گاهی برخی از کودکان ناهنجاری‌هایی را در این دوره به‌دلایل مختلف تجربه می‌کنند. بی اختیاری مدفوع در کودکان، یکی از این موارد است، که می‌تواند به‌دلایل مختلفی ایجاد شود. منظور از بی اختیاری مدفوع این است، که کودک کنترلی در حرکات روده و مدفوع خود ندارد.
این شرایط منجر می‌شود که کودک در هر زمانی دفع مدفوع داشته باشد. بی اختیاری مدفوع اغلب به‌دلیل یبوست در کودکان ایجاد می‌شود؛ اما با این حال برخی از کودکان پس از جراحی برای رفع ناهنجاری آنورکتال یا به‌دلیل شرایط دیگر در ناحیه رکتوم این اختلال را تجربه می‌کنند.
بی اختیاری مدفوع چه علائمی دارد؟
علائم بی اختیاری مدفوع به شرایط کودک بستگی دارد. به‌طور کلی کودکان زمانی که دفع مدفوع دارند، در حالتی هستند که نیاز فوری به دفع دارند و هیچ کنترلی روی خود ندارند. به طبع زمانی که چنینی اتفاقی رخ می‌دهد، نیاز مکرر به شستن لباس زیر کودک است.
از علائم مهم این عارضه می‌توان به چنین مواردی اشاره کرد:
- نشت مدفوع روی لباس زیر (گاهی با اسهال اشتباه گرفته می‌شود)
- بی اشتهایی
- دل درد
- فاصله طولانی بین اجابت مزاج
- عبور مدفوع بزرگ هنگام دفع مدفوع
- عفونت مکرر مثانه به خصوص در دخترها
چه عواملی باعث بی اختیاری مدفوع در کودکان می‌شود؟
از علل شایعی که می‌تواند منجر به بی اختیاری مدفوع در کودکان شود به شرح زیر است:
- اسهال
- یبوست
- ایجاد مشکلاتی در عضلات و اعصاب
- بیماری هیرشپرونگ
- ناهنجاری‌های مادرزادی در ناحیه آنورکتال مانند مقعد بسته
- شرایط نوروپاتیک مانند اسپینا بیفیدا
علت بی اختیاری مدفوع در کودکان چیست
این عارضه به دنبال یبوست مزمن رخ می‌دهد که گاهی در کودکان نادیده گرفته می‌شود. در بسیاری از مواقع یبوست به دلیل رفتار خود کودک ایجاد می‌شود، به این صورت که خود کودک مانع دفع مدفوع می‌شود.
پاهای خود را سفت می‌کند، جیغ می‌زند یا گریه می‌کند و گوشه‌ای از اتاق پنهان می‌شود. گاهی برخی صورتشان قرمز می‌شود و می‌لرزند، برخی از والدین این علائم را گاهی با یبوست اشتباه می‌گیرند؛ اما در بسیاری از مواقع کودک در حال مانع از خارج شدن مدفوع است.
دیگر شرایطی که باعث یبوست مزمن در کودکان می‌شود به شرح زیر است:
- رژیم غذایی ناسالم و بدون فیبر
- عدم تحرک و فعالیت کافی
- استرس در خانه یا مدرسه
- دردناک بودن دفع مدفوع
- عدم نوشیدن آب کافی
به‌طور کلی زمانی که کودک مدفوع خود را نگه می‌دارد، قسمت پایینی روده بزرگ، پر می‌شود و شکل طبیعی خود را از دست می‌دهد.
هرچه کودک مدفوع را بیشتر نگه دارد، روده بزرگ کشیده‌تر، مدفوع بزرگ‌تر و سفت‌تر می‌شود و طبیعتا دفع آن نیز سخت‌تر خواهد شد.
زمانی که بارها و بارها این اتفاق رخ می‌دهد روده بزرگ به قدری کشیده و شل می‌شود که دیگر ماهیچه‌ها عملکرد درستی نخواهند داشت.
در این حالت مدفوع سفت گیر کرده و تنها مایع از اطراف مدفوع سفت عبور می‌کند. اعصاب کشیده کمتر حساس می‌شوند و کودک دیگر دفع نشتی مدفوع را احساس نمی‌کند.
راهکاری برای جلوگیری از یبوست
با ایجاد تغییراتی در رژیم غذایی می‌توانید از این عارضه جلوگیری کنید:
- باید میوه و سبزیجات بیشتری در رژیم غذایی خود قرار دهید.
- نان و غلات بیشتری به کودک خود بدهید.
- باید کودک شما آب و مایعاتی بیشتر میل کند.
- از فست فودها و غذاهای ناسالم که حاوی چربی و قند هستند باید خودداری شود.
- کودکان برای تقویت استخوان های خود به ویتامین D و کلسیم بیشتری نیاز دارند.
- صبحانه کودک خود را زود بدهید تا قبل از رفتن به مدرسه اجابت مزاج داشته باشد.
