زگیل تناسلی چیست و چگونه درمان می شود

زگیل تناسلی چیست

​زگیل تناسلی یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مقاربتی (STI) است که توسط ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می‌شود. خطر ابتلا به سرطان در این نوع خاص از HPV وجود ندارد؛ اما همچنان می‌تواند باعث بروز زگیل در ناحیه تناسلی شود. 

HPV ویروسی است که منجر به زگیل تناسلی در افراد می‌شود. زگیل تناسلی بر بافت مرطوب ناحیه تناسلی تاثیر می‌گذارد. زگیل‌ها می‌توانند شبیه به برجستگی‌های کوچک باشند و در بسیاری از موارد به قدری کوچک‌اند که قابل مشاهده نیست.

این بیماری می‌تواند تاثیرات جسمی و روانی قابل توجهی داشته باشد و در صورت عدم درمان، منجر به عوارض جدی‌تری شود.  با وجود اینکه درمان‌هایی برای از بین بردن زگیل‌های تناسلی وجود دارد؛ اما ممکن است ویروس HPV برای همیشه در بدن باقی بماند و فرد همچنان ناقل بیماری باشد. به همین دلیل، رعایت بهداشت جنسی و استفاده مداوم از کاندوم نقش مهمی در پیشگیری از انتقال این ویروس دارد.

 

منظور از زگیل تناسلی چیست؟

زگیل تناسلی نوعی عفونت مقاربتی (STI) است که باعث ایجاد زائده‌های گوشتی یا زائده‌های کوچکی در ناحیه تناسلی یا اطراف مقعد می‌شود.
این زگیل‌ها معمولا بر اثر ابتلا به برخی سویه‌های خاص از ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می‌شود که بیش از ۱۰۰ نوع مختلف دارد که نوع ۶ و ۱۱ باعث بیش از ۹۰ درصد موارد زگیل‌های تناسلی هستند.
هرچند در حال حاضر درمان قطعی برای ویروس HPV وجود ندارد؛ اما زگیل‌های تناسلی قابل درمان است. این بیماری معمولا بدون درد است؛ اما ممکن است با خارش و سوزش همراه باشد.
همچنین راه انتقال آن از طریق رابطه جنسی واژینال، مقعدی یا دهانی به دیگران است.

در کدام نواحی از بدن ظاهر می‌شود؟

امکان آلوده شدن نواحی مختلفی از بدن از جمله چنین قسمت‌هایی وجود دارد:

• کشاله ران
• اطراف یا داخل مقعد
• رکتوم (بخش انتهایی روده بزرگ)
• آلت تناسلی و بیضه‌ها در مردان
• واژن (از جمله داخل واژن)، ناحیه تناسلی خارجی زنان، لبه‌های داخلی و خارجی واژن (لابیا مینور و ماژور) و دهانه رحم
• لب‌، دهان، زبان و گلو

این ویروس از طریق تماس مستقیم پوست با پوست هنگام رابطه جنسی منتقل می‌شود و می‌تواند در نواحی ذکر شده باعث ایجاد زائده‌هایی شود.

از کجا بفهمیم زگیل تناسلی داریم یا جوش؟

برای تشخیص تفاوت این دو مورد، باید به چند نشانه توجه داشته باشید:
زگیل تناسلی معمولا بدون درد، نرم، به رنگ پوست یا کمی روشن‌‌تر است و ظاهری برجسته یا شبیه به گل‌ کلم دارد. این زائده‌ها معمولا به صورت خوشه‌ای یا چندتایی ظاهر می‌شوند و به مرور رشد می‌کنند.
جوش در اغلب مواقع به صورت قرمز ظاهر می‌شود و همراه با درد است. همچنین امکان چرکی شدن آن وجود دارد و ممکن است بعد از چند روز از بین برود.
به طور کلی تنها راه قطعی برای تشخیص، مراجعه به پزشک است؛ چرا که بعضی زگیل‌ها یا جوش‌ها ممکن است ظاهر مشابهی داشته باشند.

