بارها این سوال از متخصصین زنان پرسیده شده که آیا در بارداری می‌توان به دندانپزشک مراجعه کرد یا خیر؟ درمان‌های دندانپزشکی و جراحی‌های دهان در زنان باردار بر پایۀ شعار «پیشگیری بهتر از درمان است»، است. متاسفانه این خدمات در حال حاضر در بیماستان مریم انجام نمی‌گیرد.
ارجع است که خانم‌ها قبل از تصمیم‌گیری برای بارداری، اقدام به معاینۀ دندانپزشکی نمایند. در این بررسی، هرگونه دندان پوسیده، درمان ناقص ریشه، عفونت‌های ریشۀ دندان، دندان‌های نهفته و زخم‌های دهانی و … بررسی و درمان می‌شود. به دلایل مختلفی میزان مشکلات دهان و دندان در دوران بارداری افزایش پیدا می‌کند:
ابتلا به ژنویژیت بارداری (التهاب لثه در دوران بارداری)
تغییرات هورمونی در طول بارداری در بدن خانم‌ها می‌تواند باعث التهاب و ورم لثه‌ها شود. در صورت عدم درمان مناسب، این مشکل می‌تواند باعث ابتلا به بیماری‌های لثه، عفونت شدید لثه و آبسۀ لثه شود.
تغییر در رژیم غذایی
عوامل هورمونی و روانی می‌توانند باعث ایجاد تغییر در رژیم غذایی فرد در طول بارداری شوند. در واقع بسیاری از خانم‌ها مصرف شکر را در رژیم غذایی خود افزایش می‌دهند و این می‌تواند پوسیدگی دندان را افزایش دهد.
ویار بارداری
افزایش حالت تهوع و ویار در طول دوره بارداری باعث التهاب لثه‌ها به‌دلیل قرارگیری آنها در معرض اسید معده و از بین رفتن مواد معدنی مینای دندان می‌شود.
عدم رعایت مناسب بهداشت دهان و دندان
زنان باردار گاهی اوقات نسبت به بو یا مزۀ خمیر دندان حساس شده و به همین خاطر از مسواک زدن خودداری می‌کنند. به همین ترتیب با عدم رعایت مناسب بهداشت دهان و دندان، در معرض مشکلات دندان قرار می‌گیرند.
علائم مشکلات دندانی در بارداری چیست
اگر مشکلات دندانی دارید به پزشک مراجعه کنید. علائم مشکلات دندانی به شرح زیر است:
- بوی بد دهان
- لق شدن دندان
- زخم دهان یا ایجاد توده روی لثه
- عقب رفتن لثه به سمت ریشه
- تورم و قرمزی در لثه
- خونریزی لثه
- دندان درد
اگر درد یا تورم دارید، باید فورا به پزشک مراجعه کنید. اگر دندان دچار عفونت شده باشد، به درمان فوری نیاز دارید تا از بروز مشکلات جدی در کودک جلوگیری شود.
آیا افتادن یا پوسیدگی دندان در بارداری، به دلیل بارداری است
بعید است که تنها بارداری باعث ایجاد چنین مشکلاتی شود. در اغلب مواقع خانم‌هایی که دچار پوسیدگی دندان یا موارد این چنینی می‌شوند، به دلیل مشکلات زمینه‌ای دیگر است.
پروسه خرابی دندان ۴ تا ۶ سال طول می‌کشد تا طی این مدت به مینای دندان یعنی لایه بیرونی دندان نفوذ کند. افراد به دلایل مختلفی دچار خرابی و پوسیدگی دندان می‌شوند که این موارد به شرح زیر است:
- بهداشت نامناسب دهان و دندان
- عادت غذایی نامناسب
- سبک زندگی اشتباه مانند مصرف سیگار
- مصرف داروهای خاص
- بیماری‌های دندانی تشخیص داده نشده
- عدم مراجعه به دندانپزشک
آیا باید دندان درد را در بارداری تحمل کرد؟
درد باعث تولید کاتکول‌آمین‌های التهابی (جزئی از هورمون‌های سیستم عصبی سمپاتیک که در پاسخ به استرس و حالت‌های هوشیاری ترشح می‌شوند) شده که افزایش این کاتکول‌آمین‌ها در زنان باردار مضر است.
علاوه‌بر آن عفونتی که باعث ایجاد درد شده است، می‌تواند برای سلامت زن باردار و جنین او پُرمخاطره باشد. امروزه با پیشرفت‌های تکنولوژی، درمان‌های دندانپزشکی به‌راحتی برای خانم‌های باردار قابل انجام است.
بارداری چگونه بر سلامت دندان تاثیر می‌گذارد
تغییرات بدن در بارداری می‌تواند بر دندان‌ها و لثه‌ها تاثیر بگذارد که این موارد به شرح زیر است:
- در بارداری سطح هورمون‌های خاصی مانند پروژسترون و استروژن در بدن افزایش پیدا می‌کند. این موارد می‌تواند خطر ابتلا به برخی از مشکلات مرتبط با سلامت دهان را افزایش دهد.