عارضه‌های ناشی از بی اختیاری مدفوع در کودکان چیست؟
این اختلال یا ناهنجاری می‌تواند عارضه‌هایی را برای کودکان به همراه داشته باشد:
مشکلات عاطفی و اجتماعی
زمانی که کودک یا نوجوانی دچار چنین حالتی می‌شود، قطعا باعث خجالت او خواهد شد و از اجتماعاتی مانند مدرسه یا دورهمی‌ها دوری می‌کند. برخی از کودکان ممکن است به‌دلیل بی اختیاری مدفوع حتی افسرده شوند.
مشکلات پوستی
در صورتی که پوست اطراف مقعد به‌طور مداوم با مدفوع برخورد داشته باشد و چندینبار تمیز شود، منجر به تحریک این قسمت خواهد شد.
تغذیه نادرست
بی اختیاری مدفوع شدید در طولانی مدت می‌تواند به این معنی باشد که کودک شما به اندازه کافی مواد مغذی مورد نیاز را دریافت نمی‌کند. پزشک در این مواقع مکمل‌های غذایی و دارویی را برای بیمار توصیه می‌کند.
بی اختیاری مدفوع در کودکان چگونه تشخیص داده می‌شود؟
آزمایشات مختلفی برای تشخیص علت این اختلال در کودکان وجود دارد که در ادامه همه موارد را برای شما ذکر خواهیم کرد:
- در مانومتر آنورکتال یا تست نوار مقعد، رفلکس‌های عصبی و قدرت اسفنکتر مقعد اندازه‌گیری می‌شود.
- با کمک عکسبرداری اشعه ایکس می‌توان مشکلات احتمالی از قبیل انسداد در روده و مقعد، همچنین قسمت‌های متورم در روده بزرگ و کوچک را مورد بررسی قرار داد.
- در باریم انما از مایع گچی به نام باریوم برای بررسی اندام‌های داخلی استفاده می‌شود تا پزشکان بتوانند ناهنجاری‌های ایجاد شده در روده را بررسی کنند و علت بی اختیاری مدفوع در کودکان را متوجه شوند.
- ترانزیت روده بزرگ با استفاده از اشعه ایکس جهت نظارت بر مارکرها از طریق روده مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- کولونوسکوپی، یک لوله با طول زیاد، انعطاف‌پذیر و همراه با دوربین است که از طریق راست روده به روده بزرگ وارد می‌شود تا پزشکان بتوانند روده بزرگ را مورد بررسی قرار دهند.
- قدرت انقباض روده بزرگ مورد بررسی قرار می‌گیرد.
آیا کودکان بیش فعال بیشتر دچار بی اختیاری مدفوع قرار می‌گیرند؟
کودکانی که مبتلا به بیش فعالی یا ADHD هستند، بیشتر در معرض مشکلاتی از جمله یبوست و بی‌اختیاری مدفوع قرار دارند. اینطور تخمین زده شده که این عارضه در این دسته از کودکان ۶ برابر سایر کودکان است.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
در صورتی که هر یک از این موارد را در کودک خود مشاهده کردید برای بررسی و درمان به پزشک مراجعه کنید:
- یبوست شدید و مداوم
- احساس درد هنگام اجابت مزاج
- نگه داشتن مدفوع
بی اختیاری مدفوع در کودکان چگونه درمان می‌شود؟
هدف از درمانی که برای این ناهنجاری در نظر گرفته می‌شود، این است که کودک بتواند مانند سایرین کنترلی در دفع مدفوع داشته باشد. درمانی که برای کودک در نظر گرفته می‌شود، بسته به شرایط بیمار متفاوت است. گاهی تنها انجام یک روش درمانی برای کودک مناسب است؛ اما برای برخی از کودکان چندین روش درمانی را در کنار هم به کار می‌گیرند.
به‌طور کلی راهکارهای درمانی که برای این افراد در نظر گرفته می‌شود به شرح زیر است:
دارودرمانی
فوق تخصص و جراح اطفال؛ دکتر صلاح الدین دلشاد در این مواقع ممکن است جهت کنترل اسهال یا سایر بیماری‌هایی که منجر به بی اختیاری مدفوع می‌شود، دارو تجویز کند.
تمرین عضله
تمرینات خاصی برای کودک توصیه می‌شود، که در نهایت منجر به تقویت عضلات کف لگن شود.
بایو فیدبک
این راهکار می‌تواند به یادگیری کنترل حرکات روده کودک کمک کند.
تحریک الکتریکی
ایمپلنت‌هایی که باعث ایجاد پالس‌های الکتریکی می‌شود، ممکن است با انجام عمل جراحی در کنار عصب‌های مهم قرار گیرند تا به کنترل حرکات روده کمک کند.
عمل جراحی
در برخی از مواقع کودک به عمل جراحی نیاز دارد تا عملکرد روده را بهبود بخشد یا مشکل ساختاری روده را برطرف کند.
بدون دیدگاه