۹ دلیل عقب افتادن پریود و نحوه درمان

عقب افتادن پریود علاوه بر بارداری دلایل مهم احتمالی دیگری نیز دارد. اگر باردار نیستید، شرایط مختلفی از جمله استرس، اضافه وزن یا کمبود وزن، دیابت و… می‌تواند در عقب افتادن پریود نقش داشته باشد.

اگر از زمان پریود شما گذشته است، در ادامه مهم‌ترین عواملی که می‌تواند غیر از بارداری در عقب افتادن پریود تاثیرگذار باشد را برای شما توضیح داده‌ایم. حتما برای تشخیص صحیح و نهایی باید به متخصص زنان مراجعه کنید تا بررسی‌های لازم انجام گیرد.

آیا عقب افتادن پریود طبیعی است؟

معمولا اغلب افرادی که به دوره یائسگی نرسیده‌اند، به‌طور میانگین هر ۲۸ روز یکبار پریود می‌شوند. با این حال به این نکته توجه داشته باشید که این دوره می‌تواند به‌طور طبیعی هر ۲۱ روز تا ۴۰ روز برای هر فرد متغیر باشد.

اگر قاعدگی شما در این محدوده ذکر شده نیست، این مواردی که در ادامه خواهیم گفت می‌تواند در تاخیر پریود موثر باشد.

دلایل عقب افتادن پریود غیر از بارداری

عوامل موثر در تاخیر قاعدگی چنین مواردی است:

استرس

استرس مزمن باعث اختلال در هورمون‌ها می‌شود و روند طبیعی روزانه را نیز تغییر می‌دهد. علاوه بر این بر قسمتی از مغز که مسئول تنظیم پریود است، یعنی هیپوتالاموس نیز تاثیر می‌گذارد.

استرس به تدریج باعث بیماری یا افزایش و کاهش وزن ناگهانی شده که همه این موارد می‌تواند در چرخه قاعدگی تاثیرگذار باشد.

اگر استرس منجر به عقب انداختن پریود شده است، باید تکنیک‌هایی را برای رسیدن به آرامش و تغییر سبک زندگی در نظر داشته باشید. به‌طور کلی استرس مزمن می‌تواند سلامت کل بدن را تحت تاثیر قرار دهد و شما را با مشکل مواجه کند.

مطالب مرتبط: ۱۲ علت کم شدن خون پریود

کمبود وزن

کسانی که دچار اختلالات خوردن هستند و مشکلاتی مانند بی‌اشتهایی عصبی یا پرخوری عصبی را تجربه می‌کنند ممکن است در چرخه قاعدگی دچار بی‌نظمی شوند.

کمبود وزن باعث نامنظمی یا عقب افتادن پریود می‌شود و حتی در برخی به‌طور کلی چرخه قاعدگی متوقف می‌شود. این شرایط می‌تواند به این دلیل باشد که عدم چربی کافی باعث توقف تخمک گذاری می‌شود.

افزایش وزن و چاقی

همانطور که کمبود وزن می‌تواند در ایجاد این عارضه نقش داشته باشد، چاقی نیز از دیگر عوامل موثر است. چاق باعث افزایش تولید هورمون استروژن می‌شود. وجود استروژن بیش از حد باعث بی نظمی و حتی توقف کامل پریود می‌شود.

اگر پزشک چاقی را عامل عقب افتادن پریود تشخیص دهد، توصیه‌هایی از جمله تغییر سبک زندگی، مصرف مواد غذایی سرشار از مواد مغذی، انجام تمرینات ورزشی و… را به شما خواهد کرد.

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)

سندرم تخمدان پلی کیستیک باعث می‌شود که بدن هورمون آندروژن بیشتری تولید کند. کیست‌ها روی تخمدان‌ها ایجاد شده و در نهایت باعث عدم تعادل هورمونی می‌شود.

چنین شرایطی باعث تخمک گذاری نامنظم شده یا به‌طور کلی متوقف می‌شود. همچنین بر سایر هورمون‌ها مانند انسولین نیز تاثیر می‌گذارد.

هدف از درمان، تسکین علائم است. پزشک با توجه به شرایط شما ممکن است داروی کنترل بارداری یا داروی دیگری برای کمک به تنظیم چرخه به شما توصیه کند.

ورزش بیش از حد

انجام ورزش بیش از حد با هورمون‌های مربوط به چرخه پریود ارتباط مستقیمی دارد. ورزش‌های سنگین منجر می‌شود که فرد برای مدتی قاعدگی را تجربه نکند. مصرف مواد غذایی دارای کالری بیشتر یا انجام تمرینات سبک‌تر و با فاصله زمانی بیشتر چنین مشکلی را رفع خواهد کرد.

