ارتباط کمردرد با بی‌حسی نخاعی در عمل جراحی سزارین

از بی‌حسی نخاعی به‌عنوان یک روش بیهوشی متداول در جراحی‌های سرپایی و بسیاری از جراحی‌های معمول به خصوص زایمان طبیعی به روش بی درد استفاده می‌شود.

عوامل متعددی باعث شده این روش به‌عنوان روش انتخابی متخصصین بیهوشی و زنان جهت انجام عمل جراحی سزارین در کل دنیا باشد؛ از جمله: مرگ‌و‌میر مادران و عوارض جدی ناشی از بیهوشی در روش بی‌حسی نخاعی ۱۶ برابر کمتر از بیهوشی عمومی است.

بی‌حسی نخاعی فاقد عوارض بیهوشی عمومی روی جنین و نوزاد است.

البته این روش هرچند خوب، همانند سایر اقدامات درمانی بدون عارضه هم نیست. از جمله علل شایعی که باعث امتناع مادران از انتخاب این روش ایمن می‌شود، نگرانی آنها از کمردرد بعد از بی‌حسی نخاعی است. ناحیۀ پشت فرد دارای ساختار پیچیده‌ای شامل شبکه‌ای از استخوان‌ها، مفاصل، عضلات، لیگامان‌ها و اعصاب می‌باشد که منبع کمردرد می‌تواند هریک از اینها به‌ تنهایی یا ترکیبی از آنها باشد.

اصولا کمردرد ناشی از بی‌حسی نخاعی را می‌توان به دو گروه اصلی تقسیم کرد:

الف) کمردرد مرتبط با ورود سوزن به ناحیۀ پشت

این درد ناشی از ورود سوزن به پوست و بافت‌های ناحیۀ پشت است و با دفعات ورود سوزن به پشت، جهت پیدا کردن محل مناسب برای تزریق داروی بی‌حسی ارتباط دارد. معمولا درد ناشی از سوزن خود محدود شونده است و طی هفت روز بعد از بی‌حسی خودبه‌خود بهبود می‌یابد.

استفاده از کمپرس گرم در ناحیه تزریق و مصرف مسکن‌های معمول مثل استامینوفن یا ژلوفن باعث بهبود سریع‌تر آن می‌شود.

ب) کمردرد غیر مرتبط با ورود سوزن

عوامل متعددی در ایجاد آن نقش دارند؛ از جمله تغییرات هورمونی در مادر بلافاصله بعد از ختم بارداری، طول زمان انجام عمل جراحی، مدت بی‌حرکتی بعد از جراحی، سن مادر (در سنین کمتر شیوع بیشتری دارد) سابقۀ مشکلات کمری، چند قلوزائی و غیره ولی ارتباطی بین کمردرد با سابقۀ بی‌حسی نخاعی قبلی یا سابقۀ سزارین قبلی دیده نشده است.
تقریبا همۀ مادران درجاتی از این نوع کمردرد را تجربه می‌کنند که معمولا شدت کمی داشته و طی چند هفته بعد از سزارین بهبود می‌یابد. دردهای طولانی و شدید معمولا در افرادی که چند مورد از فاکتورهای خطر ذکر شده را دارند دیده می‌شود.

از راه‌های پیشگیری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• انتخاب زمان مناسب برای سزارین با تشخیص متخصص زنان و زایمان

• انجام ورزش‌های مجاز در طول بارداری

• عدم بی‌حرکتی طولانی بعد از جراحی

• کنترل وزن قبل و طی بارداری

از آنجا که اصولا بروز کمردردهای طولانی مدت ارتباط واضحی با نحوۀ بیهوشی (بی‌حسی نخاعی یا بیهوشی عمومی) ندارد؛ لذا به‌علت مزیت‌های فراوان بی‌حسی نخاعی نسبت به بیهوشی عمومی در عمل جراحی سزارین، این روش به اکثر مادران توصیه می‌شود.

چگونه می‌توانید با کمردرد پس از سزارین، مقابله کنید؟

گاهی ممکن است کمردردها به همراه سردرد و گردن درد باشد، این دردها همراه با چالش‌های تازۀ پرستاری از کودک، برای مادران بسیار ناراحت کننده است. با استفاده از راه‌های زیر می‌توانید، این بیماری را تسکین دهید.

