تست‌های غربالگری دوران بارداری برای همه خانم‌های باردار الزامی است. در این مقاله به لیستی از مهم‌ترین آزمایش‌های غربالگری دوران بارداری از زبان پزشکان متخصص زنان کرج در بیمارستان مریم می‌پردازیم.
به خاطر داشته باشید انجام این تست‌ها به معنی وجود مشکل در مادر یا جنین نیست. بلکه هدف تست‌های غربالگری دوران بارداری به معنی اطمینان از داشتن بارداری نرمال است.
تست غربالگری چیست
برخی از آزمایشات غربالگری در بارداری به شما پیشنهاد میشود تا هر گونه شرایط احتمالی که جنین و مادر را تحت تاثیر قرار می‌دهد، به موقع شناسایی شود.
آزمایش غربالگری شامل سونوگرافی یا آزمایش خون و ترکیبی از این دو موارد است. آزمایش خون همراه با اسکن به بررسی میزان احتمال ابتلا نوزاد به سندرم داون، سندرم ادواردز یا سندرم پاتو کمک می‌کند.
در ادامه تست‌هایی که گرفته میشود را به طور کامل توضیح خواهیم داد. آزمایش‌های غربالگری عبارتست از:
تست چالش گلوکوز
این مورد از تست‌های غربالگری دوران بارداری در هفته ۲۴ الی ۲۸ انجام میشود تا احتمال وجود دیابت بارداری بررسی شود. برای انجام این آزمایش شما باید ابتدا یک نوشیدنی قندی مصرف کنید و سپس یک ساعت بعد قند خون اندازهگیری میشود.
اگر در خانوادۀ شما سابقۀ ابتلا به دیابت وجود داشته باشد یا در صورت چاقی یا داشتن فرزندی بیش از حد نرمال در بارداری قبلی یا بارداری چند قلو، ممکن است این آزمایش در اوایل بارداری انجام شود.
تست عفونت اسرپتوکوک گروه B
این آزمایش در هفته ۳۵ تا ۳۷ بارداری انجام میشود تا احتمال وجود باکتری اسرپتوکوک گروه B در مادر بررسی شود. اگر این عفونت از مادر به جنین منتقل شود، در آن صورت احتمال ابتلا به پنومونی در جنین بعد از تولد وجود خواهد داشت.
به منظور انجام این مورد از تست‌های غربالگری دوران بارداری، با استفاده از سواپ از ترشحات واژن و رکتوم نمونه‌برداری میشود. خانم‌هایی که نتیجه آنها مثبت است به مصرف آنتی‌بیوتیک نیاز خواهند داشت.
تست ادرار
تست ادرار که از آزمایش‌های غربالگری دوران باردرای است، برای بررسی احتمال عفونت ادراری، دیابت و پره اکلامپسی (یکی از عوارض بارداری که موجب فشار خون بالا و آسیب رسیدن به اندام‌های بدن مانند کبد و کلیه‌ها میشود) انجام میشود.
برخی آزمایش‌های غربالگری دوران بارداری به منظور بررسی وجود ناهنجاری‌های کروموزومی انجام میشود:
۱- غربالگری Nuchal translucency
این مورد از غربالگری‌ها که با استفاده از سونوگرافی انجام میشود به اندازهگیری ضخامت پشت گردن جنین در هفته ۱۱ تا ۱۴ باردرای اشاره دارد. اطلاعات حاصل از این تست همراه با سایر آزمایشات، احتمال وجود ناهنجاری‌های کروموزومی و سایر مشکلات را نشان می‌دهد. ترکیب NT با تصاویر آنالیست‌های سرم منجر به بهبود قابل توجه تشخیص آنوپلوتیدی میشود.
۲- غربالگری سه ماهۀ اول
خون به منظور بررسی دو پروتئین به نام‌های hCG و PAPP-A نمونه‌برداری میشود. این تست احتمال وجود سندروم داون همچنین سایر اختلالات کروموزومی را بررسی می‌کند.
۳- آزمایش غربالگری سه ماهۀ دوم
در این آزمایش، خون مادر به منظور بررسی میزان برخی فاکتور‌ها نمونه‌برداری میشود. این مورد از آزمایش‌های غربالگری دوران باردای نیز احتمال وجود برخی ناهنجاری‌های کروموزومی را تعیین می‌کند. این تست نیز در هفته‌های ۱۵ تا ۲۰ بارداری انجام میشود.
۴- آزمایش غربالگری سه ماهۀ سوم
در سه ماهۀ سوم بارداری، پزشک متخصص، مادر باردار را از نظر وجود باکتری استرپتوکوک گروه B مورد بررسی قرار می‌دهد. وجود این باکتری برای جنین خطراتی به همراه دارد که در ادامه به معرفی آن خواهیم پرداخت:
احتمال عقب‌ماندگی ذهنی، اختلالات دید و از دست دادن شنوایی وجود دارد. در صورت مثبت بودن آزمایش مادر باردار، پزشک با تجویز آنتی‌بیوتیک‌هایی برای مادر، جنین را از عفونت تا زمان به دنیا آمدن محفوظ می‌دارد.
تست بدون استرس (nst) و استرس انقباضی (cst)
این تست که به نام اکسی‌توسین معروف است، با تحریک‌های انجام شده و انقباض‌های رحمی در دوران باردرای، ضربان قلب جنین را مشخص می‌کنند و هدف از انجام این تست میزان اکسیژن رسانی جنین از جفت مورد بررسی قرار می‌گیرد. امروزه به ندرت تست استرس انقباضی انجام میشود و در اکثر موارد با بررسی مشخصات بیوفیزیکی، تست بدون استرس یا هر دو که امن‌تر و سریع‌‌تر انجام میشود، به نتیجه می‌رسند.
اگر جواب آزمایش‌های مادر باردار به تست‌ها منفی باشد، باید منتظر بود که زمان زایمان طبیعی فرا برسد؛ اما اگر جواب تست منفی بوده و پزشک تشخیص دهد که جنین تحت فشار‌های رحمی قرار دهد، دستور زایمان سزارین را می‌دهد.
آزمایش‌های تشخیصی
۱- نمونه‌برداری پرز‌های جفتی جنین
اگر جنین در خطر ابتلا به نواقص ژنتیک باشد، در آن صورت نمونه‌برداری از پرز‌های جفتی بین هفته ۱۰ تا ۱۳ بارداری توصیه میشود. در این تست، سوزنی از طریق دهانه رحم یا شکم وارد رحم شده و از بخشی از سلول‌های جفت نمونه‌برداری میشود.
۲- آمنیوسنتز
این تست در هفته ۱۵ تا ۲۰ بارداری به منظور تشخیص ناهنجاری‌های کروموزومی مانند سندروم داون انجام میشود. در این تست مادۀ بی‌حسی موضعی استفاده شده، پس از آن سوزنی وارد شکم شده و مقداری از مایع آمنیوتیک از کیسه مایع اطراف جنین نمونه برداری میشود. این نمونه در آزمایشگاه مورد بررسی قرار می‌گیرد.
۱- ترکیب غربالگری ۳ ماهۀ اول و دوم نرخ تشخیص سندروم داون را به ۹۵-۹۰% می‌رساند.
۲- سنجش DNA جنینی در سرم مادری (free DNA cell) به منظور تشخیص ناهنجاری‌های کروموزومی ۲۱، ۱۸ و ۱۳ در بارداری‌های پرخطر تبدیل به یک تست غربالگری دوران بارداری شده است. به طوری که نرخ تشخیص آن ۹۸ درصد و نرخ منفی کاذب آن ۵ درصد است.
هزینه آزمایش غربالگری
از آنجایی که هزینه‌ها هر سال تغییراتی دارد و بسته به نوع غربالگری که انجام می‌دهید متفاوت است، برای اطلاع از هزینه‌های دقیق باید با کلینیک مورد نظر خود تماس بگیرید یا به‌صورت حضوری مراجعه کنید.
میزان نرمال hCG در بارداری
اگر پزشک نیاز به دریافت اطلاعات بیشتری در خصوص سطح hCG داشته باشد، آزمایش خون برای بیمار تجویز می‌کند. سطح پایین hCG معمولا پس از ۸ تا ۱۱ روز پس از لقاح در خون مشخص میشود.
سطح hCG در پایان سه ماه اول نیز به بالاترین میزان خود می‌رسد و سپس در ادامه بارداری کاهش می‌یابد. میانگین سطح hCG در خون خانم‌های باردار به شرح زیر است:
- هفته سوم: IU/L 6-70
- هفته چهارم: IU/L 10-750
- هفته پنجم: IU/L 200-7100
- هفته ششم: IU/L 160-32000
- هفته نهم: IU/L 3700-160000
- هفته هشتم: IU/L 32000-150000
- هفته نهم: IU/L 64000-150000
- هفته دهم: IU/L 47000-190000
- هفته دوازدهم: IU/L 28000-210000
- هفته چهاردهم: IU/L 14000-63000
- هفته پانزدهم: IU/L 12000-71000
- هفته شانزدهم: IU/L 9000-56000
- هفته ۱۶ تا ۲۹ (سه ماهه دوم بارداری): IU/L 1400-53000
- هفته ۲۹ تا ۴۱ (سه ماهه سوم بارداری): IU/L 940-60000
میزان hCG در خون اطلاعاتی در خصوص بارداری و سلامت جنین در اختیار شما قرار دهد که به شرح زیر است:
سطح بالاتر از حد طبیعی
در این حالت ممکن است چند قلو باردار باشید یا رشد غیر طبیعی در رحم وجود داشته باشد.
سطح پایین‌تر از حد طبیعی
ممکن است در حال سقط یا احتمال خطر سقط جنین قرار داشته باشید.
آهسته‌تر از میزان طبیعی در حال افزایش است
در این مواقع احتمال بارداری خارج از رحم وجود دارد، در واقع حالتی که تخمک بارور شده در لوله فالوپ قرار می‌گیرد.
میزان نرمال PAPP-A در بارداری
اگر سطح PAPP-A بیشتر یا مساوی با ۵/۰ باشد، به عنوان سطح نرمال شناخته میشود.
بدون دیدگاه