پلاکت‌ها در مغز استخوان تولید می‌شوند و تحت فرایند طولانی متأثر از مواد طبیعی بدن، شروع به تکثیر و بلوغ می‌کنند. با این حال، عرضه مقادیر کم پلاکتی در دوران حاملگی ممکن است به‌علت تغییرات ناشی از شرایط پزشکی باشد. اگر در حین بارداری پلاکت‌های کمی تولید شوند، می‌توان آن را به یکی از فاکتورهای زیر یا شاید همه آنها مرتبط دانست:
- کاهش تولید پلاکت
- افزایش تخریب پلاکت
- ناکارآمدی
میزان پلاکت بسیار پایین می‌تواند به‌خصوص در خونریزی‌های بسیار خطرناک خود را نشان دهد. قبل از وقوع این اتفاق می‌توان با مدیریت شرایط موجود، جلوی اینگونه حوادث را گرفت.
دلایل کاهش پلاکت در دوران بارداری
دلایلی که ممکن است باعث کاهش پلاکت‌های خون در دوران بارداری شوند عبارتند از:
مسمومیت حاملگی یا پره اکلامپسی
مسمومیت حاملگی یک اختلال مخصوص زنان باردار است که فشار خون آنها به‌طور غیرطبیعی بالا می‌رود.
سندروم HELLP
این سندروم، فرم پیشرفته پره اکلامپسی است. افزایش فشار خون باعث آسیب به کبد و افزایش آنزیم‌های کبدی در خون می‌شود. این شرایط با کاهش پلاکتی همراه است. به این دلیل که عملکرد کبد در تشکیل پلاکت مورد نیاز است.
کاهش پلاکتی توسط هپارین
به گفته پزشکان متخصص زنان کرج، دلایل قابل توجهی برای استفاده از هپارین در زنان باردار وجود دارد. آنها در معرض خطر ابتلا به کمبود پلاکتی قرار دارند. هنگامی که هپارین وارد بدن می‌شود، ممکن است باعث ایجاد آنتی بادی‌هایی علیه دارو شده که بر فعالیت پلاکت‌ها اثر می‌گذارند. این مسئله باعث می‌شود که به اشتباه پلاکت‌ها به یکدیگر چسبیده و با افزایش روند تجمع پلاکتی مورد مصرف قرار گیرند، که در نهایت منجر به کاهش تعداد پلاکت می‌شود.
ترومبوسيتوپنی پورپورای خود ایمن (ITP)
این حالت به سلول‌های ایمنی و آنتی بادی‌های بدنی مربوط می‌شود که باعث تخریب پلاکت‌ها می‌شوند.
لوپوس
یک بیماری خود ایمن است که ایجادکننده آن خود بدن است. بارداری، لوپوس را سرعت یا شدت می‌بخشد.
کاهش پلاکت توسط دارو
داروهایی زیادی وجود دارند که می‌توانند هر یک از مراحل تشکیل پلاکتی را تحت تاثیر قرار دهند. مثل فلوکونازول، ایبوپروفن و ناپروکسن و پراستامول.
ایدز یا HIV
ایدز به‌طور غیرمستقیم به تمام سیستم‌های بدن حمله می‌کند. سیستم ایمنی بدن نیز تخریب شده و منجربه تخریب مغز استخوان می‌شود و می‌تواند به‌طور مستقیم مقادیر پلاکتی را کاهش دهد.
کم خونی آپلاستیک
که به علت آسیب وارد شده بر مغز استخوان، موجب کاهش پلاکت‌ها می‌شود. این وضعیت در دوران بارداری امکان‌پذیر است. علت آسیب می‌تواند باکتری، ویروس، دارو، بیماری‌های خود ایمن یا پرتو باشد، که بسته به علتِ کم خونی آپلاستیک در زنان باردار، درمان متفاوت است.
انعقاد یا لخته‌های درون عروقی منتشر (DIC)
که توسط تعدادی از شرایط پزشکی مرتبط با بارداری تحریک می‌شود. لخته‌های پراکنده در عروق سبب مصرف پلاکت‌ها در داخل رگ‌های خونی می‌شود. علل آن عفونت و همچنین اختلالات خودایمنی است.