داروی کنترل بارداری

ممکن است هنگام شروع یا متوقف کردن مصرف داروی کنترل بارداری تغییراتی در چرخه قاعدگی خود داشته باشید. قرص‌های ضد بارداری حاوی هورمون پروژستین و استروژن است که از تولید تخمک توسط تخمدان‌ها جلوگیری می‌کند.

پس از قطع مصرف این قرص، ممکن است سه ماه طول بکشد تا چرخه مجدد ثابت شود. سایر داروهای ضد بارداری حتی منجر به توقف دوره قاعدگی نیز می‌شوند.

وجود بیماری‌های مزمن

بیماری‌های مزمن مانند سلیاک و دیابت می‌تواند بر چرخه قاعدگی تاثیرگذار باشد. تغییرات در قند خون باعث تغییرات هورمونی می‌شود.

گاهی دیابت کنترل نشده باعث چرخه قاعدگی نامنظم می‌شود؛ اما این اتفاق نادر است. بیماری سلیاک باعث التهاب می‌شود که در نهایت آسیب به روده کوچک را به دنبال دارد و مانع جذب مواد مغذی در بدن می‌شود.

سایر شرایط مزمن که می‌تواند باعث عقب افتادن پریود شود به شرح زیر است:

• سندرم کوشینگ
• سندرم آشرمن
• هیپرپلازی مادرزادی آدرنال

نارسایی اولیه تخمدان (POI)

اکثر خانم‌ها بین ۴۵ تا ۵۵ سالگی، یائسگی را تجربه می‌کنند. افرادی که حدود سن ۴۰ سالگی، زودتر از زمان طبیعی دچار علائم می‌شوند، ممکن است نارسایی اولیه تخمدان (POL) یا یائسگی زودرس را تجربه کنند.

طبق مطالعاتی که در این باره وجود دارد، حدود ۱ درصد از خانم‌ها قبل از ۴۰ سالگی این عارضه را تجربه می‌کنند. چنین وضعیتی می‌تواند به دنبال برداشتن تخمدان‌ها با عمل جراحی رخ دهد، دلایل دیگر می‌تواند شامل اختلالات و شرایط خود ایمنی باشد.

اگر عقب افتادن یا توقف پریود را تجربه می‌کنید و کمتر از ۴۰ سال سن دارید، با پزشک خود در میان بگذارید. برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله علت لخته شدن خون در پریودی را مطالعه کنید.

مشکلات مرتبط با تیروئید

پرکاری یا کم کاری تیروئید می‌تواند منجر به عقب افتادن پریود شود. تیروئید باعث تنظیم متابولیسم بدن می‌شود و در نهایت می‌تواند میزان هورمون‌ها را در بدن تحت تاثیر قرار دهد.

خوشبختانه اختلالات تیروئید قابل درمان است، پس از درمان قاعدگی به حالت طبیعی خود باز خواهد گشت.

آیا با عقب افتادن پریود باردار هستم؟

اگر پریود به تاخیر افتاده است و مشکوک به بارداری هستید، می‌توانید از بی بی چک استفاده کنید و در صورت مثبت شدن بی بی چک، برای اطمینان آزمایش بارداری بدهید.

همچنین دانستن دیگر علائم بارداری که در شش هفته اول رخ می‌دهد، می‌تواند در تشخیص بارداری به شما کمک کند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر تاخیر در قاعدگی را تجربه می‌کنید و اطمینان دارید که باردار نیستید، برای بررسی دلایل احتمالی به پزشک مراجعه کنید. همانطور که گفتیم دلایل مختلفی می‌تواند در ایجاد این عارضه نقش داشته باشد. اگر چنین علائمی را تجربه کردید، فورا به پزشک مراجعه کنید:

• خونریزی شدید و غیر طبیعی
• تهوع و استفراغ
• تب
• درد شدید
• خونریزی بیش از ۷ روز
• تجربه خونریزی بعد از یائسگی با وجود توقف پریود حداقل به مدت یک سال

علائم هشدار دهنده عقب افتادن پریود که نباید نادیده بگیرید

عقب افتادن پریود ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد؛ اما برخی علائم هشدار دهنده‌ای که نباید نادیده بگیرید شامل درد شدید شکم، خونریزی غیرعادی یا طولانی مدت، تغییرات ناگهانی در وزن، احساس ضعف یا سرگیجه و مشکلات پوستی هستند. 

در صورت مشاهده این علائم همراه با تاخیر پریود، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا علت بررسی شود.