علائم اولیه زگیل تناسلی

زگیل تناسلی به صورت برجستگی‌هایی به رنگ پوست یا سفید رنگ است که روی قسمت‌هایی مانند فرج، دهانه رحم، واژن، آلت تناسلی، بیضه یا مقعد ایجاد می‌شود.

شکل ظاهری زگیل به‌صورت یک تکه کوچک از گل کلم است. ممکن است یک زگیل یا چندین زگیل روی قسمت‌های نام برده شده داشته باشید که می‌تواند بزرگ یا کوچک باشد. همچنین امکان احساس خارش وجود دارد؛ اما اغلب مواقع درد ندارد.

زگیل تناسلی چه علائمی دارد

در خانم‌ها این عارضه پوستی می‌تواند در قسمت فرج، دیواره‌های واژن، قسمت بین اندام تناسلی خارجی و مقعد، مجرای مقعد و دهانه رحم رشد کند. در آقایان نیز ممکن است در آلت تناسلی، بیضه یا مقعد ایجاد شود.

زگیل تناسلی همچنین می‌تواند در دهان یا گلوی فردی که تماس جنسی با فرد مبتلا داشته است، ایجاد شود. علائم و نشانه‌های زگیل تناسلی به شرح زیر است:

• تورم‌ کوچک قهوه‌ای یا صورتی رنگ در ناحیه تناسلی
• ایجاد چندین زگیل کوچک در کنار یکدیگر
• خارش یا علائم ناراحت‌کننده دیگر در ناحیه تناسلی
• خونریزی حین مقاربت

گاهی زگیل تناسلی می‌تواند آنقدر کوچک و صاف باشد که به هیچ وجه مشاهده نباشد. در مواقع نادر نیز ممکن است زگیل تناسلی به اندازه و تعداد زیادی ایجاد ‌شود.

در صورت بروز برجستگی یا زگیل در ناحیه تناسلی حتما باید به پزشک مراجعه کنید.

علائم زگیل تناسلی در زنان

اگر بخواهیم با جزئیات در خصوص علائم خانم‌ها بگوییم، باید به این موارد اشاره کنیم:

• ایجاد ضایعه گوشتی یا خاکستری در اطراف واژن، بالای ران و مقعد
• ضایعات شبیه به بافت گل کلم
• ایجاد ضایعات درونی
• خارش یا خونریزی از مقعد یا واژن
• تغییر در جریان ادرار

علائم زگیل تناسلی در آقایان

زگیل در آقایان ممکن است روی بیضه، آلت تناسلی و اطراف مقعد ایجاد شود. از دیگر علائم این عارضه در آقایان می‌توان به چنین مواردی اشاره کرد:

• ترشحات غیر طبیعی از آلت تناسلی
• احساس سوزش، درد یا خونریزی هنگام ادرار کردن یا حین رابطه جنسی

هم در آقایان و هم در خانم‌ها این عارضه می‌تواند روی دهان، لب‌ها، زبان و گلو نیز ظاهر شود.

زگیل تناسلی پس از چه مدتی نمایان می‌شود

عفونت HPV از طریق رابطه جنسی از مقعد، واژن یا دهان، از فردی به فرد دیگری انتقال پیدا می‌کند. امکان پخش شدن این ویروس وجود دارد حتی اگر به‌صورت فیزیکی زگیل قابل مشاهده نباشد.

ممکن است این عارضه ۶ هفته تا ۶ ماه پس از سرایت قابل مشاهده نباشد، حتی ممکن است تا سال‌ها متوجه این عارضه در خود نشوید.

همانطور که گفتیم این امکان نیز وجود دارد که فرد به ویروس HPV مبتلا باشد؛ اما زگیل در بدنش ظاهر نشود. در برخی موارد نیز زگیل‌ها در نواحی داخلی مانند داخل واژن یا داخل مقعد به وجود می‌آیند و به راحتی قابل مشاهده نیستند.
گاهی فرد بدون علائم قابل تشخیص، ممکن است بدون آنکه بداند ناقل ویروس باشد و آن را به شریک جنسی خود منتقل کند. به همین دلیل، معاینه منظم و مشاوره با پزشک متخصص در افرادی که روابط جنسی فعال دارند، حائز اهمیت است.

