زایمان طبیعی بعد از سزارین

سؤالی که ذهن بسیاری از مادران را به خود مشغول کرده، در مورد زایمان طبیعی بعد از سزارین (VBAC) است. بسیاری از مادران تصمیم دارند که زایمان طبیعی را بعد از سزارین تجربه کنند. اما امکان انجام این فرایند را در این مقاله بررسی خواهیم کرد.

آیا زایمان طبیعی بعد از سزارین امکان‌پذیر است؟

اگر دوباره باردارید و فرزند قبلی خود را از طریق سزارین به دنیا آورده‌اید، ممکن است از امکان‌پذیر بودن زایمان طبیعی بعد از سزارین، متعجب شوید.

در گذشته زنانی که یک زایمان سزارین را تجربه می‌کردند، باید تمام زایمان‌های بعدی خود را به همین شیوه انجام می‌دادند. زایمان طبیعی بعد از سزارین برای بسیاری از خانم‌ها امکان‌پذیر است. عواملی زیادی وجود دارد که به مادر و پزشک کمک می‌کند تا تصمیم بگیرند، آیا این روش مناسب است یا خیر.

در شرایط مشخص، می‌توان این کار را انجام داد. مطالعات نشان داده‌اند که اکثر زنانی که اقدام به زایمان طبیعی بعد از سزارین می‌کنند، موفق خواهند بود. ایمنی برای مادر و نوزاد مهم‌ترین عاملی‌ست که باید در نظر گرفته شود؛ چراکه زایمان طبیعی بعد از سزارین همیشه برای همه زنان امن نیست.

وضع سلامتی مادر و کودک

برای متخصص زنان و زایمان وضعیت سلامتی مادر و کودک مهم است. اگر پزشک سلامت مادر را تأیید کند، حتی اگر نوزادان در شکم دوقلو باشند، باز هم مادر می‌تواند زایمان طبیعی را بعد از سزارین داشته باشد.

آیا باید دوز تیروکسین را به طور تجربی در دورۀ بارداری افزایش داد؟

برای رسیدن به هدف TSH زیر u/Lµ ۲٫۵ راهکار‌هایی را توصیه می‌کنند که زنان با هیپوتیروئیدی شناخته شده به طور تجربی دوز تیروکسین خود را در دوره بارداری افزایش دهند. اطلاعات مشاهده‌ای بیان می‌کنند که اکثر زنان با TSH قبل باردرای زیر ۱٫۲ در بارداری نیز بدون نیاز به افزایش دوز تیروکسین، غلظت طبیعی TSH را حفظ می‌کنند.

بیماران با هیپوتیروئیدی اولیه و غلظت TSH قبل حاملگی زیر ۳٫۴، نیاز به افزایش قابل توجه دوز تیروکسین در سه ماهۀ اول نداشتن و همچنین افزایش دوز تیروکسین در ادامه حاملگی نیز باعث کاهش غلظت میانه TSH شده که از قبل در همان محدوده مجاز بود. در مقابل بیماران فاقد غدۀ تیروئید به مقادیر تجمعی بیشتری از تیروکسین برای حفظ TSH زیر ۴٫۱ نیاز داشتند. افزایش تجربی میزان تیروکسین با خطر‌‎های نظری همراه است. لذا نیاز به افزایش دوز تیروکسین در بارداری باید حتماً توسط آزمون عملکرد تیروئید تأیید شود.

آیا هیپوتیروئیدی تحت بالینی می‌تواند حاملگی را با خطر مواجه کند؟

نگرانی‌ها از هیپوتیروئیدی در بارداری از اطلاعاتی ریشه می‌گیرد که هیپوتیروئیدی مادر را با اختلالات تکوین عصبی – روانی در نوزاد مرتبط می‌دانند. داده‌های مطالعات موردی- شاهدی تا وقتی که TSH مادر در حدود تعیین شده مخصوص بارداری است، هیچ تفاوت تکوینی ذهنی یا روانی- جسمی را در جنین نشان نمی‌دهند، حتی اگر مقدار TSH بیش از µu/L 2.5 باشد.

به طور کلی اطلاعاتی که ارتباط بین هیپوتیروئیدی تحت بالینی و عوارض زایمان را بررسی می‌کنند، متناقض هستند. به صورتیکه هم مطالعات گذشته نگر و هم مطالعات هم گروهی آینده‌نگر ارتباط بین هیپوتیروئیدی تحت بالینی و عوارض حاملگی شامل سقط، زایمان زودرس، مشکلات فشارخون بارداری و مرگ جنین را تأیید و رد می‌کنند؛ لذا اطلاعات موجود ارتباط پایدار و دقیقی را بین هیپوتیروئیدی تحت بالینی و هرگونه عوارض بارداری نشان نمی‌دهد.

در انتها با مراجعه به کلینیک‌‌ درد ‌می‌توان تا حد زیادی از درد‌های صورت رهایی یافت. هدف از کلینیک‌های درمانی درد افزایش کیفیت زندگی بیماران است. در این مراکز شما مهارت‌های کنترل و مدیریت درد مزمن را آموخته و قادر خواهید بود که در زندگی عملکرد بهتری داشته باشید.

آیا درمان هیپوتیروئیدی در بارداری نتیجۀ بارداری را بهتر می‌کند؟

هیچ تفاوت قابل ملاحظه‌ای در نتایج بارداری شامل زایمان زودرس، وزن تولد یا IQ فرزندان در سه سالگی بین دو گروه دارو درمانی و دارو‌نما دیده نشده است. غلظت میانه TSH که در آن تجویز تیروکسین تفاوت محسوسی در پیامد باردرای ایجاد نمی‌کرد، µu/L3.8 بود.

