ویار حاملگی

با توجه به صحبت‌های پزشکان متخصص زنان کرج در بیمارستان و زایشگاه مریم:

بارداری از شیرین‌ترین دوران زندگی یک زوج و قطعاً پر هیجان‌ترین دوران زندگی مادر به‌شمار می‌رود. اما در این میان زنان بارداری هستند که به دلیل شرایط خاص خود، این دوران را با سختی بیشتری سپری می‌کنند. ویار حاملگی را شاید بتوان از ناراحت‌کننده‌ترین مسائل دوران بارداری به شمار آورد.

برخی از زنان به انواعی از مواد غذایی علاقۀ بسیار زیادی نشان می‌دهند و یا نمی‌توانند خوردن بعضی مواد غذایی و بوهای خاص را تحمل کنند. در واقع حالت تهوع و استفراغ دوران بارداری را شاید بتوان جزء جدایی‌ناپذیر این دوران به شمار آورد که بیشتر خانم‌های حامله با آن دست و پنجه نرم می‌کنند.

انواع ویار

ویار حاملگی دو حالت کلی دارد:

1. خانم‌های باردار تمایل شدیدی به خوردن برخی مواد غذایی پیدا می‌کنند که مشکل جدی و حادی برای آنها ایجاد نمی‌کند.
2. خانم‌های حامله با خوردن غذاهای خاص و حتی وجود بوی غذا یا مواد دیگر در محیط دچار تهوع می‌شوند.

این علائم بین چهار تا هشت هفتۀ اول بارداری آغاز و در هفته یازده تا سیزده به اوج خود رسیده و معمولاً در هفته چهارده تا شانزده خاتمه می‌یابد. البته در بسیاری از خانم‌ها این حالات تا بعد از سه ماۀ اول نیز ادامه می‌یابد و گاه تا پایان حاملگی تداوم دارد. این علائم اغلب صبح‌ها ظاهر می شود؛ به همین خاطر به آن «بیماری صبحگاهی» نیز گفته می‌شود. با این وجود بروز آن در دیگر ساعات روز هم دور از انتظار نیست.

شدت آن نیز در زنان متفاوت بوده و حدود ۷۰ درصد خانم‌ها دچار تهوع و استفراغ حاملگی می شوند؛ البته بعضی از خانم‌ها هرگز چنین حسی را تجربه نخواهند کرد.

زنان بارداری که دچار ویار حاملگی می‌شوند، بیشتر به خوردن شیرینی‌جات، خوراکی‌های شور، میوه‌های ترش و یا غذاهای پر ادویه تمایل نشان می‌دهند.

نوع دیگری از ویار وجود دارد که تمایل شدید به مصرف مواد عجیب است و ممکن است هرگز در زمان معمول حتی قابل تصور هم نباشد. بعضی از خانم‌ها در بارداری ممکن است تمایل به خوردن موادی از قبیل گچ، خاک، برنج خام، خاکستر، صابون و … پیدا کنند. دلیل اصلی این تمایل عجیب، مشخص نشده ولی دانشمندان معتقدند که این تمایل نشانۀ کمبود بعضی مواد غذایی از قبیل آهن، کلسیم و روی در بدن بوده و مصرف مکمل‌های آهن، کلسیم و روی می‌تواند این تمایل را کاهش دهد.

این گونه ویار که فرد را متمایل به خوردن برخی مواد غیرمعمول می‌کند، می‌تواند برای مادر و جنین خطرناک باشد. مسمومیت با سرب، انسداد روده، عفونت‌های گوارشی و عفونت‌های انگلی از جمله این عوارض است.

از طرفی شکستن و عوارض دندانی هم ممکن است بر اثر جویدن مواد سخت اتفاق بیفتد. احتمال سقط جنین، زایمان زودرس و مرگ داخل رحمی جنین هم در کسانی که خاک، گچ و امثال آن مصرف می‌کنند، بالاتر است. مصرف برنج خام هم به‌دلیل آرسنیک بالا می‌تواند باعث صدمه به جنین شود.

ویار حاملگی به‌طور طبیعی خطری را متوجه مادر و کودک نمی‌کند. ولی استفراغ‌های شدید می‌تواند عوارض گوارشی وخیمی برای مادر ایجاد کند و از طرفی باعث تولد نوزاد یا وزن کم می‌شود.

راه‌های مقابله با ویار حاملگی و عوارض ناشی از آن

• از خوردن خوراکی‌های شور اجتناب کنید.
• غذاهای چرب را به‌دلیل دیر هضم بودن از رژیم غذایی خود حذف کنید.
• در طول روز خوردن غذای مصرفی را کاهش و دفعات غذا خوردن را افزایش دهید. خالی ماندن معده احتمال حالت تهوع را افزایش می‌دهد.
• قبل از خواب، کربوهیدرات همراه با پروتئین مصرف کرده و بلافاصله بعد از بیدار شدن یک قطعه بیسکویت یا نان خشک میل کنید.
• از نوشیدن مایعات بین وعده‌های غذایی که موجب ایجاد حالت تهوع و استفراغ می‌شود، خودداری کنید. پیاز و کلم از جمله غذاهایی هستند که می‌توانند باعث تحریک عضلات گوارشی شده و تهوع را بدتر کنند.
• مصرف زنجبیل در بارداری می‌تواند کمک شایانی به کم شدن تهوع کند.
• مصرف برخی مکمل‌ها مانند ویتامین B12، B6، داروهای ضد تهوع و سرم می‌توانند به‌طور موثر به کاهش تهوع کمک کند؛ اما لازم است که این کار تحت نظر پزشک انجام شود.

ویار و جنبۀ روانی بارداری

جنبۀ روانی بارداری از جمله عواملی است که در کنار دلایل ذکر شده، می‌تواند یکی از علل بروز ویار حاملگی باشد. واکنش روانی خانم‌های باردار در برابر پدیده بارداری ناخواسته یا بدون برنامه در شدت این مسئله بی‌تأثیر نیست. ژنتیک و وراثت هم موثر است؛ ویار حاملگی در بعضی از خانواده‌ها شدت بیشتری دارد.