چه افرادی در معرض زگیل تناسلی قرار دارند

اکثر افرادی که از نظر جنسی فعال‌اند در برخی از مواقع ممکن است به ویروس پاپیلومای انسانی مبتلا شوند. عواملی که می‌تواند خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهد به شرح زیر است:

• داشتن رابطه جنسی متعدد با افراد مختلف
• وجود یک عفونت مقاربتی دیگر
• داشتن رابطه با فردی که اطلاعی از سابقه جنسی او ندارید.
• شروع فعالیت جنسی از سنین پایین
• سیستم ایمنی ضعیف مانند داشتن ویروس HIV یا مصرف داروهای پیوند عضو
• مصرف سیگار

مطالب مرتبط: شپش ناحیه تناسلی

چه عوارضی دارد؟

در صورت آلوده شدن به چندین گونه از عارضه HPV به خصوص انواع پرخطر آن، عفونت می‌تواند باعث ایجاد عوارضی مانند ترشحات غیرطبیعی از واژن، سرطان دهان یا حلق، سرطان دهانه رحم، فرج، سرطان آلت تناسلی یا مقعد در آقایان شود.

علت ایجاد زگیل تناسلی چیست

HPV سی تا چهل نوع دارد که می‌تواند روی اندام تناسلی تاثیر بگذارد؛ اما، تعداد کمی از این موارد می‌تواند منجر به زگیل تناسلی شود.

این بیماری از طریق تماس پوست با پوست قابل انتقال است، به همین جهت به عنوان بیماری مقاربتی شناخته می‌شود.

با این حال این ویروس همیشه با عوارضی مانند زگیل تناسلی ایجاد نخواهد شد. در حقیقت در اغلب مواقع ویروس خود به خود از بین می‌رود و هیچ مشکلی برای سلامتی فرد ایجاد نمی‌کند.

این نوع HPV از طریق تماس مستقیم پوست با پوست در حین رابطه جنسی منتقل می‌شود. لازم به ذکر است که زگیل‌های دست یا پا ناشی از سویه‌های متفاوتی از HPV هستند و تماس با آن‌ها منجر به زگیل تناسلی نمی‌شود.
راه‌های ابتلا:

• رابطه جنسی از نوع واژینال و مقعدی
• تماس پوستی مستقیم در ناحیه تناسلی (حتی بدون انزال)
• رابطه دهانی با فرد مبتلا به HPV یا زگیل تناسلی
• رابطه دهانی با شخص مبتلا به زگیل یا حامل HPV در دهان، لب یا زبان خود

نکته‌ای که باید به خاطر بسپارید این است که شما ممکن است به نوعی از ویروس HPV مبتلا باشید که باعث زگیل تناسلی می‌شود؛ اما خودتان دچار زگیل نشوید.
با این حال همچنان می‌توانید این ویروس را به شریک جنسی خود منتقل کنید و او ممکن است زگیل بگیرد. همین موضوع تشخیص اینکه ویروس از کدام شخص منتقل شده، گاهی دشوار می‌شود.

انواع زگیل تناسلی

زگیل نوعی عفونت پوستی است که بیش از ۱۰۰ نوع دارد که هر مورد یک قسمتی از بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. تقریبا ۳۰ نوع HPV وجود دارد که نواحی مقعدی و تناسلی را تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ اما تنها دو نوع ۶ و ۱۱ در اغلب مواقع منجر به زگیل تناسلی می‌شود.

زگیل تناسلی چگونه تشخیص داده می‌شود

برای تشخیص این عارضه پزشک سوالاتی در خصوص سلامتی عمومی و سابقه جنسی شما خواهد پرسید. همچنین معاینات فیزیکی نیز برای بیمار انجام می‌گیرد.

تشخیص زگیل تناسلی در خانم‌ها

از آنجایی که زگیل تناسلی می‌تواند در اعماق بدن خانم ایجاد شود، ممکن است نیاز به معاینه لگن داشته باشد.

پزشک گاهی از محلول اسیدی ملایمی استفاده می‌کند تا به نمایان شدن زگیل تناسلی کمک کند. از دیگر روش‌های تشخیصی این بیماری انجام تست پاپ اسمیر است.

