لقاح داخل رحمی (IUI) نوعی راهکار برای درمان ناباروری است که اسپرم به‌صورت مستقیم در رحم خانم (تلقیح داخل رحمی اسپرم) قرار می‌گیرد. در حالت طبیعی اسپرم باید از واژن از طریق دهانه رحم به داخل رحم و لوله‌های فالوپ حرکت کند.
طی روش IUI، اسپرم شسته و متمرکز می‌شود و در نهایت در رحم قرار داده می‌شود و آنها را به تخمک نزدیک می‌کنند. این روش احتمال بارداری را در زوج‌هایی که نابارورند، افزایش می‌دهد.
روش IUI برای چه افرادی مناسب است
این روش باروری نسبت به روش‌های دیگر مانند IVF که تهاجمی‌ترند و هزینه زیادی دارند، یک روشی نسبتا غیر تهاجمی و کم هزینه‌تر است.
گاهی برخی از افراد از همان ابتدا این روش را به جای IVF انجام می‌دهند. گاهی تنها به کارگیری این روش به باروری کمک می‌کند.
IUI بیشتر در چنین مواقعی کاربرد دارد:
- ناباروری غیر قابل توضیح
- آندومتریوز خفیف
- مشکلات مرتبط به دهانه رحم یا مخاط رحم
- تعداد کم اسپرم
- کاهش تحرک اسپرم
- مشکلات مرتبط با انزال یا نعوظ
در این مواقع این روش باروری مناسب نیست:
- خانم‌های مبتلا به آندومتریوز متوسط تا شدید
- خانم‌هایی که لوله‌های فالوپ را برداشته‌اند یا مسدود کرده‌اند.
- خانم‌های مبتلا به بیماری شدید لوله فالوپ
- خانم‌هایی که چندین مورد عفونت لگنی را تجربه کرده‌اند.
- آقایانی که اسپرم تولید نمی‌کنند.
در مواقعی که روش درمانی IUI موثر نیست درمان دیگری مانند IVF می‌تواند موثر و مفید باشد.
نتایجی که پس از انجام این روش درمانی انتظار دارید
همانطور که پیش از این برای شما گفتیم IUI یک روش بدون درد و غیر تهاجمی است، هیچ دارویی به بیمار داده نمی‌شود. خانم به‌طور طبیعی تخمک‌گذاری می‌کند و اسپرم در زمان تخمک‌گذاری به آزمایشگاه داده می‌شود.
IUI گاهی با تحریک تخمدان انجام می‌گیرد. داروهایی مانند کلومیفن سیترات (کلومید)، Hcg و FSH ممکن است برای تحریک تخمدان‌ها، جهت آزاد کردن یک یا چند تخمک تجویز شود.
معمولا تخمک‌گذاری با بیش از یک تخمک، شانس بارداری را افزایش می‌دهد. هر مرکز درمانی راه و روش‌های خود را خواهد داشت. با این حال این موارد را در نظر داشته باشید:
- ممکن است نیاز باشد در حین پریودی چندین بار برای آزمایش خون، سونوگرافی و نحوه مصرف داروها ویزیت داشته باشید.
- اگر دارویی برای شما تجویز شده باشد، معمولا باید از شروع قاعدگی مصرف کنید.
- حدود یک هفته پس از مصرف دارو، معمولا به سونوگرافی و آزمایش خون نیاز خواهید داشت.
- با توجه به نتایج آزمایش، پزشک زمان تخمک‌گذاری را تعیین می‌کند و مجددا به کلینیک باز می‌گردید. معمولا ۱۰ تا ۱۶ روز پس از شروع داروها خواهد بود.
- نمونه اسپرم در روز انجام لقاح گرفته خواهد شد.
اسپرم به آزمایشگاه فرستاده می‌شود و در آنجا شسته خواهد شد. در واقع این کار به دلیل این که مایع منی و سایر مواد زائد حذف گردد، انجام می‌شود.
