رحم در حالت نرمال به اندازه یک مشت است؛ اما شرایط غیر طبیعی از جمله کیست تخمدان، اندومتریوز و سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) منجر به بزرگ شدن رحم میشود. احتمال عوارض دیگری از جمله درد و خونریزی نیز وجود دارد. در این مواقع باید برای بررسی و درمان به پزشک مراجعه کنید تا مشکل زمینهای برطرف شود.
آشنایی با دلایل بزرگ شدن رحم
معمولا خانمها متوجه بزرگ شدن رحم نمیشوند، مگر اینکه معاینه برای آنها انجام بگیرد. گاهی اوقات از نشانههایی مانند باد کردن شکم و تنگ شدن لباسهای خود متوجه این عارضه میشوند.
دلایل متعددی میتواند در بزرگی رحم نقش داشته باشد. این عارضه در خانمهای یائسه بسیار شایعتر است؛ اما خانمها در سنین باروری نیز ممکن است به این عارضه مبتلا شوند.
فیبرومها
فیبروم یکی از دلایل شایع بزرگ شدن رحم است، خوشبختانه تودههای فیبرومی غیر سرطانی هستند. این توده معمولا در امتداد دیواره رحم مشاهده میشود.
طبق گزارشاتی که در این باره وجود دارد، ۲۰ تا ۸۰ درصد از خانمها تا قبل از ۵۰ سالگی به فیبروم مبتلا میشوند. این نوع از فیبرومها معمولا در ۴۰ سالگی و اوایل ۵۰ سالگی بیشتر مشاهده میشود.
گاهی هیچ علائمی در بیمار ایجاد نمیکند؛ اما در باعث درد و خونریزی شدید در قاعدگی میشود. فیبروم به روده و مثانه فشار وارد میکند و منجر به فشار رکتوم و همچنین تکرر ادرار میشود. اگر فیبرومها بیش از حد بزرگ شوند، میتواند باعث بزرگ شدن رحم شود.
آدنومیوز
این عارضه نوعی بیماری غیر سرطانی است و علائمی شبیه به فیبروم دارد. در این عارضه بافت پوشاننده داخل رحم در دیواره رحم رشد میکند.
این عارضه باعث دو یا سه برابر شدن اندازه رحم میشود. پزشکان علت دقیق ایجاد این عارضه را نمیدانند. معمولا خانمهایی که حداقل یک بار بارداری یا سقط جنین را تجربه کرده باشند، نسبت به سایر افراد بیشتر در معرض خطر این بیماری هستند.
این بیماری در بین خانمهای ۴۰ تا ۵۰ سال بسیار شایع است و همچنین ۲۰ تا ۶۵ درصد از خانمها تحت تاثیر این عارضه قرار میگیرند. از علائم این بیماری میتوان به چنین مواردی اشاره کرد:
- احساس پری، سنگینی یا نفخ شکم
- درد لگن
- رابطه جنسی دردناک
- خونریزی شدید در قاعدگی
- احساس درد شدید در قاعدگی
در بسیاری از مواقع آدنومیوز هیچ نشانهای ندارد؛ اما در صورتی که هر یک از موارد ذکر شده را تجربه کردید حتما برای بررسی و درمان به پزشک مراجعه کنید.
سندرم تخمدان پلی کیستیک
عارضه دیگری به نام سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) باعث بزرگ شدن رحم میشود. معمولا این بیماری به دنبال عدم تعادل هورمونی در قاعدگی و فروریختن پوشش اندومتر رخ میدهد.
طبق آمارها، از هر ۱۰ نفر در سن باروری ۱ نفر تحت تاثیر این بیماری قرار میگیرد. در حالت طبیعی و نرمال پوشش اندومتر طی قاعدگی فرو میریزد؛ اما در برخی از خانمها این پوشش بهطور کامل فرو ریخته نمیشود و در نهایت در چرخه قاعدگی اختلال ایجاد میکند. تجمع پوشش اندومتر منجر به التهاب و همچنین بزرگ شدن رحم نیز میشود.
سرطان اندومتر
این عارضه اغلب در خانمها بین ۵۵ تا ۶۵ سال مشاهده میشود. یکی از مهمترین علائم این نوع سرطان، بزرگ شدن رحم است که میتواند نشاندهنده پیشرفت این بیماری نیز باشد.