تشخیص زگیل‌های داخلی، مانند زائده‌های داخل واژن یا مقعد، کمی سخت‌تر است و نیاز به بررسی‌های دقیق‌تری دارد.

روش‌های رایج تشخیص:

• معاینه لگنی؛ در خانم‌ها، این معاینه شامل تست پاپ اسمیر (Pap smear) برای بررسی تغییرات سلولی دهانه رحم می‌شود که می‌تواند ناشی از ویروس HPV باشد. همچنین ممکن است پزشک از دستگاهی به نام کولپوسکوپ برای بررسی دقیق‌تر واژن و دهانه رحم و در صورت نیاز نمونه‌ برداری استفاده کند.
• معاینه مقعد؛ در صورتی که احتمال وجود زگیل در ناحیه مقعد وجود داشته باشد، پزشک از وسیله‌ای به نام آنوسکوپ برای مشاهده داخل مقعد استفاده می‌کند.

برای زگیل تناسلی باید به چه دکتری مراجعه کرد؟

در صورتی که چنین علائمی دارید برای تشخیص و بررسی می‌توانید به متخصص زنان یا متخصص پوست مراجعه کنید. متخصصین در صورت نیاز شما را به دیگر مراکز برای درمان ارجاع می‌دهند.

آیا زگیل تناسلی درمان دارد؟

این عارضه قابل کنترل است؛ اما کاملا رفع نمی‌شود. به‌‌طوری که با شروع پروسه درمانی زگیل‌ها را از بین می‌برید؛ اما همچنان مبتلا به hpv که منجر به زگیل تناسلی می‌شود، هستید.

گاهی اوقات ممکن است hpv خودبه‌خود برطرف شود. برخی مجدد دچار این عارضه می‌شوند و برای برخی دیگر اینطور نیست.

زگیل تناسلی چگونه درمان می‌شود

با این حال که زگیل‌های تناسلی قابل مشاهده با گذشت زمان از بین می‌روند؛ اما، ویروس پاپیلومای انسانی ممکن است در سلول‌های پوست باقی بماند. در واقع به این معنی است که می‌تواند در طول زندگی شیوع داشته باشد.

به همین جهت باید این بیماری کنترل شود؛ چراکه، احتمال انتقال به شریک جنسی وجود دارد. با این حال حتی اگر زگیل تناسلی قابل مشاهده نباشد قابلیت انتقال به دیگران را دارد.

ممکن است برخی از بیماران به دنبال راهکارهای درمانی باشند تا علائم را تسکین دهند و علائم ظاهری را به حداقل برسانند.

درمان‌های موضعی که ممکن است برای زگیل تناسلی تجویز شود به شرح زیر است:

• ایمیکویمد
• پودوفیلین و پودوفیلوکس
• تری کلرواستیک اسید

اگر زگیل‌های قابل مشاهده با گذشت زمان برطرف نشود، ممکن است جهت برداشتن آنها نیاز به یک جراحی جزئی باشد. روش‌های دیگری که برای برداشتن زگیل در نظر می‌گیرند، به شرح زیر است:

• الکتروکوتر برای سوزاندن زگیل با جریان الکتریکی
• سرما یا انجماد زگیل
• لیزر درمانی
• برش زگیل
• تزریق داروی اینترفرون

درمان خانگی

با وجود اینکه برای کنترل این عارضه باید به پزشک مراجعه کنید؛ اما راهکارهای خانگی نیز وجود دارد که برای کنترل علائم کمک کننده هستند:

• روغن درخت چای
• فندق جادوگر (جهت درمان بیماری‌های پوستی)
• چای سبز
• عصاره سیر
• سرکه سیب

این موارد را می‌توانید به صورت موضعی استفاده کنید و همچنین:

• مصرف سبزیجات
• مصرف مولتی ویتامین و مکمل‌ها برای مقابله با عفونت‌ها

بهتر است قبل از هرگونه اقدامی جهت کنترل و درمان با پزشک مشورت داشته باشید.

