با توجه به صحبت‌های پزشکان متخصص زنان کرج در بیمارستان و زایشگاه مریم:
کیست‌های خوش‌خیم تخمدان ممکن است در هر سنی رخ دهند، اما در این مبحث راجع به کیست‌های خوش‌خیم تخمدان در دوران بارداری صحبت خواهیم کرد. طی سال‌های باروری، شایع‌ترین توده‌های تخمدان از نوع خوش‌خیم هستند. توده‌های تخمدان ممکن است عملگری یا نئوپلاستیک (تومور) باشند.
توده‌های عملگری (finctional) یا نئوپلاستیک (neoplastic) تخمدان شامل کیست‌های فولیکولی و کیست‌های جسم زرد هستند. حدود ۳-۲ تومور تخمدانی در سنین بارداری دیده می‌شوند. اکثر تومورهای تخمدان (۸۰ تا ۸۵%) خوش‌خیم هستند و ۳-۲ عدد از آنها در سنین ۲۴-۲۰ سال دیده خواهند شد.
علائم
اکثر تومورها علائم اندک و یا صرفاً غیراختصاصی خفیفی را ایجاد می‌کنند که شامل موارد زیر می‌شود:
- اتساع شکم
- درد یا احساس درد در قسمت تحتانی شکم
- علائم ادراری یا گوارشی
اگر تومور از نظر هورمونی فعال باشد، ممکن است علائم عدم تعادل هورمونی مانند خونریزی واژینال در ارتباط با تولید استروژن وجود داشته باشد. در صورت پبچیدگی توده به دور پایه خود و پارگی کیست یا خونریزی به داخل کیست، ممکن است درد حاد شکم رخ بدهد.
انواع کیست‌های عملگری
کیست‌های عملگری تخمدان شامل کیست‌های فولیکولی، جسم زرد و تکالوتئینی می‌باشد. تمام این ضایعات خوش‌خیم بوده و معمولاً باعث ایجاد علائم نمی‌شوند و نیازی به جراحی ندارند. مصرف قرص‌های جلوگیری از بارداری سبب کاهش خطر ابتلا به کیست‌های تخمدان می‌شود.
کیست‌های فولیکولی
کیست فولیکولی شایع‌تر است و به ندرت به اندازه بیش از ۸ سانتی‌متر می‌رسد. این ضایعات معمولاً بدون علامت بوده و به‌صورت اتفاقی کشف می‌شوند. کیست فولیکولی با درمان انتظاری در عرض ۸-۴ هفته از بین می‌رود.
کیست‌های جسم زرد
کیست جسم زرد ممکن است پاره شده، ایجاد خونریزی داخل شکمی کرده و به درمان نیاز پیدا کنند.
کیست‌های تکالوتئینی
کیست‌های تکالوتئینی معمولاً دوطرفه هستند و در ارتباط با حاملگی رخ می‌دهند. ضایعات تکالوئینی می‌توانند کاملاً بزرگ باشند و ممکن است تا ۳۰ سانتی‌متر و به‌صورت خود به خود پیشرفت کنند. درمان با قرص‌های جلوگیری‌کننده از حاملگی، خطر کیست‌های عملگری تخمدان را کاهش می‌دهد.
قرص‌های جلوگیری از بارداری در کاهش خطر بروز کیست‌های تخمدانی نقش مهمی ایفا می‌کنند. کیست‌های علامت‌دار باید به سرعت مورد ارزیابی قرار گیرند.
توده‌های دارای علائم خفیف و عملگری با داروهای مسکن درمان می‌شوند. تنها خونریزی شدید کیست‌ها و شک به بدخیمی یا پیچیدگی کیست به دور پایۀ خود، نیاز به انجام عمل جراحی دارد. اندومتریومای تخمدان یا کیست شکلاتی از توده‌های خوش‌خیم تخمدان می‌باشد که اندازۀ آن به ۸-۶ سانتی‌متر می‌رسد. این نوع از کیست‌ها با تحت نظر گرفتن بیمار از بین نمی‌رود و بیمار باید از نظر تسکین درد، دستیابی به حاملگی و خطر عود تحت جراحی قرار گیرد.
توده‌های نئوپلاستیک
اکثر کیست‌های درموئید خوش‌خیم (کیست مویی تخمدان) در طی سال‌های بارداری رخ می‌دهند. تغییر شکل بدخیم در ۲ درصد کیست‌های درموئید در تمام سنین ایجاد خواهد شد. خطر پیچیدگی این کیست‌ها بیشتر است و همیشه باید تحت جراحی قرار گیرند.
تومورهای سروز
عمدتاً خوش‌خیم بوده و ۱۰-۵ درصد این تومورها قدرت بدخیمی دارند و ۲۵-۲۰ درصد آنها بدخیم هستند.
تخمدان‌های پلی‌کیستیک
شیوع آن به حدود ۲۲% می‌رسد و درمان آن طبی است. برای درمان این عارضه عمدتاً از جراحی استفاده نمی‌شود. اصلاح الگوی زندگی و کاهش وزن نقش مهمی در درمان این تخمدان‌ها دارد.
بدون دیدگاه