یائسگی
خانمها قبل از یائسگی نوسانات هورمونی را تجربه میکنند که میتواند یکی از دلایل اصلی بزرگی رحم باشد. در اغلب مواقع خانمها پس از رسیدن به سن یائسگی، رحمی به اندازه نرمال خواهند داشت.
مطالب مرتبط: آتونی رحم چیست
کیستهای تخمدان
کیست تخمدان کیسههای پر از مایع هستند که روی سطح تخمدان یا درون آن رشد میکنند. اگر کیستها رشد بیش از حدی داشته باشند، منجر به بزرگ شدن رحم و همچنین عوارض جدیتری نیز خواهند شد.
بزرگی رحم باعث ایجاد چه علائمی میشود
علاوه بر اینکه از نظر فیزیکی تغییراتی رخ میدهد، علائم دیگری نیز ایجاد میکند:
- اختلال در چرخه قاعدگی مانند گرفتگی و خونریزی شدید
- احساس درد هنگام رابطه جنسی
- ایجاد تودهای در زیر شکم
- خونریزی بعد از یائسگی
- کم خونی به دنبال خونریزی بیش از حد طی قاعدگی
- خارج شدن ترشحات آبکی
- ضعف بدن و رنگ پریدگی
- تکرر ادرار
- بزرگ شدن دور کمر به دنبال افزایش سایز رحم
- کمردرد
- علائم فشار روی رحم و ساختار اطراف آن
- تورم و گرفتگی در پا
- گرفتگی در ناحیه لگن
- یبوست
علائم بزرگ شدن رحم
نشانههای بزرگ شدن رحم ممکن است در ابتدا خفیف باشند اما به مرور زمان تشدید میشوند. برخی از رایجترین علائم عبارتاند از:
- درد و سنگینی در قسمت پایین شکم یا لگن
- نفخ مداوم و احساس پری در شکم
- بزرگ شدن محسوس شکم بدون افزایش وزن
- خونریزیهای شدید یا طولانی در دوران قاعدگی
- پریود نامنظم یا دردناک
- احساس فشار بر روی مثانه و نیاز مکرر به ادرار
- یبوست یا فشار بر رودهها
اگر هر کدام از این علائم را تجربه میکنید، بهتر است برای بررسی دقیقتر به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید.
نحوه تشخیص
بسیاری از خانمها از داشتن رحم بزرگ اطلاعی ندارند. معمولا پزشک این عارضه را در طول معاینات فیزیکی یا آزمایشهای تصویربرداری تشخیص میدهد.
در بسیاری از مواقع بزرگ شدن رحم نوعی بیماری خوشخیم است که نیازی به درمان ندارد، مگر اینکه فرد دچار علائم شدیدی شده باشد.
داشتن رحم بزرگ چه عوارضی دارد
اگر مشکل زمینهای بیماری برطرف نشود، بیماری زمینه میتواند منجر به عوارض شود. از عوارض بیماری میتوان به چنین مواردی اشاره کرد:
- هیسترکتومی (خارج کردن کل یا بخشی از رحم)
- عفونت ناشی از التهاب رحم
- عدم باروری
- سقط جنین و دیگر عوارض بارداری
بزرگی رحم چه درمانی دارد
درمان به علت اصلی بستگی دارد. در بیشتر موارد، پزشک با بررسی نتایج سونوگرافی و علائم، بهترین روش درمان را پیشنهاد میکند.
درمان دارویی
- استفاده از داروهای تنظیم کننده هورمونها برای کنترل فیبروم یا ضخیم شدن دیواره رحم
- داروهای ضدالتهاب یا آنتیبیوتیکها برای درمان عفونت رحم
- داروهای ضد هورمونی برای کاهش اندازه رحم در موارد خاص
درمان خانگی و مراقبتی
برخی اقدامات ساده میتوانند به کاهش التهاب و بهبود عملکرد رحم کمک کنند:
- داشتن تغذیه سالم شامل میوهها، سبزیجات، غلات کامل و غذاهای ضدالتهاب
- پرهیز از غذاهای چرب، قند زیاد و نوشیدنیهای صنعتی
- نوشیدن آب کافی و حفظ وزن متعادل
- انجام ورزشهای ملایم مانند یوگا و پیادهروی منظم
درمان در طب سنتی
در طب سنتی ایرانی، بزرگ شدن رحم معمولا به تجمع رطوبت یا سردی در ناحیه رحم نسبت داده میشود. توصیههایی مانند موارد زیر وجود دارد:
- مصرف عرقیات گیاهی مثل رازیانه، بومادران و گزنه
- استفاده از تخم شوید، دارچین، و عسل طبیعی برای تنظیم هورمونها
- پرهیز از مصرف زیاد لبنیات سرد و غذاهای با طبع سرد
- گرم نگه داشتن ناحیه زیر شکم
در زمینه طب سنتی توصیه شده است که رعایت تغذیه و پاکسازی رحم با گیاهان دارویی، در کنار مشاوره پزشکی، میتواند به کوچک شدن رحم و رفع علائم کمک کند.