آیا قابلیت سرایت دارد؟

بله، زگیل تناسلی و ویروسی که باعث ایجاد آن می‌شود (HPV) هر دو مسری هستند. در حال حاضر درمان قطعی برای ویروس HPV وجود ندارد و وقتی فردی به آن مبتلا می‌شود، همواره می‌تواند ناقل بیماری باشد حتی بدون علائم ظاهری.
اگر زگیل‌ها درمان یا برداشته شده باشند یا هیچ نشانه‌ای از بیماری در بدن دیده نشود، همچنان امکان انتقال ویروس به شریک جنسی وجود دارد. به همین دلیل، آگاهی و رعایت نکات ایمنی در روابط جنسی اهمیت زیادی دارد.

تا چه مدت باقی می‌ماند؟

معمولا این عارضه برای همیشه در بدن باقی می‌ماند. حتی اگر زگیل‌ها به روش‌های ذکر شده برطرف شوند، احتمال بازگشت آنها وجود دارد. در واقع، درمان‌ها تنها به رفع ظاهر زگیل‌ کمک می‌کند، نه خود ویروس.
پاسخ بدن افراد به درمان بسیار متفاوت است؛ در برخی افراد ممکن است زگیل‌ها دیگر برنگردند، در حالی که در برخی دیگر مجدد عود می‌کند.

آیا امکان ابتلا بیش از یک بار وجود دارد؟

بله از آنجایی که ویروس HPV در بدن باقی می‌ماند، ممکن است زگیل‌ها پس از درمان دوباره ظاهر شوند. برخی افراد فقط یک بار دچار زگیل می‌شوند؛ اما در برخی دیگر، عود مکرر اتفاق می‌افتد.

علائم بهبود زگیل تناسلی

زمانی که به این عارضه مبتلا می‌شوید پس از مراجعه به پزشک، داروهایی برای بهبود تجویز می‌شود. شما باید از داروهای زگیل تناسلی تا زمانی که دیگر زگیلی قابل مشاهده نباشد، مصرف کنید و مانند سایر قسمت‌های پوست به نظر برسد.

در این مواقع می‌توان گفت شما در حال بهبودی و درمان هستید. نباید هیچ نقطه سیاه یا قسمتی شبیه به بافت دانه دانه ببینید.

چگونه می‌توان از زگیل تناسلی جلوگیری کرد

برای کاهش خطر ابتلا به این عارضه باید هنگام رابطه جنسی واژینال، دهانی یا مقعدی از کاندوم استفاده کنید. این نکته را به خاطر داشته باشید حتی در صورت استفاده از کاندوم نیز ممکن است احتمال ابتلا به این عارضه وجود داشته باشد؛ چرا که کاندوم کل ناحیه تناسلی را پوشش نمی‌دهد.

واکسن HPV به نام «گارداسیل» می‌تواند آقایان و خانم‌ها را از شایع‌ترین گونه‌های ویروس پاپیلومای انسانی محافظت کند و همچنین در برابر گونه‌های HPV که با سرطان دهانه رحم مرتبط هستند، محافظت خواهد کرد.

افراد از سن ۹ تا ۴۵ سالگی می‌توانند این واکسن را دریافت کنند و بسته به سن هر فرد در یک تا سه سری تزریق می‌شود.

واکسن باید قبل از شروع رابطه جنسی تزریق شود؛ چراکه، تنها قبل از قرار گرفتن در معرض این ویروس موثر است. استفاده از کاندوم از دیگر روش‌های موثر است که می‌تواند خطر ابتلا به زگیل تناسلی را کاهش دهد.

زگیل تناسلی چگونه منتقل می‌شود؟ آیا واگیردار است؟

زگیل تناسلی نوعی عفونت شایع مقاربتی است که به واسطه ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) منتقل می‌شود. این ویروس از طریق تماس مستقیم پوست به پوست از فردی که دچار ویروس است، به فرد دیگر منتقل شود.

آیا زگیل تناسلی درد دارد؟

معمولا بیمار دردی احساس نمی‌کند، اما ممکن است خارش یا دیگر علائمی داشته باشید که برای شما آزاردهنده باشد.