بیشتر بخوانید: درمان کمردرد پس از زایمان

۱. حمام گرم

حمام گرم تسکین بسیار خوبی برای کمر درد است. مقداری نمک به آب حمام اضافه کنید و اجازه بدهید خوب حل شود؛ حمام آب نمک، باعث ایجاد احساس راحتی و انرژی مجدد است.

۲.ورزش

برخی تمرینات ورزشی می‌توانند بدن شما را تقویت کنند. ورزش پیلاتس از این نظر بسیار توصیه می‌شود، زیرا مستقیما روی عضلات شکم کار می‌کند. قبل از شروع هر ورزشی، پزشک خود را مطلع کنید، زیرا برخی از تمرینات ممکن است باعث پارگی بخیه و منجر به عوارض بعدی شود. تمرینات سادۀ یوگا یا تمرینات تنفسی نیز می‌تواند به ایجاد آرامش در بدن شما کمک کنند.

۳. کمپرس متناوب سرد و گرم

این کار  به آرامش عضلات و تقویت گردش خون در ناحیۀ آسیب‌دیده کمک می‌کند.

کمر درد تا چه مدتی ادامه دارد؟

درد ناشی از بی‌حسی نخاعی در طی دو روز تا یک هفته از بین می‌رود. اما ممکن است، از چند هفته تا یک ماه نیز ادامه داشته باشد. دلیل اصلی آن اسپاسم حاد عضلات ناحیۀ ستون فقرات است که به‌دلیل تزریق نخاعی ایجاد می‌شود. در بعضی مادران، علاوه بر کمردرد، سردرد و گردن‌ درد نیز وجود دارد.

کمردرد بعد از سزارین، کاملا طبیعی است و به‌ زودی از بین می‌رود. با این وجود، در برخی موارد ، ممکن است علائم دیگر یا افزایش درد وجود داشته باشد که در این صورت حتما با پزشک متخصص درد در کلینیک درد مشورت کنید. این موارد عبارتند از:

۱. اگر احساس می‌کنید که با گذشت زمان، احساس درد در شما بیشتر می‌شود، به پزشک مراجعه کنید تا مطمئن شوید مسئلۀ دیگری وجود ندارد. اگر درد کمتر شود، دلیلی برای نگرانی وجود ندارد.

۲. اگر درد به حدی است که قادر به تحمل نیستید و به شما اجازۀ فعالیت‌های روزانه را نمی‌دهد، حتما با پزشک مشورت کنید.

۳. تب می‌تواند نشان‌دهندۀ عفونت باشد، که باید بلافاصله درمان شود.

کمردرد بعد از جراحی ممکن است در بعضی مواقع بسیار آزار دهنده باشد و امکان مراقبت از کودک را از شما سلب کند.
هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید تا بتوانید با خیالی آسوده از کودکتان مراقبت کنید.

عوارض بی حسی نخاعی در سزارین

برخی از عوارض رایج بی حسی نخاعی چنین مواردی است:

• کمردرد
• سردرد
• حالت تهوع و استفراغ
• افزایش فشار خون
• کم شنوایی
• آراکنوئیدیت

درد آمپول بی حسی سزارین

شما دردی حین تزریق برای بی حسی احساس نمی‌کنید و تنها ممکن است هنگام وارد کردن سوزن کمی احساس فشار داشته باشید که کاملا قابل تحمل است و مورد جدی نیست.

بیهوشی عمومی بهتر است یا بی حسی نخاعی

تا زمانی که از سوی پزشک منع مصرف نداشته باشید، بی حسی نخاعی در حین سزارین هم برای مادر و هم برای نوزاد نسبت به بیهوشی عمومی ایمن‌تر است.

علت کمردرد بعد از بی حسی نخاعی

اگر کمردرد پس از سزارین به دلیل تزریق بی حسی نخاعی باشد، دلایل مختلفی از جمله التهاب در محل تزریق، اسپاسم عضلات کمر و میالژی وجود دارد.