اگر سلامتی خودتان انگیزۀ کافی برای ترک سیگار نیست، برای حفظ سلامتی نوزادتان باید آن را ترک کنید. تأثیر سیگار بر انسان برای همگان واضح است؛ اما آنچه که در این مقاله به آن خواهیم پرداخت سیگار در بارداری است. سیگار کشیدن در دوران بارداری بر سلامت مادر و کودک قبل، حین و پس از تولد اثر می‌گذارد.
طبق گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، حدود ۱۳ درصد زنان در طی سه ماه اول بارداری سیگار می‌کشند. سیگار کشیدن در هر زمان در دوران بارداری می‌تواند پیامدهای مادام‌العمر برای نوزاد ایجاد کند.
نیکوتین (مادۀ اعتیادآور موجود در سیگار)، مونوکسیدکربن و بسیاری از سموم دیگر که از طریق کشیدن سیگار وارد بدن شده، در جریان خون جریان یافته و به طور مستقیم به نوزاد می‌رسد.
بنابراین مهم است که قبل از بارداری اقدام به ترک سیگار کنید. می‌دانیم سخت است، اما شدنی‌ست! با داشتن اراده و حمایت اطرافیانتان می‌توانید موفق شوید.
تأثیر دخانیات بر جنین چیست؟
سیگار در بارداری خطر موارد زیر را افزایش می‌دهد:
- کمبود وزنِ نوزاد تازه متولد شده
- کاهش مقدار اکسیژن برای مادر و نوزاد
- زایمان زودرس (قبل از ۳۷ هفته)
- افزایش ضربان قلب نوزاد
- افزایش خطر بروز مشکلات تنفسی (ریه) در نوزاد
- افزایش خطر سندرم مرگ ناگهانی نوزادان
- سقط جنین
- جداسازی زودرس جفت
- شکاف کام و سایر نقایص زایمان
اگر سیگار می‌کشید و قصد باردار شدن دارید، ترک آن باید برایتان اولویت باشد. حتی در سه ماهۀ اول نیز سیگار کشیدن سلامت نوزاد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. طبق گفتۀ انجمن جامعه پزشکی باروری آمریکا، هم مردانِ سیگاری و هم زنانِ سیگاری تقریبا دو برابر احتمال بروز مشکلات باروری در مقایسه با افراد غیرسیگاری دارند. دود غیرمستقیم سیگار بر جنین تاثیر می‌گذارد.
در ادامه به تشریح تأثیر دخانیات بر جنین خواهیم پرداخت.
سقط جنین و تولد نوزاد مُرده
سقط جنین معمولاً در سه ماهۀ اول بارداری بروز می‌کند. این اتفاق در موارد نادر، پس از گذشت ۲۰ هفته از حاملگی رخ می‌دهد که به آن تولد نوزاد مُرده می‌گویند. طبق گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها استعمال دخانیات خطر بروز این مشکل را بیشتر خواهد کرد. مواد شیمیایی موجود در سیگار موجب سقط جنین و تولد نوزاد مُرده می‌شود.
دیگر عوارض جانبی سیگار می‌تواند مشکلات مربوط به جفت و رشدِ کُند جنین را باعث شود. این مشکلات نیز می‌تواند سقط جنین و تولد نوزاد مُرده را در پی داشته باشد.
حاملگی خارج رحمی
مطالعات پژوهشی بسیاری نشان داد، نیکوتین باعث انقباض لوله‌های فالوپی می‌شود. این انقباضات می‌توانند از عبور جنین در میان این لوله‌ها، جلوگیری کنند. یکی از نتایج این اتفاق می‌تواند حاملگی خارج رحمی باشد.
حاملگی خارج رحمی زمانی رخ می‌دهد که یک تخمک، خارج از رحم یا در لوله فالوپی یا در شکم، بارور شود. در این شرایط برای جلوگیری از عوارض جانبی و تهدید زندگی مادر، نوزاد باید سقط شود.
جداسازی زودرس جفت
جفت یک خطِ زندگی برای نوزاد است که از طریق آن غذا و اکسیژن به نوزاد می‌رسد. یک مشکل عمده که در پی کشیدن سیگار در بارداری برای جنین رخ می‌دهد، جداسازی زودرس جفت است.
در این شرایط، جفت در رحم، قبل از تولد از نوزاد جدا می‌شود. جداسازی زودرس جفت می‌تواند باعث خونریزی شدید شود که و زندگی مادر و نوزاد را تهدید می‌کند. هیچ روش جراحی یا درمان برای چسباندن آن وجود ندارد. در این حالت، مراقبت‌های پزشکی بلافاصله ممکن است باعث افزایش احتمال تولد نوزاد سالم شود.
