پارگی مینیسک زانو؛ علت و درمان آن

پارگی مینیسک زانو ممکن است در حین فعالیت‌هایی که مفصل زانو تحت فشار قرار دارد یا می‌چرخد، ایجاد شود.

مینیسک غضروفی است که به عنوان یک بالشتک بین استخوان ران و درشت نی قرار دارد. در هر مفصل زانو دو مینیسک قرار دارد. 

به‌طور مثال تکل در فوتبال یا برخورد فیزیکی در بسکتبال می‌تواند منجر به پارگی مینیسک زانو شود. گاهی افراد غیر ورزشکار نیز به دلایل مختلفی دچار چنین مشکلی می‌شوند. 

بسته به شدت آسیب‌دیدگی گزینه‌های درمانی مختلفی جهت درمان وجود دارد. در ادامه این مقاله توضیحات بیشتری در این خصوص برای شما خواهیم داد.

علت پارگی مینیسک

مینیسک زانو ممکن است در حین فعالیت‌هایی مانند تماس مستقیم یا فشار ناشی از پیچش یا چرخش ناگهانی دچار پارگی شود. اغلب ورزشکاران در معرض پارگی مینیسک قرار دارند. 

به‌طور کلی ورزش‌هایی که چرخش و توقف ناگهانی دارند، ممکن است شما را در معرض پارگی مینیسک قرار دهند. ورزش‌هایی که خطر چنین آسیب‌دیدگی در آنها وجود دارد به شرح زیر است:

• فوتبال
• بسکتبال
• فوتبال
• تنیس

علاوه بر این کودکانی که تنها بر انجام یک نوع تمرین ورزشی تمرکز دارند، بیشتر در معرض پارگی مینیسک قرار می‌گیرند. 

مینیسک با افزایش سن ضعیف می‌شود، پارگی مینیسک بیشتر در افراد بالای ۳۰ سال مشاهده می‌شود. اگر فردی مبتلا به آرتروز باشد، بیشتر در معرض آسیب‌دیدگی یا پارگی مینیسک زانو قرار خواهد داشت.

پارگی مینیسک چه علائمی دارد؟

هنگامی که دچار پارگی مینیسک می‌شوید، ممکن است صدای بیرون آمدن مفصل زانو را بشنوید. به‌طور کلی علائمی که ناشی از این عارضه وجود دارد به شرح زیر است:

• احساس درد به خصوص هنگام لمس زانو
• تورم در زانو
• مشکل داشتن هنگام حرکت دادن زانو
• احساس قفل شدن یا گرفتگی در زانو
• احساس سستی یا لغزش

اگر هر یک از این علائم را تجربه کردید و این موارد تا چند روز ادامه داشت، با پزشک در میان بگذارید.

تشخیص پارگی مینیسک زانو

زمانی که به پزشک مراجعه می‌کنید، پزشک جهت تشخیص پارگی مینیسک ممکن است هر یک از این مراحل را انجام دهد:

معاینات بدنی

پس از این که علائم خود را با پزشک در میان گذاشتید، زانو را مورد بررسی قرار می‌دهد و دامنه حرکتی را آزمایش می‌کند. گاهی زانو را جهت بررسی خم و راست می‌کند. 

ممکن است در طول این آزمایشات صدایی از این اندام به گوش بخورد که می‌تواند یکی از علائم پارگی مینیسک باشد.

آزمایشات تصویربرداری

برای تایید و تشخیص دقیق این عارضه پزشک نیاز به بررسی تصویر از زانو دارد که این موارد احتمالی به شرح زیر است:

عکسبرداری اشعه ایکس

این آزمایش می‌تواند پارگی مینیسک زانو را نشان دهد. علاوه بر این اگر موارد دیگری مانند آرتروز منجر به درد شده باشد، با انجام این عکسبرداری قابل تشخیص خواهد بود.

ام آر آی

در MRI از غضروف‌ها و رباط‌ها عکسبرداری می‌شود تا تشخیص داده شود پارگی مینیسک وجود دارد یا خیر. با این حال که این روش تشخیصی می‌تواند در تشخیص این عارضه کمک کند؛ اما به‌طور کامل قابل اعتماد نیست.