نقش تغییرات سبک زندگی در تنظیم چرخه قاعدگی

تغییرات سبک زندگی می‌تواند تاثیر زیادی بر تنظیم چرخه قاعدگی داشته باشد. عواملی مانند تغذیه سالم، ورزش منظم، کنترل استرس و خواب کافی می‌تواند به تنظیم هورمون‌ها کمک کند و از اختلالات قاعدگی جلوگیری کنند. 

به خصوص کاهش وزن اضافی، مصرف مواد غذایی متنوع و کمبود استرس، باعث بهبود عملکرد سیستم هورمونی و تنظیم دوره‌های پریود می‌شود. 

همچنین، ترک عادات مضری مانند سیگار کشیدن و مصرف الکل نیز می‌تواند تاثیر مثبتی بر چرخه قاعدگی داشته باشد.

آیا مصرف داروهای خاص باعث تاخیر پریود می‌شود؟

مصرف برخی داروها می‌تواند باعث تاخیر در پریود شود. داروهایی مانند قرص‌های ضدبارداری، داروهای هورمونی، داروهای ضدافسردگی، آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای شیمی درمانی ممکن است تاثیراتی بر تعادل هورمونی بدن داشته و سبب اختلال در چرخه قاعدگی شود. 

اگر پریود شما پس از مصرف داروها تاخیر داشته است، بهتر است با پزشک در میان بگذارید.

عقب افتادن پریود بعد از کرونا یا بیماری‌های ویروسی

عقب افتادن پریود بعد از ابتلا به کرونا یا بیماری‌های ویروسی ممکن است به دلیل تاثیر ویروس‌ها بر سیستم ایمنی و هورمونی بدن باشد. 

بیماری‌های ویروسی می‌توانند فشار جسمی و روانی زیادی وارد کنند، که ممکن است منجر به تغییرات هورمونی و اختلال در چرخه قاعدگی شود. 

همچنین، تب و ضعف شدید ناشی از بیماری می‌تواند بر تنظیم قاعدگی تاثیر بگذارد. اگر تاخیر طولانی‌ مدت دارید، به پزشک برای بررسی و درمان مراجعه کنید.

درمان‌های خانگی برای تنظیم پریود

برخی درمان‌های خانگی برای تنظیم پریود می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

• مصرف چای زنجبیل می‌تواند به تحریک جریان خون و تنظیم هورمون‌ها کمک کند.
• دارچین به بهبود تعادل هورمونی و تنظیم دوره‌های قاعدگی کمک می‌کند.
• دانه‌های شنبلیله می‌تواند به تنظیم هورمون‌های جنسی کمک کند و پریود را منظم کند.
• خواب کافی و کاهش استرس می‌تواند نقش مهمی در تنظیم قاعدگی داشته باشد.
• مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند ویتامین D و آهن می‌تواند به تنظیم دوره‌های قاعدگی کمک کند.

چند روز عقب افتادن پریود طبیعی است؟

به‌ طور کلی، پریود ممکن است ۲ تا ۷ روز تاخیر داشته باشد و طبیعی محسوب شود؛ اما تاخیر بیش از این ممکن است نیاز به بررسی پزشکی داشته باشد.

عقب افتادن پریود و بزرگ شدن شکم

عقب افتادن پریود همراه با بزرگ شدن شکم می‌تواند نشانه‌ای از بارداری باشد؛ اما همیشه به این معنا نیست. این علائم ممکن است در اثر عواملی مثل اختلالات هورمونی، کیست تخمدان، نفخ شدید ناشی از مشکلات گوارشی یا افزایش وزن نیز بروز کنند. اگر این وضعیت ادامه داشت، انجام تست بارداری و بررسی‌های پزشکی دقیق‌تر توصیه می‌شود.

عقب افتادن پریود تا چند روز نشانه بارداری است؟

معمولا اگر بیش از ۵ تا ۷ روز از موعد همیشگی بگذرد، می‌تواند یکی از نشانه‌های اولیه بارداری باشد به‌ خصوص اگر پریودهای قبلی منظم بوده باشند. در این صورت، انجام تست بارداری خانگی از روز هفتم به بعد معمولا قابل اعتماد است.
البته تاخیر پریود می‌تواند دلایل غیر بارداری هم داشته باشد؛ مانند استرس، تغییرات وزنی، اختلالات تیروئید یا تخمدان پلی‌ کیستیک.

