ذات الریه نوعی عفونت ریه است که می‌تواند خفیف یا شدید باشد و گاهی ممکن است، این بیماری باعث شود تا در بیمارستان بستری شوید.
این اتفاق زمانی می‌افتد که عفونت ریه منجر به این شود که کیسه‌های هوا در ریه‌های شما، با مایعات یا چرک پر شود.
هر کسی می‌تواند دچار این بیماری شود، امـــا کودکان زیر ۲ سال و افراد بالای ۶۵ سال در معرض خطر بیشتری هستند. به این دلیل که، سیستم ایمنی بدن آنها ممکن است به اندازۀ کافی برای مقابله با این بیماری قوی نباشد. همچنین باید به این نکته اشاره کرد که پنومونی ممکن است در هر دو ریه اتفاق بیفتد.
علل به‌وجود آمدن این بیماری می‌تواند باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها باشند.
اگر ذات الریه به دلیل باکتری یا ویروس باشد، واگیردار است و ممکن است به فردی دیگر منتقل شود. سیگار کشیدن و نوشیدن زیاد الکل نیز می‌تواند شانس ابتلا به ذات الریه را بالا ببرد.
ذات الریه چیست
این بیماری نوعی عفونت در ریه هاست که توسط ویروس‌ها، قارچ‌ها و باکتری‌ها ایجاد می‌شود. پنومونی یا ذات الریه منجر به تورم بافت ریه می‌شود و در نهایت احتمال ایجاد مایع یا چرک در ریه‌ها وجود دارد.
معمولا نوع باکتریایی این بیماری از نوع ویروسی شدیدتر است، نوع ویروسی معمولا خود به خود برطرف می‌شود. ذات الریه می‌تواند یک یا هر دو ریه را درگیر کند. این بیماری در هر دو طرف ریه به عنوان پنومونی دو طرفه شناخته می‌شود.
آیا ذات الریه واگیردار است؟
این بیماری مسری نیست؛ اما ویروس و باکتری‌های تنفسی که باعث این بیماری می‌شوند می‌تواند واگیردار باشد. زمانی که این میکروب‌ها در دهان یا بینی شخصی وجود داشته باشد، آن شخص می‌تواند بیماری را از طریق عطسه یا سرفه سرایت دهد.
علائم
علائم ذات الریه ممکن است برای هر فردی متفاوت باشد و به میزان سلامتی و سن افراد بستگی دارد. علائم مختلف این بیماری شامل موارد زیر است:
- درد سینه هنگام تنفس یا سرفه
- سرفه که باعث ایجاد خلط می‌شود.
- خستگی و از دست دادن اشتها
- تب، تعریق و لرز
- حالت تهوع، استفراغ و اسهال
- تنگی نفس
در کنار این علائم، افراد مسن و افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند، ممکن است دچار تغییراتی در حافظه‌شان شوند یا دمای بدن آنها پایین‌تر از حد طبیعی شود.
کودکان نیز ممکن است، در ظاهر علائمی از عفونت نداشته باشند اما استفراغ کنند، تب و سرفه داشته باشند و بی‌قرار یا خسته به نظر برسند.
چه عوارضی دارد؟
حتی با وجود درمان، برخی از افراد مبتلا به این بیماری به خصوص افرادی که در گروه‌های پرخطر قرار دارند ممکن است چنین عوارضی را تجربه کنند:
وجود باکتری در جریان خون (باکتریمی)
باکتری که از ریه‌ها وارد جریان خون می‌شوند، می‌تواند عفونت را به سایر اندام‌ها گسترش دهد و در نهایت باعث نارسایی برخی از اندام‌ها شود.
مشکل در تنفس
اگر ذات الریه شدید است یا بیماری‌های مزمن زمینه‌ای دارید، ممکن است در تنفس اکسیژن دچار مشکل شوید. همچنین بسته به شرایط شما ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان و استفاده از دستگاه تنفس در حین بهبودی ریه داشته باشید.
تجمع مایع در اطراف ریه‌ها
این بیماری ممکن است باعث ایجاد مایع در فضای بین لایه‌های بافتی که ریه‌ها و حفره قفسه سینه را پوشانده است، شود. در صورتی که مایع عفونی شود، احتمالا نیاز به تخلیه به روش‌های متفاوتی خواهید داشت.
آبسه ریه
اگر در یک حفره در ریه چرک ایجاد شود، آبسه رخ می‌دهد، آبسه معمولا با آنتی بیوتیک قابل درمان است. برخی مواقع برای خارج کردن چرک نیاز به جراحی با یک سوزن بلند دارید.