جفت سرراهی (Placenta previa)
کشیدن سیگار احتمال بروز عارضۀ جفت سرراهی را افزایش می‌دهد. در طول بارداری، جفت معمولاً به سمت بالای رحم و نوزاد در بخش تحتانی رشد می‌کند. جفت سرراهی زمانی بروز می‌کند که جفت در پایین رحم قرار گرفته و دهانۀ رحم را مسدود کند. این عارضه باعث خونریزی بیش از حد و محرومیت جنین از مواد مغذی حیاتی و اکسیژن می‌شود.
زایمان زودرس
با توجه به تحقیقات گسترده‌ای که انجام شده، سیگار می‌تواند منجر به تولد زودرس نوزاد شود. خطرات بی‌شماری در زایمان زودرس وجود دارد که شامل موارد زیر می‌شود:
- نقص دیداری و شنیداری
- ناتوانی ذهنی
- مشکلات یادگیری و رفتاری
- عوارضی که می‌تواند باعث مرگ شود
تولد نوزاد کم وزن
سیگار می‌تواند باعث کمبود وزن نوزاد هنگام تولد شود. این تنها به معنی تولد نوزاد کوچک نیست. کمبود وزن همچنین می تواند به مشکلات و ناتوانی های دیگر سلامت منجر شود. پیشرفت در مراقبت های پزشکی باعث کاهش تعداد مرگ و میر در این حالت می‌شود. اما تولد نوزاد کم وزن هنوز یک وضعیت جدی است که می‌تواند منجر به موارد زیر شود:
- تأخیر در رشد
- فلج مغزی
- اختلالات شنوایی یا بینایی
در موارد شدید، وزن کم هنگام تولد باعث مرگ نوزاد می‌شود. به گفتۀ انجمن سرطان آمریکا، زنانی که قبل از بارداری سیگار را ترک کرده‌اند، خطر داشتن یک نوزاد با وزن کم هنگام تولد را کاهش می‌دهند.
نقص مادرزادی
سیگار در بارداری می‌تواند خطر نقص مادرزادی در جنین را افزایش دهد. شایع‌ترین آن نقایص قلبی مادرزادی و مشکلات ساختار قلب است. سایر مسائل مربوط به سلامتی که در هنگام بارداری به سیگار کشیدن مرتبط است، شامل لب و شکاف کام می‌شود.
حقیقت تلخ اینجاست که بسیاری از مادران از عوارض و تأثیر دخانیات بر جنین اطلاع دارند؛ اما با این حال از عادت خود دست نمی‌کشند. تنها راه واقعی و قطعی برای اجتناب از عوارض حاملگی در ارتباط با سیگار کشیدن، ترک آن است.
چند وقت قبل از بارداری باید مصرف سیگار را ترک کرد
هرچه زودتر بهتر! شما هر چه زودتر بتوانید مصرف سیگار را قبل از بارداری ترک کنید، احتمال خطرات سلامتی برای شما و جنین کمتر خواهد شد.
جنین در چه زمانی بیشترین آسیب از دود سیگار و قلیان را متحمل می شود
نتیجه تاثیرات سیگار کشیدن مادر هنگام اندازه‌گیری جنین در سه ماهه دوم و سوم بیشتر قابل مشاهده است. مادرانی که طی سه ماه اول مصرف سیگار را ترک نمی‌کنند، نوزادانی با وزن کمتر به دنیا می‌آورند و مشکلات تنفسی نیز رخ می‌دهد.
نمی‌دونستم باردارم و سیگار کشیدم
سوالات بسیاری در خصوص این موضوع از سوی مادران مطرح می‌شود، طی مدتی که نمی‌دانستید باردار هستید و سیگار مصرف کردید، آسیبی به شما و جنین وارد نمی‌شود.
اما نکته‌ای که وجود دارد اگر برای ترک به خودتان زمان زیادی دهید، احتمال ایجاد مشکلات بیشتر می‌شود، به خصوص طی هفته ۳ تا ۸ بارداری رشد سریع رخ می‌دهد.
عوارض سیگار کشیدن در بارداری
مصرف سیگار طی این مدت پیامدهای بدی را به دنبال دارد که می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- وزن کم هنگام تولد و همچنین امکان زایمان زودرس
- افزایش خطر سقط جنین
- احتمال افزایش خطر تولد نوزاد مرده
- جلوگیری از رشد نرمال سر
- ایجاد مشکلاتی در جفت
کشیدن یک نخ سیگار در بارداری
حتی کشیدن یک نخ سیگار در بارداری بسیار مضر است. نباید تصور کنید که با کم کردن مصرف سیگار، آسیب‌های احتمالی نیز کمتر می‌شود.