سونوگرافی

در سونوگرافی از امواج صوتی جهت عکسبرداری از داخل بدن استفاده می‌شود و می‌تواند در تشخیص این عارضه کمک‌کننده باشد.

آرتروسکوپی

اگر پزشک نتواند با روش‌های ذکر شده پارگی مینیسک زانو را تشخیص دهد، ممکن است در نهایت مجبور به انجام آرتروسکوپی باشد. در صورت نیاز به جراحی نیز روش آرتروسکوپی به کار گرفته می‌شود.

در آرتروسکوپی یک برش کوچک در نزدیک زانو زده می‌شود و یک دستگاه فیبر نوری نازک و انعطاف‌پذیر وارد قسمت برش زده می‌شود. 

پس از انجام آرتروسکوپی چه برای درمان و چه برای تشخیص بیماری، فرد می‌تواند در همان روز به خانه بازگردد.

در حقیقت همانند عمل‌های جراحی باز نیازی به بستری شدن بیماران در بیمارستان نیست.

درمان پارگی مینیسک زانو

در ابتدا باید درمان‌های ساده و ابتدایی را جهت درمان پارگی مینیسک در نظر داشته باشید. این روشی که قصد توضیح آن را داریم به عنوان روش RICE شناخته می‌شود:

• به زانوی خود استراحت دهید. 
• جهت جلوگیری از وارد شدن وزن بر مفصل از عصا استفاده کنید. در حقیقت باید از هر فعالیتی که درد زانو را بدتر می‌کند، جلوگیری شود.
• هر سه الی چهار ساعت به مدت ۳۰ دقیقه روی زانوی خود یخ بگذارید.
• برای کاهش التهاب، زانوی خود را با استفاده از بانداژ محکم ببندید.
• برای کاهش تورم، زانو خود را بلند کنید.

علاوه بر این موارد ذکر شده می‌توانید از داروهایی مانند ایبوپروفن، آسپرین یا سایر داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی برای کاهش درد و تورم اطراف زانو استفاده کنید. 

اگر احساس درد دارید، نباید وزن خود را به زانوی آسیب‌دیده وارد کنید. پزشک در کلینیک درد ممکن است فیزیوتراپی را برای تقویت عضلات اطراف زانو توصیه کند.

عمل جراحی

اگر زانوی آسیب‌دیده با روش‌هایی که برای شما ذکر کردیم بهبود پیدا نکرد، پزشک ممکن است عمل جراحی به‌صورت آرتروسکوپی برای بیمار در نظر بگیرد. 

در صورت وجود هر یک از این موارد پزشک عمل جراحی را انجام نخواهد داد:

• تب
• عفونت
• وجود زخم باز

جراح یک برش کوچک در زانوی شما ایجاد کرده و از طریق برش ایجاد شده در زانو، ابزار و دوربین را وارد برش می‌کند. ممکن است مدت زمان عمل جراحی حدود یک ساعت به‌طول بینجامد. 

زمان بهبودی و توانبخشی زانو پس از جراحی حدود شش هفته است. طی این مدت باید از عصا یا زانوبند استفاده کنید.

نکاتی جهت جلوگیری از پارگی مینیسک زانو

با انجام تمرینات ورزشی منظم که منجر به تقویت عضلات پا می‌شوند، می‌توانید از پارگی مینیسک جلوگیری کنید. توجه به این نکته به شما کمک می‌کند تا مفصل زانو در برابر آسیب محافظت شود. 

در حین انجام فعالیت‌هایی که ممکن است خطر آسیب‌دیدگی را افزایش دهد، می‌توانید از وسیله‌های محافظتی در حین ورزش یا بریس برای محافظت از زانوی خود استفاده کنید.

به طور کلی نکاتی که باید به آن توجه داشته باشید به شرح زیر است:

• قبل از ورزش کردن بدن خود را گرم کنید و حرکات کششی انجام دهید.
• از وسیله‌های مناسب مانند کفش ورزشی مخصوص فعالیتی که انجام می‌دهید، استفاده کنید.
• بند کفش‌های خود را قبل از شروع هر فعالیتی محکم ببندید.
• تکنیک‌های هر فعالیت را به درستی انجام دهید.