بیش از ۱۰۰ نوع مختلف از آرتروز با علل و روش‌های مختلف برای درمان آرتروز وجود دارد. این بیماری در خانم‌ها نسبت به آقایان رایج‌تر بوده و عواملی مانند وراثت و افزایش وزن نیز در ایجاد و تشدید آرتروز دخیل است.
علائم آرتروز معمولاً در طول زمان ایجاد می‌شود، اما در مواری هم ممکن است ناگهان ظاهر شوند. آرتروز بیشتر در بزرگسالان بالای ۶۵ سال دیده می‌شود؛ اما می‌تواند در کودکان، نوجوانان و بزرگسالان جوان نیز بروز کند. دو نوع از شایع‌ترین انواع استئوآرتریت (OA) و آرتریت روماتوئید (RA) است.
نشانه‌های آرتروز چیست
درد مفاصل، سفتی و تورم از شایع‌ترین علائم آرتروز است. محدودۀ حرکتی نیز ممکن است کاهش یابد و قرمزی پوست در اطراف مفصل ایجاد شود. بسیاری از افراد مبتلا به آرتروز از تشدید این علائم در صبح شکایت دارند.
اگر آرتروز از نوع روماتیسم مفصلی یا روماتوئید باشد، شخص ممکن است احساس خستگی یا از دست دادن اشتها به دلیل التهاب فعالیت سیستم ایمنی بدن را تجربه کند. همچنین ممکن است کم‌خونی به علت کاهش گلبول‌های قرمز در فرد مبتلا بروز کند. در مواردی تب خفیف نیز گزارش شده است. اگر روماتوئید شدید درمان نشود، می‌تواند باعث تغییر شکل مفصلی شود.
چه عواملی باعث آرتروز می‌شود
غضروف، بافتِ همبندِ انعطاف‌پذیر در مفاصل است. این بافت از مفاصل با جذب فشار و ضرباتی که به آن وارد می‌شود، محافظت می‌کند. کاهش میزان طبیعی این بافتِ غضروف، سبب ایجاد برخی از انواع آرتروز می‌شود.
ساییدگی عضلانی باعث ایجاد «استئوآرتریت» یکی از شایع‌ترین انواع آرتروز می‌شود. یک عفونت یا آسیب به مفاصل می‌تواند تحلیل طبیعی بافت غضروفی را تشدید کند. در صورت وجود سوابق خانوادگی این خطر بیشتر نیز می‌شود.
یکی دیگر از انواع آرتروز «آرتریت روماتوئید» است که نوعی اختلال خودایمنی محسوب می‌شود. روماتوئید زمانی بروز می‌کند که سیستم ایمنی به بافت‌های بدن حمله کند.
این حملات روی مایع سینوویال تاثیر می‌گذارد. مایع سینوویال، بافت نرم در مفاصل است که با تولید مایع، غضروف را تغذیه کرده و مفاصل را روان می‌کند. نتیجۀ حملات به این مایع، تخریب استخوان و غصروف داخل مفاصل خواهد بود.
علت دقیق حملات سیستم ایمنی ناشناخته است. اما دانشمندان نشانگرهای ژنتیکی را کشف کرده‌اند که خطر ابتلا به آرتریت روماتوئید را پنج برابر افزایش می‌دهد.
تشخیص این بیماری چگونه است
مراجعه به «کلینیک فوق تخصصی درد» اولین اقدام است. متخصصان درد یک امتحان فیزیکی را برای بررسی مایع در اطراف مفاصل، مفاصل گرم یا قرمز و محدودیت حرکتی در مفاصل انجام می‌دهند.
استخراج، تجزیه و تحلیل سطح التهاب از طریق خون و مایعات مفصلی می‌تواند به پزشک در تشخیص نوع آرتروز کمک کند. پزشکان معمولاً از اسکن‌های تصویربرداری مانند اشعۀ ایکس، ام آر آی و سی تی اسکن برای تهیۀ تصویری از استخوان‌ها و غضروف استفاده می‌کنند.
درمان آرتروز چگونه انجام می‌گیرد
روش‌های درمانی مختلفی برای این بیماری پیشنهاد می‌شود. ابتدا باید بدانید که درمان قطعی برای آرتروز در نظر گرفته نشده و درمان‌ها، تنها شامل درمان‌های کنترلی می‌شود. در برخی مواقع درمان‌های صورت گرفته برای جلوگیری از پیشرفت آرتروز بسیار کمک‌کننده است.
اقدامات اولیه برای این بیماری شامل مواردی مانند فیزیوتراپی، آب‌درمانی، استفاده از داروهای مختلف و تغییر در نوع فعالیت‌های بیماران می‌شود. اقدامات پیشرفته‌تر شامل تزریق هیالورونیک اسید در مفصل است که باعث قوام مفصل یا کُندی تغییرات داخل مفصل شده و در روند درمانی بیمار تأثیر مثبت دارد.
روش دیگری که متخصص درد می‌تواند انجام دهد، استفاده از ترکیباتی است که به عنوان سلول‌های بنیادی معروف‌اند. این ترکیبات به دو دسته تقسیم می‌شوند:
- نمونه‌هایی که از چربی بیماران گرفته، در محیط‌های آزمایشگاهی کشت داده شده و در نهایت داخل مفصل تزریق می‌شوند.
- سرم‌هایی که به عنوان سرم‌های سلول‌های بنیادی طبقه‌بندی می‌شوند و توسط متخصص، داخل مفصل بیماران تزریق می‌شود.