عکس زگیل تناسلی

تاثیر زگیل تناسلی بر بارداری

در بارداری، به خصوص اگر فرد دچار زگیل فعال باشد، تغییرات هورمونی ممکن است باعث چنین مشکلاتی می‌شود:

• بزرگتر شدن زگیل‌ها
• خونریزی بیشتر
• در موارد نادر، انسداد کانال زایمان (که منجر به سزارین می‌شود)
• انتقال ویروس به جنین در مواقع نادر (منجر به زگیل در مجاری تنفسی نوزاد)

با این حال، در اکثر خانم‌های باردار مشکلی در روند بارداری ایجاد نمی‌شود.

تفاوت زگیل تناسلی با تبخال تناسلی

زگیل معمولا به صورت برجستگی‌های گوشتی ظاهر می‌شود، در حالی که تبخال تناسلی (Herpes) به‌ صورت تاول‌های دردناک همراه با زخم بروز می‌کند.
هر دو از بیماری‌های مقاربتی هستند؛ اما ویروس‌های متفاوتی دارند و روش‌های درمانی یکسانی ندارند.

کلام آخر

زگیل تناسلی یک عارضه ناشی از عفونت HPV است که شایع و قابل درمان است. زگیل تناسلی می‌تواند با گذشت زمان از برطرف شود؛ اما درمان برای جلوگیری و بازگشت آنها و هرگونه عوارض احتمالی بسیار ضروری است.

اگر مشکوک به این بیماری هستید، حتما باید با پزشک در میان بگذارید تا تست‌های لازم برای تشخیص و درمان این بیماری انجام گیرد.

سوالات متداول (FAQ)

آیا زگیل تناسلی بدون تماس جنسی منتقل می‌شود؟

خیر، تمام موارد ناشی از انتقال جنسی هستند.

آیا زگیل تناسلی به معنای ابتلا به سرطان است؟

خیر، زگیل‌های تناسلی به‌ تنهایی خطر سرطان ندارند.

چگونه از انتقال آن جلوگیری کنم؟

• همیشه از کاندوم استفاده کنید.
• رابطه جنسی در زمان فعال بودن زگیل نداشته باشید.
• شریک جنسی خود را مطلع کنید.
• در صورت امکان، واکسن HPV بزنید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟

اگر موارد زیر را تجربه کردید:

• خارش یا تحریک ناحیه تناسلی
• درد هنگام ادرار یا رابطه جنسی
• ترشحات غیرطبیعی
• زائده‌های پوستی مشکوک در ناحیه تناسلی

اگر زگیل تناسلی درمان شود، باز هم می‌توانم ناقل باشم؟

بله، حذف زگیل‌ها به معنای از بین رفتن ویروس نیست. ویروس HPV در بدن باقی می‌ماند و حتی بدون وجود زگیل نیز می‌تواند به دیگران منتقل شود.

آیا واکسن HPV می‌تواند مانع ابتلا به آن شود؟

بله، واکسن HPV می‌تواند بدن شما را در برابر انواع خاصی از ویروس محافظت کند، از جمله آن‌هایی که عامل زگیل تناسلی یا برخی سرطان‌ها هستند. بهترین زمان تزریق واکسن، قبل از شروع فعالیت جنسی است؛ اما در بزرگسالان نیز می تواند موثر باشد.

آیا ممکن است بدون اینکه متوجه شوم زگیل داشته باشم؟

بله، بسیاری از افراد هیچ علائم ظاهری ندارند و متوجه آلودگی خود نمی‌شوند. در برخی موارد زگیل‌ها داخل واژن، دهانه رحم یا مقعد شکل می‌گیرند و بدون معاینه قابل‌ مشاهده نیستند.

اگر زگیل تناسلی دارم، آیا می‌توانم رابطه جنسی داشته باشم؟

در صورت وجود زگیل فعال، بهتر است از برقراری رابطه خودداری کنید تا احتمال انتقال کاهش یابد. همچنین لازم است شریک جنسی‌ خود را در جریان بگذارید تا تصمیم آگاهانه بگیرد و در صورت نیاز، آزمایش دهد یا واکسن بزند.