سرطان
انواع مختلفی از سرطان‌ها وجود دارد که می‌تواند روی فرد تأثیر بگذارد که بستگی به عوامل مستعد آن نیز دارد.
کاهش مقادیر پلاکتی در دوران بارداری چندان شایع نیست، اما می‌تواند در تعداد قابل توجهی از بیماران وجود داشته باشد. این وضعیت را می‌توان در مراحل اولیه با استفاده از تست‌های روتین خونی و پیگیری در طول دوره حاملگی تشخیص داد. بنابراین بررسی منظم توسط پزشک متخصص زنان امری ضروری است.
کم بودن پلاکت خون در بارداری چه خطراتی را به‌همراه دارد؟
مهم‌ترین نگرانی که در این خصوص وجود دارد، این است که خطر خونریزی در حین زایمان و پس از تولد نوزاد وجود دارد. چنین خطری بیشتر در زایمان‌های سزارین رخ می‌دهد، رحم نسبت به سایر اندام‌های دیگر مقدار بیشتری از خون را در خود جای داده است، در حین عمل به‌دلیل باز شدن دیواره رحم، رگ‌های خونی نیز بریده می‌شوند، در نهایت به‌دلیل کمبود پلاکت‌های خون، خطر خونریزی بیش از حد، وجود خواهد داشت.
نشانه‌های پایین بود پلاکت خون
معمولا کاهش پلاکت خون نشانه خاصی ندارد، اما ممکن است برخی از افراد با نشانه‌هایی مانند موارد زیر روبه‌رو شوند:
خونریزی: خونریزی بیشتر در لثه و بینی مشاهده می‌شود، این خونریزی ممکن است زیاد باشد یا در طی دوره‌ای طولانی رخ دهد.
لکه‌های قرمز
اینگونه لکه‌های قرمز بییشتر در پاها دیده می‌شود.
لکه و کبودی پوست
ممکن است یک ناحیه بزرگ از پوست به‌دلیل خونریزی زیرپوستی کبود شود و هنگام فشار با دست، آن قسمت کبود شده، سفید نشود. این کبودی‌ها به‌دلیل نشت ناگهانی رگ‌های خونی ایجاد می‌شود.
چگونه پایین بودن پلاکت خون در دوران بارداری را تشخیص دهیم؟
بسیاری از خانم‌ها در طول بارداری هیچ علائمی ندارند و تنها در آزمایش خون قابل تشخیص است. با این حال بعضی از افراد علائمی از جمله خونریزی یا کبودی دارند یا علائم کوچک پوستی قرمز یا بنفش روی پوست خود مشاهده می‌کنند. برخی نیز خونریزی از بینی را به دنبال این عارضه تجربه می‌کنند.
پلاکت خون پایین در بارداری چه عوارضی دارد؟
پایین بودن پلاکت خون طی بارداری می‌تواند باعث ایجاد چنین عوارضی شود:
خونریزی
پایین بودن پلاکت خون می‌تواند خطر خونریزی در حین تولد و پس از آن را افزایش دهد به خصوص اگر تعداد پلاکت خون بسیار کمی داشته باشید. در صورتی که از بی حسی اپیدورال یا نخاعی استفاده کنید، باعث خونریزی در اطراف نخاع می‌شود.
زایمان زودرس
اگر پلاکت‌ها به دلیل مسمومیت بارداری یا پره اکلامپسی خیلی پایین باشد، خطر زایمان زودرس افزایش پیدا می‌کند.
عوارض زایمان
احتمال لخته شدن خون مادران پس از زایمان دو چندان می‌شود.
عوارض برای زایمان
اگر مادر به ترومبوسیتوپنی ایمنی (ITP) مبتلا باشد، احتمال پایین بودن پلاکت خون نوزاد وجود دارد که می‌تواند خطر خونریزی را افزایش دهد.
بدون دیدگاه