به هر تعداد و دفعاتی که سیگار مصرف کنید احتمال بروز مشکلات نام برده شده ناشی مصرف آن برای شما وجود خواهد داشت.
کشیدن قلیان در بارداری
کشیدن قلیان نیز باعث ایجاد چنین مشکلاتی می‌شود:
- زایمان زودرس
- وزن کم هنگام تولد
- تولد نوزادی بیمار و با جثه کوچک
سیگار کشیدن مرد قبل از بارداری
سیگار به DNA اسپرم آسیب وارد می‌کند. تولید اسپرم نیز در آقایان انجام می‌گیرد. بالغ شدن اسپرم نیز به حدود سه ماه زمان نیاز دارد.
به همین جهت توصیه می‌شود حداقل سه ماه قبل از اقدام برای بچه‌دار شدن، برای اینکه از سالم بودن اسپرم مطمئن شوید، مصرف سیگار را ترک کنید.
مادر بعد از ترک سیگار چه حسی خواهد داشت؟
مزایای آن چند روز پس از ترک، خود را نشان می‌دهند. پس از ترک، ضربان قلب کودک و مادر به حالت عادی بازگشته و نوزاد احتمالاً مشکلات تنفسیِ کمتری خواهد داشت. ممکن است که مادر علائم ترک اعتیاد را تجربه کند؛ چراکه بدن به نیکوتین سیگار اعتیاد پیدا کرده است.
مادر علائمی مانند اشتیاق به سیگار، تحریک پذیری، احساس گرسنگی، سرفه، سردرد و عدم تمرکز را خواهد داشت. این علائم موقتی بوده و طی ۱۰ تا ۱۴ روز از بین می‌رود.
متخصص زنان، زایمان و نازایی در مورد روز جهانی دخانیات و تاثیر مخربی که دخانیات بر جنین دارد، مطالبی را گوشزد می‌کنند:
درست است که سیگار به‌عنوان یک تجارت شناخته نشده است؛ اما تأثیرات زیادی بر ناهنجاری‌های جنین دارد.
دود سیگار شامل نیکوتین، کادریم، سرب و هیروکسین کربن‌های مختلف و سموم دیگری است که تأثیر آنها روی جنین کاملا شناخته شده است. در دوران بارداری هر زمانی که مصرف سیگار قطع شود، تأثیر مثبتی بر جنین خواهد داشت. تأثیراتی که سیگار بر جنین دارد بیشتر ناشی از انقباضی است که سیگار بر عروق ایجاد می‌کند.
بعضی ناهنجاری‌های نادر مثل ناهنجاری پلنت در سیگار دیده می‌شود که طی آن جریان خون به‌صورت یک‌طرفه شده و در ناحیۀ قفسه سینه متوقف می‌شود و در این حالت بچه به‌صورت یک‌طرفه رشد می‌کند. البته این ناهنجاری جز موارد نادر است اما رابطۀ آن با سیگار ثابت شده است. علاوه بر این مشکلات و ناهنجاری‌ها، بیش از ۶ میلیون ناهنجاری دیگر ثبت شده است؛ از جمله: ناهنجاری هیدروسفالی، میکروسفالی، ناشی شزی، امفالوسل و ناهنجاری‌های دست در کودکان که در مادران سیگاری دیده می‌شود.
غیر از ناهنجاری‌ها، مصرف سیگار باعث مشکلات دیگری می‌شود از جمله:
- دو برابر شدن احتمال زایمان زودرس
- سه برابر شدن محدودیت رشد داخل رحم
- دو برابر شدن بروز مشکل جفت سر راهی
- ایجاد فشار خون در بارداری
- پاره شدن زودتر کیسۀ آب
مطالعات نشان داده‌اند که مصرف سیگار اکثرا در مادرانی با سنین پایین یا تحصیلات پایین‌تر، بیشتر است.
در مشاورات اولیۀ بارداری پزشک به‌صورت رو‌در‌رو به مادر سیگاری مشاوره داده و عوارض سیگار را به او می‌گوید، همچنین در مورد تأثیراتی که بعد از قطع مصرف سیگار مادر خواهد داشت، صحبت می‌شود. صحبت این چنینی که با مادر سیگاری رو‌در‌رو صحبت شود از صحبت‌های دسته جمعی بسیار اثربخش‌تر است.
بدون دیدگاه