستگی کنید. وزن اضافه‌ای که حمل می‌کنید، به‌علاوه تغییرات و مشکلات جسمانی بارداری مانند کمردرد، تورم دست و پا و مچ و سوزش سر دل یا ترش کردن، می‌توانند میل جنسی شما را سرکوب کنند.

جای نگرانی نیست، بهتر است به‌طور مرتب و مکرر درباره این احساسات و حالات خود با همسرتان گفتگو کنید. اما اگر احساس خوبی نسبت به شکم برآمده خود دارید و هنوز احساس جذاب بودن می‌کنید، می‌توانید با همسرتان رابطه جنسی خوبی داشته باشید. این حالت در افراد متفاوت است، بنابراین هرکاری که احساس‌تان می‌گوید انجام دهید.

پوزیشن رابطه جنسی در بارداری

اگر هنوز از رابطه جنسی و زناشویی عمیق لذت می‌برید، می‌توانید از پوزیشن‌های گوناگونی استفاده کنید. در اواخر بارداری به‌دلیل پستان‌های دردناک و شکم برآمده، شاید نتوانید به‌راحتی برخی از پوزیشن‌ها را امتحان کنید، بنابراین بهتر است اکنون از این فرصت استفاده کنید.

برای این کار می‌توانید پوزیشن‌های زیر را امتحان کنید:

• به پهلو دراز بکشید و در حالیکه پشت به همسر خود قرار دارید، زانوهای خود را به داخل شکم خم کنید. در این پوزیشن دخول عمیق انجام نمی‌شود و شکم شما نیز روی تخت قرار می‌گیرد.
• در حالیکه همسرتان به پشت دراز کشیده، روی زانوهای خود و بالای او قرار بگیرید، پاهای خود را از هم باز کنید و خود را پایین و به سمت او بیاورید. در این پوزیشن به‌راحتی می‌توانید از شکم خود مراقبت کرده و سرعت و میزان دخول را کنترل کنید.
• درحالیکه همسرتان در پشت شما قرار دارد، به صورت چهار دست و پا روی زمین قرار بگیرید. سعی کنید دخول بسیار عمیق نباشد.
• پهلو به پهلو و روبروی هم دراز بکشید، یک پا را روی کمر همسرتان بگذارید، در این پوزیشن دخول عمیقی صورت نمی‌گیرد و تخت نیز از شکم تان محافظت خواهد کرد.

رابطه جنسی یا ارگاسم در انتهای بارداری، منجر به شروع انقباضات رحمی موسوم به برکستون هیکس (Braxton Hicks) می‌شوند. اگر این کار را انجام دهید، خواهید دید که عضلات رحم و شکم‌تان سفت می‌شوند، این امر کاملاً طبیعی بوده و نگران‌کننده نیست.

ریختن منی در دوران بارداری

پزشکان توصیه می‌کنند با  کامل شدن دورۀ بارداری و زمانیکه کودک آماده تولد می‌شود، برای تحریک زایمان از رابطه جنسی استفاده کنید؛ چرا که درون مایع منی ماده‌ای بنام پروستاگلاندین (Prostaglandin) وجود دارد که دهانه رحم را شل می‌کند. همچنین هورمون اوکسی توسین (Oxytocin) که به‌وسیلۀ ارگاسم در بدنتان ترشح می‌شود، می‌تواند موجب شروع انقباضات رحمی شود.

نقش دخول در تحریک زایمان قطعی نیست، اما در بیمارستان برای القاء زایمان، از تزریق داروی شیمیایی پروستاگلاندین (Prostaglandin) استفاده می‌کنند.

نزدیکی در دوران بارداری از نظر شرعی

در صورتیکه برای زن و بچه‌اش ضرری نداشته باشد، مانعی ندارد. برای اطمینان از نداشتن ضرر، به پزشک متخصص مراجعه نمایید. (استفتاء سایت هدانا از دفتر آیت الله مکارم شیرازی.)