درمان جراحی
در موارد شدیدتر مثل فیبرومهای بزرگ یا آدنومیوز مقاوم، ممکن است نیاز به جراحی باشد:
- میومکتومی: برداشتن فیبرومها و حفظ رحم
- هیسترکتومی: خارج کردن کامل رحم در موارد پیشرفته
راهکارهای طبیعی برای کوچک شدن رحم
اگر علت بزرگی رحم جدی نباشد، میتوان با تغییر سبک زندگی و تغذیه، اندازه رحم را تا حدودی کاهش داد:
- اصلاح رژیم غذایی؛ حذف فست فود، شکر و گوشت قرمز زیاد
- افزایش مصرف فیبر و آنتیاکسیدانها؛ میوه، سبزی و دمنوشهای گیاهی
- ورزشهای منظم و آرامبخش؛ یوگا، پیادهروی و حرکات لگنی
- کاهش استرس و خواب کافی؛ برای حفظ تعادل هورمونی
- مصرف داروهای ضد هورمونی طبق تجویز پزشک در صورت نیاز
سوالات متداول
بزرگ شدن رحم یعنی چه؟
یعنی اندازه رحم از حد طبیعی (حدود ۷ سانتیمتر) بیشتر شده و در سونوگرافی به وضوح دیده میشود.
علت بزرگ شدن رحم چیست؟
اصلیترین علتها شامل فیبروم، آدنومیوز، ضخیم شدن دیواره رحم، عفونت، تغییرات هورمونی و گاهی بارداری است.
آیا رحم بزرگ خطرناک است؟
بستگی به علت دارد. اگر ناشی از فیبروم یا بیماریهای دیگر باشد، نیاز به پیگیری و درمان دارد.
آیا رحم بزرگ باعث نازایی میشود؟
در بعضی موارد بله، زیرا رحم بزرگ ممکن است مانع لانهگزینی جنین شود.
آیا فیبروم باعث بزرگ شدن رحم میشود؟
بله، فیبروم یکی از شایعترین دلایل بزرگ شدن رحم است.
آیا رحم بزرگ بعد از زایمان طبیعی است؟
بله، رحم بعد از زایمان تا چند هفته بزرگ میماند و بهتدریج جمع میشود.
برای جمع شدن رحم بعد از زایمان چه بخوریم؟
مصرف رازیانه، زردچوبه، عسل طبیعی، و دمنوش دارچین میتواند مفید باشد.
آیا عفونت رحم باعث بزرگ شدن شکم میشود؟
بله، در موارد التهاب یا عفونت شدید، ممکن است تورم رحم باعث برآمدگی پایین شکم شود.
رحم بزرگ در یائسگی خطرناک است؟
در یائسگی اگر رحم بزرگ بماند باید بررسی شود، زیرا ممکن است ناشی از فیبروم یا تغییرات غیرطبیعی باشد.
کلام آخر
بزرگ شدن رحم معمولا نشانه بیماری جدی نیست. متخصصین از سی تی اسکن و سونوگرافی برای مشخص کردن علت دقیق بزرگی رحم کمک میگیرند.
همچنین در صورت نیاز آزمایشاتی برای رد بیماری سرطان نیز انجام میگیرد. به خانمها توصیه میشود حتی زمانی که هیچ مشکلی را احساس نمیکنند، معاینات منظم لگن را داشته باشند تا هرگونه مشکلی را زودتر تشخیص داده و بتوان از هر عوارض احتمالی جلوگیری کرد.