علل ذات الریه
باکتری‌ها، ویروس‌ها یا قارچ‌ها می‌توانند منجر به ذات الریه شوند.
علل اصلی این بیماری، شامل موارد زیر است:
- ویروس‌های آنفولانزا
- ویروس‌های سرد
- ویروس RSV (علت اصلی ذات الریه در نوزادان ۱ سال یا جوان‌تر)
- باکتری‌هایی به‌نام Streptococcus pneumoniae و مایکوپلاسما پنومونیه
درمان
درمان و بهبودی، به نوع ذات الریه، شدت و سلامت عمومی بدن بستگی دارد. دورۀ درمان ممکن است برای یک فرد جوان، یک هفته طول بکشد اما برای افراد دیگر طولانی‌تر شود.
اقدامات زیر را برای کمک به بهبودی خود در نظر بگیرید:
- تمام داروها را طبق دستورالعمل پزشک مصرف کنید.
- استراحت کافی داشته باشید.
- مقدار زیادی مایعات بنوشید.
- سیگار را ترک کنید.
- مرتبا دستانتان را با آب و صابون بشویید.
- از یک برنامۀ غذایی سالم پیروی کنید.
- ورزش منظم داشته باشید.
آنتی بیوتیک برای ذات الریه
برای دریافت دارو نباید به هیچ وجه خودسرانه دارویی مصرف کنید، پزشک با توجه به شرایط بیمار بهترین درمان و آنتی بیوتیک را برای او در نظر خواهد گرفت.
داروهای تجویزی
پزشک ممکن است، برای کمک به معالجۀ ذات الریه برای شما دارویی تجویز کند که به علت خاص ذات الریه بستگی دارد.
آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی می‌توانند اکثر موارد پنومونی باکتریایی را درمان کنند. همیشه کل دورۀ آنتی‌بیوتیک را مصرف کنید، حتی اگر احساس بهتری داشتید. انجام ندادن این امر می‌تواند از پاکسازی عفونت جلوگیری کند و ممکن است در آینده، درمان را سخت‌تر کند.
داروهای آنتی‌بیوتیک روی ویروس‌ها اثر نمی‌کنند. از داروهای ضد قارچ برای مقابله با پنومونی قارچی استفاده می‌شود. برای پاک کردن عفونت، ممکن است مجبور شوید چندین هفته از این دارو استفاده کنید.
مراقبت در منزل
پزشک ممکن است در صورت لزوم، داروهایی را برای تسکین درد و تب توصیه کند.
این داروها شامل موارد زیر است:
- آسپرین
- ایبوپروفن
- استامینوفن
همچنین ممکن است، داروی سرفه را برای آرام کردن سرفه توصیه کند تا بهتر بتوانید استراحت کنید. با استراحت و نوشیدن مایعات می‌توانید به بهبود خود کمک کنید.
درمان در بیمارستان
اگر علائم پنومونی بسیار شدید باشد، ممکن است در بیمارستان بستری شوید. در آنجا، پزشکان می‌توانند ضربان قلب، درجۀ حرارت و تنفس شما را اندازه‌گیری کنند و عمل اکسیژن‌درمانی را برای حفظ سطح اکسیژن در جریان خون، انجام دهند.
آیا ذات الریه خطرناک است؟
گاهی بسته به شرایط فرد این بیماری می‌تواند خطرناک باشد. اگر فرد بزرگسالی یا کودکی سیستم ایمنی ضعیف یا مشکل پزشکی جدی مانند دیابت یا سیروز داشته باشد، احتمال بروز عوارض بیشتر از سایر افراد می‌شود.
آیا ذات الریه باعث مرگ می‌شود؟
این عارضه می‌تواند به قدری جدی شود که در نهایت منجر به مرگ شود. عوارض ناشی از این بیماری شامل سپسیس، نارسایی تنفسی و آبسه ریه است و بیشتر افراد مسن و کودکان خردسالی را که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، تحت تاثیر قرار می‌دهد.
همچنین بعضی از افراد به دلیل برخی از بیماری‌های زمینه‌ای دچار این عارضه می‌شوند. در صورتی که به توصیه‌های پزشک توجه داشته باشید، می‌توانید با این بیماری مبارزه کنید.
چه کسانی در معرض خطر ابتلا به ذات الریه قرار دارند؟
معمولا این دسته از افراد در معرض خطر این بیماری قرار دارند:
- افرادی که بالای ۶۵ سال یا کمتر از ۲ باشند.