IUI معمولا یک روش سریع، بدون درد است و نیازی به بیهوشی ندارد که با این پروسه انجام می‌گیرد:
- روی میز دراز می‌کشید سپس پزشک با استفاده از ابزاری به نام «اسپکولوم» به آرامی واژن را باز می‌کند تا به دهانه رحم دسترسی داشته باشد. اسپرم را از دهانه رحم وارد می‌کنند و در نهایت با استفاده از یک لوله بلند و نازک وارد رحم خواهد شد.
- پس از لقاح، به مدت ۱۰ تا ۳۰ دقیقه روی میز معاینه باید دراز بکشید.
- معمولا در این روش افراد اذیت نمی‌شوند، با این حال ممکن است برخی از زنان پس لقاح دچار گرفتگی خفیف در رحم و خونریزی واژینال شوند.
- برخی از روش‌های دیگر پس از تلقیح دوم انجام می‌گیرد.
- ممکن است مصرف پروژسترون پس از عمل این روش باروری و در مراحل اولیه بارداری تجویز شود، گاهی برخی این روش را انجام نمی‌دهند.
- می‌توانید پس از انجام روش درمانی IUI، تست بارداری را انجام دهید.
این روش درمانی چه خطراتی را به همراه دارد
عوارض احتمالی این روش باروری حداقل است. در واقع پس از عمل IUI، خطر ایجاد عفونت کمی وجود دارد. پزشک برای انجام آن از ابزارهای استریل استفاده می‌کند.
اگر از دارو برای تحریک تخمک‌گذاری استفاده شود، خطر بارداری با چند نوزاد برای شما وجود خواهد داشت. به این دلیل که داروهای بارداری احتمال آزاد شدن بیش از یک تخمک را دارند و احتمال بارداری چند قلو افزایش پیدا می‌کند.
پزشک دارو را با توجه نتایج آزمایشات و سونوگرافی برای فرد در نظر می‌گیرد تا از ترشح بیش از حد تخمک همزمان جلوگیری شود.
در برخی از مواقع تخمدان‌ها بیش از حد به داروهای باروری واکنش نشان می‌دهند و وضعیتی به نام «سندرم تحریک بیش از حد تخمدان» صورت می‌گیرد. ممکن است تعداد زیادی از تخمک در یک زمان بالغ و آزاد شود.
چنین شرایطی می‌تواند باعث بزرگ شدن تخمدان، تجمع مایع در شکم و گرفتگی شود. در برخی از مواقع نادر سندرم تحریک بیش از حد تخمدان منجر به تجمع مایع در قفسه سینه و شکم، مشکلات کلیوی، لخته شدن خون و پیچ خوردگی تخمدان خواهد شد.
اگر در حال حاضر داروهای IUI را مصرف می‌کنید، در صورت ایجاد این علائم حتما به پزشک مراجعه کنید:
- سرگیجه
- افزایش وزن ناگهانی
- تنگی نفس
- تهوع و استفراغ
- درد شدید در شکم و لگن
- افزایش ناگهانی سایز شکم
میزان موفقیت این روش درمان باروری چقدر است
هر زوج پاسخ متفاوتی را به این روش درمانی باروری می‌دهند، بنابراین پیش‌بینی نتیجه کمی دشوار است. عواملی که در موفقیت این روش باروری تاثیر می‌گذارد به شرح زیر است:
- سن
- تشخیص زمینه ناباروری
- آیا از داروهای باروری استفاده می‌شود یا خیر
- سایر نگرانی‌ها در زمینه باروری
به‌طور کلی موفقیت این روش در خانم‌های بالای ۴۰ سال و در خانم‌هایی که پس از سه دوره باردار نشده‌اند، کاهش پیدا می‌کند. این روش درمانی در مرکز ناباروری در کرج در بیمارستان مریم با بهترین و جدیدترین تجهیزات انجام می‌گیرد.
بدون دیدگاه