عقب افتادن پریود و ترشحات سفید

عقب افتادن پریود همراه با ترشحات سفید و بدون بو می‌تواند یکی از نشانه‌های اولیه بارداری باشد. در اوایل بارداری، به‌دلیل افزایش هورمون پروژسترون، دهانه رحم مخاط بیشتری تولید می‌کند که به‌ صورت ترشحات سفید، شیری‌ رنگ و غلیظ دیده می‌شود.
با این حال، اگر این ترشحات همراه با خارش، سوزش یا بوی نامطبوع است، ممکن است نشانه‌ عفونت قارچی یا واژینوز باکتریایی باشد، نه بارداری.
اگر پریود بیش از یک هفته عقب افتاده و این ترشحات ادامه دارد، انجام تست بارداری خانگی یا آزمایش خون می‌تواند به روشن‌ شدن وضعیت کمک کند.

درمان عقب افتادن پریود با زعفران

زعفران در طب سنتی به‌ عنوان یک گیاه گرم و قاعده‌ آور شناخته می‌شود و برخی افراد از آن برای کمک به تنظیم قاعدگی یا تسریع شروع پریود استفاده می‌کنند.
ترکیبات فعال موجود در زعفران ممکن است به تحریک رحم و افزایش جریان خون کمک کند، به‌ خصوص در مواردی که تاخیر پریود به‌ دلیل سردی بدن یا استرس باشد.
نکات مهم:

• اگر احتمال بارداری وجود دارد، استفاده از زعفران توصیه نمی‌شود چون ممکن است اثرات منفی روی جنین یا بارداری داشته باشد.
• زیاده‌روی در مصرف زعفران می‌تواند سمی باشد و عوارضی مثل سرگیجه، تهوع یا حتی انقباضات رحمی ایجاد کند.

اگر پریود مرتبا دچار تاخیر می‌شود، بهتر است علت اصلی توسط پزشک بررسی شود، چون عوامل مختلفی مثل اختلالات هورمونی، تیروئید یا تخمدان‌ها می‌توانند نقش داشته باشند.

عقب افتادن پریود و درد زیر شکم

عقب افتادن پریود همراه با درد زیر شکم می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که برخی از آن‌ها طبیعی و برخی نیازمند بررسی پزشکی هستند. شایع‌ترین احتمالات شامل موارد زیر است:

بارداری اولیه

در اوایل بارداری، رحم شروع به رشد و تغییر شکل می‌کند که ممکن است باعث دردهای خفیف یا گرفتگی مشابه پریود شود. در این حالت، پریود عقب می‌افتد و درد در ناحیه زیر شکم (به‌ویژه وسط یا کمی پایین‌تر از ناف) حس می‌شود.

پریود دیررس (بدون بارداری)

گاهی بدن با تاخیر قاعدگی مواجه می‌شود ولی همچنان نشانه‌هایی مثل درد شکم یا گرفتگی رحم ظاهر می‌شود، حتی اگر خونریزی هنوز شروع نشده باشد. این حالت معمولاً موقتی است.

کیست تخمدان یا اختلالات هورمونی

کیست‌های کوچک تخمدان یا تغییرات هورمونی می‌توانند باعث تاخیر در قاعدگی و درد یک‌ طرفه یا مبهم زیر شکم شوند. گاهی این درد به باسن یا پا هم تیر می‌کشد.

عفونت لگنی یا رحم

در موارد نادر، عفونت‌های دستگاه تناسلی ممکن است باعث درد و عقب افتادن قاعدگی شوند. در این حالت، معمولا علائمی مانند ترشحات غیرطبیعی، تب یا سوزش ادرار هم وجود دارد.

عقب افتادن پریود و لکه بینی

عقب افتادن پریود همراه با لکه‌ بینی می‌تواند نشانه‌ای از تغییرات هورمونی، استرس، بارداری یا اختلالات تخمدانی مانند تخمدان پلی‌کیستیک باشد.
در برخی موارد نیز مصرف دارو یا تغییر سبک زندگی می‌تواند علت آن باشد. اگر این وضعیت ادامه‌ دار شود یا با علائم دیگری همراه باشد، حتما باید به پزشک مراجعه کنید.

عقب افتادن پریود و ترشحات زرد

عقب افتادن پریود همراه با ترشحات زرد ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد؛ از جمله عفونت‌های واژینال، تغییرات هورمونی یا بارداری.
ترشحات زرد رنگ اگر بدون بو و سوزش باشند، معمولا نگران‌ کننده نیست؛ اما اگر همراه با بوی بد، خارش یا سوزش باشند، احتمال وجود عفونت بالا می‌رود و نیاز به بررسی پزشکی دارد. تاخیر در قاعدگی نیز اگر بیش از چند روز ادامه یابد، بهتر است بررسی شود.