- افراد مبتلا به بیماری ریوی یا قلبی. می‌توان به مواردی از جمله آسم، فیبروز کیستیک، آسم، بیماری مزمن انسداد ریه، فیبروز ریوی، آمفیزم و سارکوئیدوز اشاره کرد.
- دچار بیماری عصبی هستید و بلع برای شما دشوار می‌شود. بیماری‌هایی مانند بیماری پارکینسون، زوال عقل و سکته مغزی خطر ابتلا به پنومونی آسپیراسیون را افزایش می‌دهد.
- در بیمارستان طی مدت طولانی تحت مراقبت هستید.
- باردار هستید.
- سیگاری هستید یا در معرض دود قرار دارید.
- سیستم ایمنی ضعیفی دارید. اگر تحت درمان خاصی مانند شیمی درمانی، گیرنده عضو یا در حال مصرف داروهایی هستید که سیستم ایمنی را سرکوب می‌کند، سیستم ایمنی ضعیفی دارید.
ذات الریه و بارداری
بارداری شما را در معرض ابتلا به ذات الریه قرار می‌دهد؛ چرا که سیستم ایمنی در بارداری تا حد زیادی تضعیف می‌شود. در بسیاری از افراد این عارضه با سرماخوردگی یا آنفولانزا شروع می‌شود، سپس به ریه‌ها سرایت خواهد کرد.
در صورت عدم درمان این بیماری می‌تواند شرایطی تهدیدکننده باشد و خانم‌ها را در برابر عوارض آسیب‌پذیرتر می‌کند.
درمان خانگی ذات الریه
راهکارهای درمان کلی خانگی که برای تسکین این بیماری توصیه می‌شود شامل چنین مواردی است:
- استراحت کافی
- مصرف مواد غذایی مغذی
- نوشیدن مایعات کافی
در ادامه با جزئیات بیشتری در خصوص درمان خانگی برای شما توضیح خواهیم داد.
درمان سرفه
ریه‌ها به عنوان واکنش ایمنی بدن مخاط اضافی تولید کرده و بدن با سرفه این مایع را از ریه‌ها دفع می‌کند. به همین دلیل پزشک دارویی به شما برای رفع سرفه تجویز نخواهد کرد.
با این حال برخی از روش‌های طبیعی که به کاهش شدت سرفه کمک می‌کند، چنین مواردی است:
غرغره آب نمک
غرغره کردن با آب نمک به از بین مخاط در گلو کمک می‌کند و سوزش را از بین می‌برد. برای تهیه آب نمک می‌توانید یک دوم یا یک چهارم قاشق چایخوری از نمک را در یک لیوان آب گرم حل کنید.
این ترکیب را در حالی که سر خود را بالا نگه داشته‌اید، غرغره کنید. باید حداقل سه بار در طی روز این کار را انجام دهید.
چای نعناع فلفلی بنوشید
نعناع فلفلی به دفع و تحریک مخاط کمک می‌کند. برخی از تحقیقات نشان می‌دهد که این نوع نوشیدنی می‌تواند یک ضد التهاب و مسکن بسیار موثری باشد.
اگر خودتان نعناع تازه دارید می‌توانید به راحتی دم کرده و میل کنید. همچنین می‌توانید عطر چای نعناع را که در حال خیساندن آن هستید، استشمام کنید. این استشمام به شما کمک می‌کند تا مسیر بینی پاک شود.
برای دم کردن این نوشیدنی باید به این موارد توجه داشته باشید:
- نعناع تازه را بشویید و کمی خورد کنید و در قوری بگذارید.
- آب جوش را اضافه کنید و اجازه دهید که ۵ دقیقه دم بکشد.
- پس از صاف کردن آن می‌توانید با لیمو یا عسل میل کنید.
برای تنگی نفس
با بیماری ذات الریه ممکن است تنفس سریع و کم عمق داشته باشید، معمولا این نشانه به تدریج در طی روز رخ می‌دهد.
حتی برخی از بیماران در حالت استراحت نیز تنگی نفس را تجربه می‌کنند. برای تنفس بهتر توصیه‌هایی برای شما در ادامه داریم. اگر موارد زیر نیز کمک‌کننده نبود، حتما به پزشک مراجعه کنید.
از پنکه دستی استفاده کنید
استفاده از پنکه دستی تنها به شما کمک می‌کند تا به‌طور موقتی تسکین تنگی نفس را تجربه کنید.
یک فنجان قهوه بنوشید
قهوه به دلیل کافئینی که دارد به تسکین تنگی نفس کمک می‌کند. کافئین منجر به گشاد شدن مجاری تنفسی می‌شود که در نهایت متوجه بهبود علائم خود می‌شوید.