روش دیگری که می‌توان از آن برای کاهش درد آرتروز مفاصل استفاده کرد «لیزر پُرتوان» است. لیزر پُرتوان روش درمانی است که باعث افزایش گردش خون در مفصل می‌شود. این امر سبب کاهش درد بیمار و مهار سیستم‌های التهابی خواهد شد.
اگر هیچکدام از روش‌های درمانی روی بیمار جواب‌گو نبود، ممکن است بیمار نیازمند تعویض مفصل باشد. گاهی اوقات با اینکه بیمار کاندید مناسبی برای تعویض مفصل است، اما شرایط فیزیکی یا بیماری شدیدی دارند که ریسک جراحی را برای آنها بالا می‌برد. در این‌صورت از تکنیک رادیوفرکوئنسی و بی‌دردی اعصاب ژنیکولیت مفصل زانو برای کاهش درد این بیماران استفاده خواهد شد.
در خاتمه به بیماران توصیه می‌شود که بیماری آرتروز را جدی گرفته و سعی در مراجعه به پزشک متخصص درد در مراحل اولیۀ این بیماری داشته باشند تا از روش‌های نوین درمان استفاده کنند.
در حالی که درمان قطعی برای آرتریت وجود ندارد، روش درمانی و انتخاب مراکز مناسب می‌تواند علائم را تا حد زیادی کاهش دهد. بیمارستان مریم سعی در ارائۀ بهترین خدمات در این زمینه را داردو علاوه‌بر درمان‌هایی که پزشک شما توصیه می‌کند، می‌توانید درد مزمن را با اعمال تغییراتی در شیوۀ زندگی، مدیریت و کنترل کنید.
درمان آرتروز کل بدن
درمانی که برای بیماران در نظر گرفته می‌شود به علائم، سلامت عمومی فرد و سن بستگی دارد. همچنین نوع ورم و میزان شدت آن در تعیین درمان بسیار کمک‌کننده است.
نکته لازم به ذکر این است که هیچ درمانی برای آرتریت وجود ندارد. هدف از انجام راهکارهای درمانی محدود کردن درد، التهاب و در نهایت اطمینان از عملکرد مفصل است.
برنامه‌های درمانی به دو روش کوتاه مدت و بلند مدت تقسیم‌بندی می‌شود.
درمان‌های کوتاه مدت
داروهای مسکن
درد و التهاب ممکن است شامل مسکن‌هایی مانند آسپرین، استامینوفن، ایبوپروفن و…. باشد.
گرما و سرما درمانی
درد با گرمای مرطوب مانند دوش آب گرم یا حرارت خشک مانند کمپرس گرم کاهش می‌یابد. گاهی سرما درمانی نیز می‌تواند تاثیرگذار باشد.
بی حرکتی مفصل
با استفاده از آتل یا بریس می‌توان به مفصل آسیب‌دیده استراحت داد و از آسیب‌های بیشتر نیز محافظت کرد.
ماساژ دادن
با ماساژ ملایم می‌توان جریان خون را افزایش داد و گرمای مطلوبی را در عضله‌ها ایجاد کرد.
تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست
ممکن است درد به روش TENS کاهش پیدا کند. با استفاده از این دستگاه می‌توان پالس‌های خفیف و الکتریکی را به انتهای عصب در ناحیه دردناک فرستاد.
با این کار از ارسال سیگنال درد به مغز جلوگیری می‌شود و دیگر شما درد را احساس نخواهید کرد.
طب سوزنی
طی این روش درمانی سوزن‌ها نازگی به نقاط خاصی وارد می‌شود. با این کار ترشح مواد شیمیایی طبیعی و تسکین‌دهنده توسط سیستم ایمنی تحریک می‌شود.
روش‌های درمانی طولانی مدت:
تجویز داروهای ضد روماتیسمی
با مصرف این دارو روند بیماری کُند می‌شود و مشکلات سیستم ایمنی را درمان می‌کند.
کورتیکواستروئیدها
کورتیکواستروئیدها به کاهش التهاب و تورم کمک می‌کند. این داروها را می‌توان به دو صورت خوراکی و تزریقی استفاده کرد.
درمان با هیالورونیک اسید
این مورد مایع مفصلی است. می‌توان این دارو را به مفصلی مانند زانو تزریق کرد تا علائم ایجاد شده تسکین یابد. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید درمان زانو درد را مطالعه کنید.
عمل جراحی
بسته به اینکه کدام قسمت از مفصل شما درگیر است، انواع مختلفی از جراحی وجود دارد. اگر برای مشکل خود به متخصص درد مراجعه کنید، پزشک سعی بر این دارد که مشکل شما را به روش‌های غیر جراحی و نوین درمان کند.
در صورتی که مشکل ایجاد شده به هیچ روشی غیر از جراحی قابل درمان نباشد، در نهایت برای عمل جراحی به متخصصین دیگر ارجاع می‌دهند.
اگر آرتروز درمان نشود چه می‌شود
در صورتی که برخی از انواع آرتروز را درمان نکنید، منجر به تغییر شکل مفاصل و حتی آسیب دائمی می‌شود. همچنین لازم به ذکر است که آرتریت روماتوئید درمان نشده نیز باعث ایجاد عوارضی مانند بیماری قلبی عروقی، التهاب چشم و مشکلات ریوی خواهد شد.
معمولا برای آرتریتی که هیچ علائمی ندارد یا علائم کمی دارد، درمان خاصی در نظر نمی‌گیرند.
بدون دیدگاه