عقب افتادن پریود همراه با ترشحات آبکی

عقب افتادن پریود همراه با ترشحات آبکی می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد؛ از جمله تغییرات هورمونی، تخمک‌ گذاری دیر هنگام، استرس یا حتی بارداری.
ترشحات شفاف و آبکی در بسیاری از مواقع طبیعی هستند؛ اما اگر با بوی بد، خارش یا سوزش همراه شوند، ممکن است نشانه‌ عفونت باشند. در صورت تداوم یا وجود علائم دیگر، مراجعه به پزشک توصیه می‌شود.

عوارض عقب افتادن پریود

اگر گهگاهی و کوتاه‌ مدت باشد معمولا مشکلی ایجاد نمی‌کند؛ اما وقتی به‌ طور مکرر یا طولانی‌ مدت اتفاق بیفتد، می‌تواند نشانه‌ای از مشکلاتی مانند اختلالات هورمونی، تنبلی تخمدان، کم‌ کاری یا پرکاری تیروئید یا حتی کیست تخمدان باشد.
این وضعیت ممکن است باعث چنین مشکلاتی شود:

• بی‌ نظمی در چرخه قاعدگی؛ تداوم تاخیر می‌تواند نظم پریودها را بر هم بزند.
• ناباروری یا مشکل در بارداری؛ مشکلات تخمک‌ گذاری می‌تواند بارداری را دشوار کند.
• افزایش احتمال کیست تخمدان؛ مخصوصا در مواردی مثل سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS).
• تغییرات خلقی و روحی؛ مانند اضطراب، افسردگی یا تحریک‌ پذیری به دلیل نوسانات هورمونی.
• مشکلات پوستی و ریزش مو؛ به‌ ویژه در صورت وجود اختلالات هورمونی.
• پوکی استخوان در بلندمدت؛ در صورت کاهش طولانی‌ مدت هورمون استروژن.

سوالات متداول

آیا تغییر فصل و آب‌ و هوا می‌تواند باعث تاخیر قاعدگی شود؟

بله تغییرات آب‌ و هوا، سفرهای طولانی و تغییرات ناگهانی در سبک زندگی ممکن است روی چرخه قاعدگی تاثیر بگذارد.

آیا عقب افتادن پریود همیشه نشانه بارداری است؟

خیر بارداری تنها یکی از دلایل احتمالی است،؛ اما عوامل دیگری مانند استرس، تغییر وزن، بیماری‌های هورمونی و مصرف داروها نیز می‌تواند تاثیرگذار باشد.

آیا ورزش بیش از حد می‌تواند باعث توقف پریود شود؟

بله، تمرینات ورزشی شدید و کاهش چربی بدن می‌تواند باعث کاهش تولید استروژن و در نتیجه قطع یا تاخیر قاعدگی شوند.

چه بیماری‌هایی می‌توانند باعث تاخیر در پریود شوند؟

دیابت، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، اختلالات تیروئید، سلیاک و نارسایی زودرس تخمدان می‌تواند در نامنظم شدن قاعدگی نقش داشته باشد.

آیا رژیم غذایی بر تاخیر قاعدگی تاثیر دارد؟

بله کمبود مواد مغذی، کاهش وزن ناگهانی یا مصرف بیش از حد برخی مواد غذایی می‌تواند روی هورمون‌های قاعدگی تاثیر بگذارد.

آیا قرص‌های ضدبارداری باعث عقب افتادن پریود می‌شود؟

بله، مصرف یا قطع ناگهانی این قرص‌ها ممکن است باعث بی‌ نظمی در چرخه قاعدگی شود و چند ماه طول بکشد تا به حالت طبیعی بازگردد.

چه زمانی باید برای تاخیر قاعدگی به پزشک مراجعه کنم؟

اگر بیش از ۳ ماه پریود نشدید یا با علائمی مانند درد شدید، خونریزی غیر طبیعی، تهوع یا تب همراه بود، باید به پزشک مراجعه کنید.

چگونه می‌توانم پریود خود را تنظیم کنم؟

با کاهش استرس، تغذیه سالم، حفظ وزن متعادل، انجام ورزش مناسب و مصرف مکمل‌های ضروری مانند آهن و منیزیم می‌توانید به تنظیم پریود کمک کنید.

آیا دمنوش‌های گیاهی می‌توانند به تنظیم قاعدگی کمک کنند؟

برخی گیاهان مانند رازیانه، زنجبیل، دارچین و گل‌ گاوزبان ممکن است در بهبود نظم قاعدگی موثر باشند؛ اما قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید.