پروتئینوری یا پروتئین ادراری، به‌معنای دفع پروتئین در بارداری و وجود بیش از اندازه پروتئین در ادرار است که از طریق آزمایش ادرار تشخیص داده می‌شود.
در دوران بارداری، وجود اندکی پروتئین در ادرار طبیعی‌ست، اما گاهی می‌تواند علامتی از اختلال عملکرد کلیه‌ها یا عفونت سیستم ادراری باشد. معمولا در اولین مراجعه دوران بارداری، آزمایش ادرار جهت تشخیص عفونت یا بررسی میزان قند و پروتئین در ادرار انجام می‌شود.
سطح پروتئین طبیعی ادرار در بارداری چقدر است؟
میزان دفع نرمال پروتئین در بارداری ۳۰۰ میلی‌گرم در روز است که در زنان غیر باردار ۱۵۰ میلی‌گرم است. این افزایش به‌دلیل بالا رفتن حجم خون و افزایش میزان فیلتراسیون گلومرولی کلیه‌ها در زمان بارداری است.
دلایل دفع پروتئین در دوران بارداری کدام‌اند
عفونت‌های ادراری
معمولا با مقادیر پایین دفع پروتئین همراه است. در صورت وجود تکرر یا سوزش ادرار و هرگونه ناراحتی در دفع ادرار، تغییر رنگ ادرار، درد زیر شکم یا پهلوها، تب و لرز باید به عفونت سیستم ادراری شک کرد. عفونت‌های مثانه و کلیه‌ها باید سریعا بررسی و درمان شود تا از ایجاد عوارض مادری، مانند sepsis، عفونت خونی و عوارض جنینی چون زایمان زودرس جلوگیری شود.
پره اکلامپسی یا مسمومیت حاملگی
این بیماری با علائم فشارخون بالا، دفع پروتئین و احتباس مایعات در بدن مشخص می‌شود.
اکلامپسی
همراه با تشنج است.
سندروم HELP
یکی از عوارض جدی و خطرناک، پره اکلامپسی است که منجر به همولیز، افزایش آنزیم‌های کبدی و افت پلاکت خون می‌شود.
عوامل دیگر عبارتند از:
- تب شدید
- ورزش‌های سنگین
- مصرف برخی داروها
- کم‌آبی شدید بدن
- دیابت
- بیماری‌های اتوایمیون
- لوپوس
- آرتریت روماتوئید
- بیماری‌های مزمن کلیوی
- سندروم نفروتیک و…
علائم همراه با دفع پروتئین در بارداری کدام‌اند؟
تورم دست، پاها، صورت و افزایش ناگهانی وزن.
وجود ناگهانی علائم زیر در اواسط بارداری یا حتی در هفته‌های اول بعد از زایمان، باید از نظر بروز مسمومیت شدید حاملگی بررسی شود:
- تاری دید
- تورم ناگهانی اندام‌های صورت
- سردرد مداوم
- استفراغ شدید
- سوزش سر دل
- درد شدید زیر دنده‌ها
- ادرار قهوه‌ای، کف آلود و خون آلود
آزمایش تشخیص دفع پروتئین
آزمایش تشخیص دفع پروتئین در ادرار به دو صورت انجام می‌شود:
- آزمایش قطره‌ای یا تست نواری؛ یک روش سریع تشخیص است که سطح پروتئین را به‌صورت کیفی از ۱+ تا ۴+ گزارش می‌دهد.
- آزمایش پروتئین ادراری؛ در طول ۲۴ ساعت به اندازه‌گیری دقیق‌تر پروتئین موجود در آن کمک می‌کند.
چرا در دوران بارداری باید آزمایش دفع پروتئین یا پروتئین در ادرار را انجام داد؟
آزمایش پروتئین در ادرار طی دوران بارداری از اهمیت بالایی برخوردار است؛ چراکه، از این طریق می‌توان هرگونه آسیب به کلیه و عارضه‌های احتمالی دیگر طی بارداری جلوگیری کرد. به‌طور کلی دفع پروتئین می‌تواند نشانه یک مشکل جدی باشد و تشخیص آن بسیار مهم و حائز اهمیت است.
دفع پروتئین در بارداری چه عوارضی را به‌همراه دارد؟
تخلیه پروتئین در بارداری می‌تواند نشانه یک مشکل جدی در بدن باشد. عارضه‌های احتمالی دفع پروتئین می‌تواند به شرح زیر باشد:
- عفونت مجاری ادراری
- نارسایی کلیه
- خطر عفونت از طریق باکتری‌ها
- پره اکلامپسی
- سندرم HELLP
- استرس بالا
- تب مکرر و کمبود آب در بدن
- سرریز مایعات در بدن و کاهش عملکرد ریه
- احتمال ابتلا به بیماری‌هایی از قبیل مشکلات قلبی، عفونت کلیه، آرتروز و سرطان خون و کم خونی
درمان دفع پروتئین در بارداری
این مشکل در بارداری از آنجایی که به‌عنوان یک بیماری اصلی نیست، راهی برای درمان آن وجود ندارد. در واقع به‌دلیل وجود عارضه و بیماری‌های دیگر چنین مشکلی ایجاد می‌شود.
بنابراین، دلیل اصلی می‌تواند افزایش ترشح پروتئین و مشکلاتی دیگر در بدن باشد، که باید اقداماتی جهت درمان در نظر گرفت. جهت اینکه پروتئین در ادرار کاهش یابد، باید به‌طور دقیق توسط پزشک متخصص زنان در کرج بررسی شود که چه عاملی باعث این مشکل شده است.
به‌طور مثال اگر دفع یا ترشح پروتئین به‌دلیل دیابت باشد باید جهت درمان اقدامات زیر را انجام دهید:
- به‌طور منظم ورزش کنید.
- داروهای تجویز شده را مصرف کنید.
- غذاهای متناسب با شرایط خود را مصرف کنید.
زمانی که علائم این بیماری را طی بارداری مشاهده کردید، بسیار مهم است که به پزشک مراجعه کنید تا او تشخیص و اقدامات لازم را در این زمینه انجام دهد. درمان هرچه سریع‌تر انجام گیرد، می‌توان از ایجاد بسیاری از مشکلات جلوگیری کرد.
آیا دفع پروتئین در بارداری برای جنین خطرناک است؟
دفع پروتئین در بارداری یا وجود پروتئین در ادرار می‌تواند نشانه مشکلات مختلفی از جمله تب، استرس یا پره اکلامپسی باشد که در کمتر از ۱۰ درصد از بارداری‌ها مشاهده شده است. این عارضه می‌تواند برای مادر و جنین خطرناک باشد.
چگونه می‌توانم پروتئین در بارداری را کاهش دهم؟
قبل از بارداری باید به حفظ وزن سالم، رژیم غذایی متعادل با پروتئین بدون چربی، مصرف سبزیجات و کنترل فشار خون توجه داشته باشید. با این حال با در نظر گرفتن چنین مواردی می توانید احتمال دوز پروتئین را در ادرار را کاهش دهید:
مصرف آسپرین با دوز پایین
معمولا این دارو به افرادی که سابقه مسمومیت بارداری، بارداری چند قلو، فشار خون بالای مزمن، بیماری دیابت یا کلیوی دارند پیشنهاد می‌شود.
معمولا دوزی که به خانم‌های باردار پیشنهاد می‌شود، ۸۱ میلی‌گرم و از هفته ۱۲ بارداری است و باید تحت نظر پزشک این دارو مصرف شود.
مصرف مکمل‌های کلسیم
مصرف مکمل‌ها از پره اکلامپسی به خصوص در صورتی که کمبود کلسیم داشته باشید، جلوگیری می‌کند.
نتیجه‌گیری
دفع پروتئین در بارداری یک بیماری نیست، بلکه نشانه‌ای از وجود یک بیماری دیگر در بدن است؛ بنابراین درمان باید با توجه به علت اصلی آن انجام شود.
تغییرات ساده در رژیم غذایی و سبک زندگی می‌تواند خیلی مفید باشد. کنترل فشار خون، قند خون، کنترل دقیق وزن گیری مادر طی بارداری، انجام تمرینات ورزشی مخصوصا پیاده‌روی روزانه، خواب کافی، رفع استرس، محدودیت مصرف نمک و چربی، مصرف آب و مایعات کافی و رعایت مسائل بهداشتی جهت کنترل عفونت‌ها، همه مفید و موثر خواهند بود.
با سلام
مطالب خوب بود
اطلاعات کافی را گرفتم
ممنونم
🙌🙌