برای درد قفسه سینه
درد قفسه سینه ممکن است به‌طور ناگهانی یا طی چند روز رخ دهد. با وجود اینکه اغلب افراد مبتلا به ذات الریه دچار درد در این ناحیه از بدن خود می‌شوند، معمولا با درمان طی چند هفته بهبود پیدا خواهد کرد.
چای زردچوبه بنوشید
ترکیبی به نام کورکومین که در زردچوبه وجود دارد، دارای خواص ضد التهابی، ضد میکروبی و آنتی اکسیدانی است که به بدن برای مقابله با این بیماری کمک می‌کند.
اگر در حال مصرف داروهای رقیق‌کننده خون هستید، در مصرف زردچوبه زیاده‌روی نکنید. مصرف زیاد آن اثرات ضد انعقادی دارد و می‌تواند خون را بیش از اندازه رقیق کند.
برای تهیه این نوع چای به این موارد توجه داشته باشید:
- یک قاشق چایخوری زردچوبه را در چند فنجان آب جوش بریزید.
- سپس حرارت را کم کنید و اجازه دهید به آرامی به مدت ۱۰ دقیقه بجوشید.
- این نوشیدنی را صاف کرده با عسل و لیمو میل کنید.
چای زنجبیل بنوشید
چای زنجبیل دارای خواص ضد التهابی است و به تسکین درد کمک می‌کند. این نوشیدنی نیز مانند مورد قبلی در تسکین علائم قفسه سینه کمک‌کننده باشد.
می‌توانید این چای را به صورت آماده تهیه کنید یا با استفاده از نوع خام زنجبیل این نوشیدنی را در منزل درست کنید.
برای تهیه آن به این موارد توجه داشته باشید:
- چند تکه زنجبیل تازه را برش دهید یا رنده کنید و به آب در حال جوش اضافه کنید.
- حرارت را کم کرده و حدود ۲۰ دقیقه بجوشانید.
- پس از صاف کردن آن می‌توانید با عسل و آبلیمو میل کنید.
برای تب
ممکن است با بیماری ذات الریه طی چند روز یا به‌طور ناگهانی تب داشته باشید. با شروع درمان معمولا باید پس از گذشت یک هفته از علائم این عارضه برطرف می‌شود.
مسکن بدون نسخه مصرف کنید
مسکن‌های بدون نسخه مانند ایبوپروفن به کاهش تب و تسکین درد کمک می‌کند. برای جلوگیری از عوارضی مانند حالت تهوع و ناراحتی معده باید آنها را همراه با غذا میل کنید.
چای شنبلیله بنوشید
با نوشیدن این چای می‌توانید به تحریک تعریق کمک کنید. همانطور که می‌دانید تعریق منجر به خنکی می‌شود و در نهایت برای تسکین تب مفید است.
بدن خود را هیدراته نگه دارید
با نوشیدن آب کافی و اضافه کردن الکترولیت‌ها به آن زمانی که تب دارید، به جلوگیری از کم آبی بدن کمک خواهید کرد. همچنین نوشیدنی‌های خنک یا بستنی در طی روز به آبرسانی و خنک شدن شما نیز کمک می‌کند.
دوش گرم بگیرید یا از کمپرس گرم استفاده کنید
دوش آب گرم به پایین آوردن دمای بدن کمک می‌کند. به جای این مورد می‌توانید از کمپرس گرم روی بدن خود استفاده کنید. شاید اینطور به نظر برسد که نوع سرد آن برای شما بهتر باشد؛ اما تغییر ناگهانی بدن می‌تواند باعث لرز شود.
برای لرز
این عارضه ممکن است در حین تب یا قبل از آن احساس شود. معمولا شما با بهبود تب، لرز نخواهید داشت؛ اما ممکن است تا یک هفته این حالت ادامه داشته باشد.
آب گرم بنوشد
اگر علاقه‌ای به نوشیدن چای نعناع ندارید، می‌توانید یک لیوان آب گرم بنوشید. با نوشیدن آن می‌توانید بدن خود را هیدراته نگه داشته و بدن خود را گرم نگه دارید.
سوپ میل کنید
یک کاسه سوپ گرم علاوه بر این که مواد مغذی لازم را به بدن شما می‌رساند، به تامین مایعات حیاتی بدن نیز کمک می‌کند و بدن را از درون گرم نگه می‌دارد.
مرسی خیلی خوب و نسبت به سایت های دیگه که خوندم کامل تر بود