زردی نوزاد در اثر عوامل مختلفی ایجاد می‌شود و این بیماری در نوزادان بسیار متداول است. شایع‌ترین علت زردی در نوزادان به‌دلیل فیزیولوژیک آنهاست و بیشتر نوزادان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. نوزادی که در ۲۴ ساعت اول زندگی دچار زردی می‌شود، نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.
زردی نوزاد چیست
منظور از زردی تغییر رنگ پوست و چشم نوزاد به رنگ زرد است. زردی به این دلیل رخ می‌دهد که خون نوزاد تازه متولد شده حاوی مقدار زیادی بیلی روبین است.
این بیماری شایعی است که در بسیاری از نوزادان متولد شده به خصوص نوزادانی که قبل از ۳۸ هفته بارداری متولد می‌شوند، رخ می‌دهد. همچنین دیگر نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند.
معمولا این عارضه به این دلیل رخ می‌دهد که کبد نوزاد به اندازه کافی بالغ نیست تا بیلی روبین موجود در خون را از بین ببرد. در برخی از نوزادان ممکن است وجود بیماری زمینه‌ای باعث زردی شود.
پوست بچه من کمی زرد است، آیا این طبیعی است؟
زردی در نوزادان شایع است و معمولا مشکلی نیز ایجاد نمی‌کند؛ اما نکته مهمی که وجود دارد تنها باید توسط پزشک مشخص شود که این میزان زردی که نوزاد شما دارد نیاز به درمان دارد یا خیر.
زردی نوزادان چگونه ایجاد می‌شود؟
در یک نوزاد سالم، زردی زمانی ایجاد می‌شود که سطح بیلی‌روبین در خون بالا برود. بیلی‌روبین یک نوع مادۀ شیمیایی است که در اثر فرسودگی گلبول‌های قرمز خون، ایجاد می‌شود.
در نوزادان چون تعداد گلبول‌های قرمز بیشتر است، بنابراین بیلی‌روبین نیز در بدن آنها بیشتر وجود دارد.
علت زردی نوزاد چیست
همانطور که در ابتدا گفتیم بیلی روبین بالا علت اصلی زردی در کودکان است. نوزادان در چند روز ابتدایی زندگی خود با تولید بیشتر و تجزیه سریع‌تر گلبول‌های قرمز خون، بیلی روبین بیشتری نسبت به بزرگسالان تولید می‌کنند.
عملکرد کبد به این صورت است که بیلی روبین را از جریان خون فیلتر کرده و به روده آزاد می‌کند. کبد نوزاد، نابالغ است و در اغلب مواقع نمی‌تواند بیلی روبین را سریع از بین ببرد و در نهایت باعث افزایش بیلی روبین می‌شود.
زردی که ناشی از شرایط طبیعی نوزاد باشد به عنوان زردی فیزیولوژیک شناخته می‌شود و معمولا در روز دوم یا سوم نیز بروز پیدا می‌کند.
علائم زردی
زردی چشم‌ها و زردی پوست، ابتدا از صورت شروع می‌شود و سپس به سینه و شکم می‌رسد و ممکن است که به دست‌ها و پاها نیز انتشار پیدا کند. اگر در نوزاد ضعف و بی‌حالی هم وجود داشته باشد، باید سریعا به پزشک مراجعه کنید.
تشخیص
با استفاده از آزمایش خون، میزان بیلی‌روبین نوزاد شما مشخص می‌شود. باید توجه کنید که اندازه بیلی‌روبین از یک نوزاد به نوزاد دیگر متفاوت است و به سن و وزن نوزاد بستگی دارد.
آزمایش بیلی روبین نوعی از آزمایشات برای بررسی سلامت کبد است. معمولا این آزمایش زردی نوزاد برای چنین مواقعی انجام می‌شود:
- زردی پوست
- زردی چشم
- بررسی یرقان
این آزمایش معمولا برای اندازه گیری میزان بیلی روبین در نوزادان مبتلا به زردی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
چگونه بچه را از نظر زردی بررسی کنیم
زردی سفیدی چشم و پوست نشانه اصلی زردی در نوزادان است و معمولا بین روز دوم و چهارم پس از تولد مشاهده می‌شود.
برای بررسی باید به آرامی روی پیشانی یا بینی کودک را فشار دهید، در صورتی که قسمتی که فشار داده‌اند زرد به نظر می‌رسد، احتمالا نوزاد زردی خفیفی دارد.
انواع روش‌های درمان زردی
نور درمانی
در این حالت نوزاد شما را زیر یک منبع نورانی فرابنفش قرار می‌دهند و زردی از راه کلیه‌ها دفع می‌شود. هنگامی که نوزاد زیر دستگاه قرار دارد، حتما برهنه باشد و فقط چشم‌ها و آلت تناسلی‌اش پوشانده شود.
تعویض خون
در موارد نادری که زردی نوزاد شدید شده باشد و درمان‌های معمولی دیگر جواب ندهد، تعویض خون انجام می‌شود. در این روش، مقدار کمی از خون نوزاد از بدن خارج می‌شود و سپس به همان میزان، خون وارد بدن نوزاد می‌شود.
هنگامی که نوزاد از طریق شیر مادر تغذیه می‌کند، انرژی بیشتری به نوزاد منتقل می‌شود و حرکات روده نیز افزایش می‌یابد، که این امر باعث دفع بیشتر بیلی‌روبین از روده‌ها به شکل مدفوع می‌شود. اگر نوزاد شما بی‌حال است و خوب شیر نمی‌خورد، حتما به پرستار بخش اطلاع دهید.
عوارض نور درمانی شامل موارد زیر است:
- اسهال
- ضایعات پوستی قرمز رنگ
- گرم شدن و برنزه شدن پوست نوزاد (برای پیش‌گیری از برنزه شدن، پوست نوزاد را چرب نکنید)
هر نوزادی که زرد می‌شود، حتی اگر حال عمومی‌اش خوب باشد، باید در اولین فرصت توسط پزشک معاینه شود، زیرا زردی شدید می‌تواند سبب آسیب به مغز و عقب‌ماندگی ذهنی شود. نور مهتابی در کاهش زردی نوزاد تأثیری ندارد.
۴۸ ساعت بعد از ترخیص می‌توانید برای چک و ارزیابی وضعیت سلامتی نوزاد به بیمارستان مراجعه نمایید.
آیا تغذیه نوزاد با شیر مادر می‌تواند علت زردی باشد؟
شیردهی به نوزاد احتمال ابتلا به زردی نوزاد را افزایش می‌دهد؛ اما در صورت ابتلا به زردی نیازی به قطع شیر نیست؛ زیرا علائم معمولا طی چند هفته برطرف می‌شود.
آیا زردی می‌تواند خطرناک باشد؟
اگر آسیب کبدی شدید باشد، زردی گاهی با مشکلات جدی مانند بدتر شدن عملکرد مغز، تمایل به خونریزی و کبودی همراه است؛ اما در اغلب مواقع اینطور نیست و به راحتی قابل درمان است.
دختر منم زردی داشت خیلی ضعیف شده بود براش لامپ خریدیم تو خونه خوب شد
خیلی استرس داشتم و نگران بودم ولی واقعا چیز سختی نبود