تغییرات هورمونی مردان در زمان بارداری همسرشان

آیا می‌دانستید که مردان نیز هنگام بارداری همسرشان، دچار تغییرات هورمونی می‌شوند؟ بدن بانوان در دوران بارداری هورمون‌های بی بویی بنام فرومون ترشح می‌کنند. بدن مردان نیز در واکنش، ترشح هورمون تستسترون (Testosterone) را کاهش و میزان هورمون‌های دیگر را افزایش می دهد.

طبق گزارشی در بررسی سالانۀ انسان‌شناسی، مردان به‌دلیل آماده شدن برای فرزندداری، در بدن خود دچار تغییری در میزان هورمون پرولاکتین (Prolactin) و وازوپرسین (Vasopressin) می‌شوند.

هورمون پرولاکتین (Prolactin):

پرولاکتین (Prolactin) هورمونی است که بدن را برای تولید شیر تحریک می‌کند. کارشناسان معتقدند زمانیکه دیگر نیازی برای باردار کردن وجود ندارد، افزایش پرولاکتین (Prolactin) موجب کاهش میل جنسی مردان می‌شود.

هورمون وازوپرسین (Vasopressin) یا هورمون آنتی‌دیورتیک (ADH): 

این هورمون که به هورمون تک همسری معروف است، با باردار شدن همسر در بدن مردان بیشتر تولید می‌شود، هورمون وازوپرسین (Vasopressin) موجب سرکوب هورمون تستوسترون (Testosterone) می‌شود؛ زیرا این هورمون میل جنسی را افزایش می‌دهد. ازاین‌رو با سرکوب کردن تستوسترون (Testosterone) پدر میل کمتری به برقراری رابطه جنسی و زناشویی خواهد داشت تا بتواند با کودک و مادر ارتباط عاطفی برقرار کند.

۶ سؤالات متداول در مورد رابطه جنسی در بارداری

دوران بارداری برای همۀ مادران همراه با لحظات و تجربیات خوب و بد خواهد بود. ممکن است در این دوران با مشکلات و سؤالاتی روبرو شوید که نیاز به راهنمایی داشته باشید.

فراموش نکنید که حفظ رابطه زناشویی در تمام دوران بارداری برای شما الزامی است و تنها در مواردی که متخصص زنان این کار را ممنوع کند، باید از آن اجتناب کرد. در این مقاله به رایج‌ترین سوالاتی که در مورد برقراری رابطه جنسی و رابطه زناشویی برای مادران باردار ایجاد می‌شود، می‌پردازیم:  

آیا میزان لذت جنسی در بارداری تغییر می‌کند؟ 

احتمالاً خیر. زیرا نسبت به دوران پیش از بارداری، حدود یک و نیم برابر خون بیشتری در بدن شما وجود دارد و این افزایش جریان خون می‌تواند شما را نسبت به تماس حساس‌تر کند. به همین دلیل با سهولت و راحتی بیشتری در دوران بارداری اوج لذت جنسی را تجربه می‌کنید.

ممکن است این اثرات طی سه ماهۀ دوم بارداری قوی‌تر باشد، اما در سه ماهه سوم بارداری به‌دلیل برآمده شدن بیش از حد شکم ممکن است لذت بسیار زیادی از آمیزش جنسی نداشته باشید، بنابراین به کمی خلاقیت نیاز خواهید داشت.

شاید دوست نداشته باشید که بدن حساس شما لمس شود و یا برعکس میل جنسی‌تان افزایش پیدا کند. در هر صورت این موضوع را با همسرتان در میان بگذارید. آمیزش جنسی و برقراری رابطه جنسی و زناشویی در دوران بارداری به ذهنیت شما و همسرتان بستگی دارد، باید سعی کنید ملاک‌های لذت در پیش از بارداری را تغییر دهید و با پوزیشن‌های جدید و روش‌های خلاقانه، به هر شکلی این رابطه را بین خود و همسرتان حفظ کنید. 