20 پاسخ
سپاس فراوان از مطالب تون 🌹
🙌🙌
سلام من چند وقت لکه بینی داشتم قهوه ای قبل از پریودی بدون هیچ دردی
و رفتم سنوگرافی دادم با آزمایش تیروئید کم خونی ک نداشتم این مشکلو
ولی در سونوگرافی مشخص شده ک در دیواره قدامی خلفی رحم کانون های کوچیک مشاهده شده
آیا در بارداری من مشکل ایجاد میکنه من تازه عقد کردم
اینها مانع باردارشدنتون نیستند.
نگران نباشید.
سلام خسته نباشید رحم با ابعاد۹۶*۴۷ ایا طبیعی است؟من به دکتر مراجعه کردم اما متوجه نشدم که گفت رحمت کوچیکه یا بزرگه چون گفت ممکنه دیگه نتونی باردار بشی بعدا و من یه بار زایمان کردم
این ابعاد حدودا طبیعیه.
شاید به دلیل دیگهای گفتند.
سلام من خواهرم نزدیک دو ماه میشه کی پیریود نشده حالت تهعوه هم داره تست داد نیشون داده کی بارداره ولی دکتر رفته گفته باردار نیستی رحیم بزرگ شده . خیلی نگرانیم تازه ازدواج کده نمیدونم دلیلش چیه بارداره یا خیر. میشه لطفا جواب بدین😔
مجدد باید هم تست بدن و هم سونوگرافی.
سلام من٢٧ سالمه و قبلا هفت روزه بود طول پريودم، الان چند وقته كه فقط سه روز پريودم طول ميكشه، تقريبا نامنظمم پريود ميشم، اينكه طول پريودسه روز باشه كه قشنگ خون بياد روزچهارم حالت خون قهوه اي يا ترشح باشه طبيعيه؟!؟
عزیزم مقدار و تعداد روزهای پریودی به عوامل هورمونی بستگی داره اگر نگران هستید لطفاً آزمایشات هورمونی و بررسی سونوگرافی را انجام بدید ولی سه روز خونریزی با مقدار متوسط کاملاً طبیعی محسوب میشه.
سلام حدود پنج ماه خونریزی شدید داشتم لخته هم بود سونو گرافی دوتا کیست وضخامت زیاد دیواره رحم رو نشون داد چندتا قرص استفاده کردم وخوب شدم ضخامت رحم نرمال شد وکیستهاهم دفع شدن ولی سونوگرافی بزرگی رحم رو تشخیص دادن و دکتر گفت مشکلی ندارد دوماه گذشت دوباره پریود شدم
مثل همون موقع ولی کمتر چیکار کنم آیا خطری داره برام
البته به دکترم هم گفتم که رحم رو برداره ولی گفتن چون سه بار سزارین داشتی امکان چسبندگی هست وبه کلیه ها آسیب میزند
لطفا راهنمایی کنید که چیکار کنم آیا به یائسگی ارتباط داره یا چیز دیگه ایه
در ابتدا آزمایش هورمونی بدین تا نزدیک شدنش به یائسگی رو بررسی کنید
سلام .من وقتی پریودم میشم و تموم میشه رحمم حالت طبیعی داره ولی یه هفته بعدش رحمم بزرگ میشه تا دوباره پریود بشم .علت چی میتونه باشه
منظورتون رو از رحم نفهمیدم آیا توی سونوگرافی به شما این رو میگن؟
سلام چطور بفهمیم بزرگی شکم ما از تجمع چربی است یا از بزرگی رحم
رحم داخل لگن قرار گرفته و به صورت عادی نه قابل لمسه و نه بزرگ شدنش رو شما متوجه میشید.
سلام من یه خانم ۴۳ساله هستم به دکتر مراجعه کردم میخواست آئودی بزارم ولی دکتر به من گفتن که رحم شما بزرگ هست نمیتوانم بزارم باید رحم خودرا دربیاورید کیسه صفرا هم امده پایین ممنون میشم من را راهنمای کنید
اگر پزشکتون اینطور تشخیص دادند بهتره حرف ایشون رو گوش بدید البته صرفاً به خاطر بزرگ شدن رحم، رحم رو خارج نمیکنند.
سلام من در بارداری سومم شکمم بسیار بزرگ شد و پس از زایمان شکمم بزرگ موند هیچ دردی ندارم ولی شکمم مخصوصا بالای نافم خیلی سفت و متورم هس ممکنه علتش بزرگی رحم باشه؟
خیر
رحم جمع میشه و به داخل لگن برمیگرده