- عادت غذایی معمولا در بارداری تغییر می‌کند. ممکن است در بارداری تنوع غذایی بیشتر و حجم بیشتری مصرف کنید، انواع غذاهایی که می‌خورید بر سلامت دندان تاثیر می‌گذارد.
- گاهی نسبت به قبل بارداری کمتر دندان‌های خود را مسواک می‌زنید و نخ دندان استفاده می‌کنید. این مورد نیز می‌تواند در خرابی دندان تاثیرگذار باشد.
آیا انجام بی‌حسی موضعی در زنان بارداری مجاز است؟
بی‌حسی موضعی معمول دندانپزشکی برای خانم باردار و جنین او زمان شناخته شده‌ای ندارد. البته گاهی خانم حامله ممکن است مشکل فشار خون به دنبال بی‌حسی پیدا کند که با استفاده از بی‌حس‌کننده‌های مخصوص می‌توان از آن جلوگیری کرد.
آیا انجام رادیوگرافی دندان در زمان بارداری مجاز است؟
مطالعات ثابت کرده‌اند زیان اشعۀ ایکس دندانپزشکی بسیار ناچیز است. امروزه با استفاده از تکنولوژی‌های جدید و فناوری‌های دیجیتال رادیوگرافی، دوز استفاده شده بسیار کمتر هم شده است. اما در نهایت این اشعه مضر بوده و لازم است بیمار را تا زمانی که نیاز ندارد در معرض اشعه قرار ندهیم.
در مورد خانم‌های باردار، به دلیل وجود جنین در حال تکامل، این حساسیت به مراتب بیشتر است؛ اما به آن معنا نیست که از خانم باردار مطلقاً نباید رادیوگرافی تهیه شود. در صورتی که نیاز اساسی وجود داشته باشد، انجام رادیوگرافی در مراحل مختلف بارداری ممکن است.
بعد از هفتۀ پانزده بارداری خطرات اشعۀ برای جنین کمتر است. البته استفاده از رادیوگرافی دیجیتال یا پوشش سربی این خطر را به حداقل می‌رساند.
عصب کشی دندان در خانم‌های باردار
واقعیت آن است که انجام عصب‌کشی برای خانم‌هایی که بارداری عادی دارند، در تمام طول بارداری قابل انجام است. گرچه ترجیح داده می‌شود در سه ماهۀ دوم بارداری انجام شود و از تکنولوژی‌های جدید مثل روتاری و اپکس فایندر استفاده شود.
آیا کشیدن دندان در طول بارداری مجاز است؟
کشیدن دندان بهتر است به سه ماهۀ دوم بارداری محدود شود؛ اما اگر فرد دچار مشکلات اورژانسی دندان بوده و نیاز به کشیدن دندان داشته باشد، سن بارداری مطرح نیست. خارج کردن عفونت یا دندان آسیب‌دیده در اسرع وقت برای حفظ سلامت مادر و جنین ضروری است و نباید به خاطر ترس از تأثیر منفی به جنین، چرک و عفونت در دهان مادر باقی بماند.
آیا تجویز دارو پس از درمان دندان پزشکی در بارداری مجاز است؟
مصرف داروهای ضدالتهاب، ضددرد و آنتی‌بیوتیک در طول بارداری با رعایت موازینی که پزشک شما قطعاً رعایت خواهد کرد، مجاز است. بار دیگر تأکید می‌کنیم که از درمان‌های دندانپزشکی در طول بارداری نترسید. مصرف طولانی مدت داروهای ضددرد، تحمل دردهای شدید و وجود عفونت در دهان، خطرات بیشتری را متوجه شما و فرزندتان خواهد کرد.
البته بهتر است که از اقدامات دندانپزشکی غیرضروری و زیبایی مانند سفید کردن دندان‌ها یا ارتودنسی تا پایان بارداری اجتناب کنید.
نکاتی برای جلوگیری از خرابی دندان در بارداری
- دندان‌های خود را دو بار در روز با خمیر دندان حاوی فلوراید مسواک بزنید و یک بار در روز از نخ دندان استفاده کنید. بهتر است مسواک‌های نرم خریداری کنید. دقت به این نکات به سلامت دندان‌ها و لثه‌ها کمک می‌کند.
- اگر به دلیل استفراغ نمی‌توانید دندان‌های خود را مسواک بزنید، دهان خود را با مخلوط یک قاشق چای خوری جوش شیرین و آب بشویید. شستشوی دهان به کاهش میزان اسید در دهان کمک می‌کند.
- هر ۶ ماه، حتی در بارداری به دندانپزشکی مراجعه کنید، طی معاینه نیز بگویید که باردارید.
- غذاهای سالم بخورید و شیرینی‌جات را محدود کنید؛ منظور از غذاهای سالم میوه‌ها، سبزیجات، گوشت بدون چربی، نان سبوس‌دار، لبنیات کم چرب و… است. مصرف شیرینی‌ها و غذاهای شیرین را محدود کنید و به جای نوشیدنی‌های شیرین، آب مصرف کنید.
- از مصرف سیگار خودداری کنید.
بدون دیدگاه