آیا رابطه جنسی و زناشویی در بارداری می‌تواند به جنین آسیب برساند؟

یکی از معمول‌ترین دلایل نگرانی آقایان و گاهی بانوان از برقراری رابطه جنسی و زناشویی در دوران بارداری، ترس از آسیب رساندن به فرزندشان است. اگر شما نیز چنین نگرانی دارید، از هم اکنون می‌توانید به آشفتگی ذهن خود پایان دهید؛ زیرا مایع آمنیوتیک اطراف فرزندتان را به‌طور کامل احاطه کرده و همچون یک عایق عمل می‌کند. همچنین جنین شما بوسیله بالشتکی به نام دیواره رحم به‌طور کامل محفوظ است و توسط لایه‌های ماهیچه‌ای و عضلانی رحم و لگن حمایت می‌شود.

علاوه بر این مایع مخاطی داخل دهانۀ رحم‌ در مادران باردار  مانند یک سد دفاعی عمل کرده و  از ورود عفونت‌ها و تمام مواد مضر به درون رحم و کیسه آب به‌طور کامل جلوگیری می‌کند. بنابراین اطمینان داشته باشید که جنین در طی رابطه جنسی و زناشویی هیچ آسیبی نمی‌بیند و کاملاً در امان است. برخی معتقدند او حتی متوجه این عمل نمی‌شود. 

اگر مادۀ مخاطی یا نام پلاگ مخاطی دهانه رحم شما آسیب دیده یا کیسه آب‌تان پاره شده است، از آمیزش جنسی و رابطه زناشویی پرهیز کنید، چرا که ممکن است این عمل باعث سرایت عفونت به شما و جنین شود.

دلیل ترشح نوک پستان در طی رابطه جنسی و زناشویی در بارداری چیست؟ 

پستان‌های‌ مادران باردار در دوران بارداری برای شیردهی به کودک آماده می‌شوند، این بدان معناست که از حدود سه ماهگی بارداری، شروع به تولید کلستروم (Colostrum) می‌کنند.

کلستروم یک خوراکی پرانرژی، غلیظ و زرد رنگی است که قبل از تولید شیر ساخته و جنین برای سه روز اول پس از تولدش با آن تغذیه می‌شود، به این مایع آغوز نیز می‌گویند.

هورمون احساس خوب و لذت که اکسی‌توسین نام دارد طی تحریک جنسی  رها می‌شود. این همان هورمونی است که زمان شیردهی نیز آزاد می‌گردد. اکسی‌توسین به شما کمک می‌کند تا تحریک شوید و میل جنسی تان افزایش پیدا کنید. در نتیجه بتوانید با همسرتان با موفقیت و لذت رابطه جنسی زناشویی برقرار کنید.

هورمون اکسی‌توسین (Oxytocin) همچنین به مادر و کودک اجازه برقراری پیوند احساسی و عاطفی می‌دهد. بنابراین از ترشح این ماده از پستان در طی برقراری رابطه جنسی و زناشویی در دوران بارداری نگران و شرمگین نباشید. این نشانۀ سلامت بدن شما و آماده بودن سیستم تولید شیر برای تولد نوزاد و تغذیه او است؛ زیرا هورمون اکسی‌توسین (Oxytocin) موجب تحریک و جاری شدن جریان شیر مادر می‌شود.

بنابراین کاملاً طبیعی است که هنگام آمیزش جنسی و برقراری رابطه زناشویی کمی شیر  از پستان چکه کند، اما اگر این مسئله باعث ناخوشنودی شما می‌شود، از پد پستانی یا سوتین پددار استفاده کنید و یا از همسرتان بخواهید که باعث تحریک این ناحیه نشود. به یاد بسپارید که این ترشحات می‌توانند طی آمیزش جنسی و رابطه زناشویی در دوران بارداری تا انتهای دوران شیردهی پستانی فرزندتان ادامه یابند.

تمامی بانوان، بارداری مشابهی را تجربه نمی‌کنند، بنابراین ممکن است مادران باردار دیگر در میل جنسی خود کاهش یا افزایش مشاهده کنند، ولی شما دقیقاً خلاف آن احساس کنید.

در  هر صورت چه با افزایش میل جنسی و چه با کاهش آن، باید این نکته را به خاطر داشته باشید که برای تغییر شرایط به خودتان فشار نیاورید.بهتر است به حرف بدنتان گوش کنید و به میل جنسی خود در دوران بارداری آزادی عمل بدهید. 

آیا رابطه جنسی و زناشویی باعث زایمان می‌شود؟

شواهدی وجود دارند که نشان می‌دهند تماس مایع مردانه با نام منی با دهانۀ رحم می‌تواند به شروع زایمان کمک کند. این مایع سرشار از پروستاگلاندین (prostaglandins) است، هورمون پروستاگلاندین به عنوان یکی از محرک‌های انقباضات رحمی زایمان شناخته شده و فقط در شرایطی که جنین رشد کامل خود را کرده و برای زایمان آماده شده باشد، می‌تواند کمک کننده باشد.

استفاده از برقراری رابطه جنسی و زناشویی برای تحریک و شروع انقباضات زایمان معمولاً به زوج‌هایی پیشنهاد می‌شود که بارداری‌شان از موعد زایمان گذشته است و زایمان به تاخیر افتاده است.

علاوه براین، ممکن است در پایان سه ماهۀ سوم بارداری وقتی نُه ماه کامل و یا به عبارتی ۴۰ هفته کامل، باردار هستید، انجام آمیزش جنسی و برقراری رابطه زناشویی ظاهراً ناممکن به نظر برسد، اما این کار امکان‌پذیر بوده و پیش از شما افراد زیادی این کار را اجرا کرده‌اند.

به‌طور کلی برقراری رابطه جنسی و زناشویی تا پیش از ماه آخر بارداری نمی‌تواند موجب تحریک زایمان شود. برای اطمینان می‌توانید با پزشک خود مشورت کنید و اگر در طی یا پس از رابطه جنسی با نشانه‌های غیرعادی مانند درد یا ترشحی غیرطبیعی روبرو شدید، پزشک خود را با خبر کنید. 

آیا پس از زایمان طبیعی می‌توان به‌راحتی رابطه جنسی و زناشویی داشت؟

احتمال دارد برای نزدیک به شش هفته پس از زایمان خونریزی داشته باشید، بنابراین مطمئناً نمی‌خواهید پیش از این تاریخ دربارۀ آن فکر کنید. احتمالاً در هفته‌های ابتدایی پس از زایمان طبیعی بسیار خسته،‌ مشغول و آشفته خواهید بود و کمتر درگیر این مسئه می شوید.

معمولاً پس از تولد نوزاد، گرایش و میل جنسی در هر دو طرف کم می‌شود. صبور باشید و به آن زمان دهید. اگر زایمان سزارین داشته‌اید و یا طی زایمان طبیعی برش ناحیه پرینه با نام برش میان دو راه (میان مقعد و واژن) با نام اپیزیوتومی (episiotomy) داشته‌اید، احتمالاً برقراری رابطه جنسی و زناشویی برای اولین مرتبه با کمی ناراحتی همراه خواهد بود.

آیا جنین می‌‎تواند متوجه رابطه جنسی و زناشویی پدر و مادر شود؟ 

بلی. از هفته ۲۴ بارداری فرزندتان به صداهای بلند خارج از رحم واکنش نشان می‌دهد. به همین دلیل طی رابطه جنسی و زناشویی فرزندتان متوجه می‌شود که چه می‌گذرد، اما نمی‌داند که چیست و همزمان با شما او نیز شاد می شود؛ زیرا طی رابطه جنسی و زناشویی نوعی هورمون با نام ایندورفین تولید شده و وارد جریان خون‌ مادر می‌شود، سپس وارد بدن جنین شده و یک سرخوشی همگانی را ایجاد می‌کند.