باید با این عدم قطعیت چگونه برخورد کنیم؟

ما پیشنهاد می‌کنیم که هیپوتیروئیدی تحت بالینی در حاملگی را بر اساس TSH بالای حد فوقانی مرجع بومی برای این دوره (به جای استفاده از عدد جهانی µu/L 2.5) تشخیص داده و درمان کنیم.

خانم‌های بارداری که میزان تیروکسین و TSH درون بازه مجاز مرجع و کسانی که هیپوتیروئیدی اولیه کنترل شده دارند، نیاز به افزایش دوز تیروکسین ندارند. البته خانم‌های بیشتری به افزایش دوز تیروکسین دارند که می‌توان آن‌ را با میزان TSH تنظیم نمود.

درمان با لووتیروکسین در بارداری پیشنهاد می‌شود؛ اما باید احتمال درمان اضافه در بارداری همیشه مد‌نظر باشد. با تکرار اندازه‌گیری TSH حدوداَ ۶-۴ هفته پس از هر‌گونه تغییر در دوز تیروکسین مراقب هیپوتیروئیدیسم دارویی نیز بوده و هوشیار باشید که اکثر این زنان پس از باردرای نیازی به ادامۀ درمان با تیروکسین ندارند.

نقش هورمون تیروئید بر جنین

جنین تا ۱۲ ماهگی قادر به تولید هورمون تیروئید نیست و این هورمون توسط جفت از مادر به جنین می‌رسد. از همین جهت تنظیم بودن هورمون تیروئید در مادر باردار از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و تقریبا از ۱۸ تا ۲۰ هفتگی جنین به تنهایی قادر است که این هورمون را تولید کند؛ اما به دلیل اینکه میزان این هورمون که جنین آزاد می‌کند به اندازه کافی نیست، مقادیر مورد نیاز را از مادر خود کمک گرفته و این میزان کمبود را جبران می‌کند.
هورمون تیروئید در سه ماهۀ اول اگر به درستی به جنین نرسد، باعث کُند ذهنی شده و حتی کم‌کاری تیروئید در مادر باردار باعث تولد نوزاد نارس، مرده و حتی باعث پاره شدن جفت می‌شود.

سؤالی که ذهن بسیاری از مادران باردار را به خود مشغول کرده، در مورد زایمان طبیعی بعد از سزارین (VBAC) است. بسیاری از مادران تصمیم دارند که زایمان طبیعی را بعد از سزارین تجربه کنند. ما امکان انجام این فرایند را در این مقاله بررسی خواهیم کرد.

آیا زایمان طبیعی بعد از سزارین امکان‌پذیر است؟

اگر دوباره باردارید و فرزند قبلی خود را از طریق سزارین به دنیا آورده‌اید، ممکن است از امکان‌پذیر بودن زایمان طبیعی بعد از سزارین، متعجب شوید.

در گذشته زنانی که یک زایمان سزارین را تجربه می‌کردند، باید تمام زایمان‌های بعدی خود را به همین شیوه انجام می‌دادند. زایمان طبیعی بعد از سزارین برای بسیاری از خانم‌ها امکان‌پذیر است. عواملی زیادی وجود دارد که به مادر و پزشک کمک می‌کند تا تصمیم بگیرند، آیا این روش مناسب است یا خیر.

در شرایط مشخص، می‌توان این کار را انجام داد. مطالعات نشان داده‌اند که اکثر زنانی که اقدام به زایمان طبیعی بعد از سزارین می‌کنند، موفق خواهند بود. ایمنی برای مادر و نوزاد مهم‌ترین عاملی‌ست که باید در نظر در نظر گرفته شود؛ چراکه زایمان طبیعی بعد از سزارین همیشه برای همه زنان امن نیست.

بررسی وضعیت سلامتی مادر و جنین

اگر می‌خواهید که نوزاد خود را پس از تجربه سزارین به‌صورت طبیعی به دنیا بیاورید، می‌بایست وضعیت سلامتی شما و جنین توسط پزشک به‌خوبی بررسی شود تا پزشک مطمئن باشد که از سلامت کامل برخوردار هستید.

حتی اگر دوقلو باردار هستید و از نظر پزشک در شرایط مطلوبی به سر می‌برید، می‌توانید زایمان طبیعی را پس از سزارین تجربه کنید. گاهی برخی از مشکلات مانع از انجام زایمان طبیعی در افراد می‌شود که این شرایط شامل موارد زیر است:

• چاقی (براساس اندازه‌گیری BMI بالای ۳۰ باشد)
• پره اکلامپسی (فشارخون بالا در دوران بارداری)
• سن (خانم‌های بالای ۳۰ سال)
• در صورتی که سزارین قبلی خود را در ۱۹ ماه گذشته انجام داده باشید.
• جنین بسیار بزرگ باشد.

بررسی برش شکم در زایمان سزارین

همانطور که گفته شد پزشک برای تایید انجام زایمان طبیعی پس از سزارین باید عوامل مختلفی را بررسی کند تا فرد با مشکلی در این خصوص مواجه نشود. برش زده شده در زایمان سزارین گذشته، یکی از مواردی است که باید مورد بررسی قرار گیرد.

برش سزارین می‌تواند به‌صورت عمودی یا افقی ایجاد شده باشد. اگر برش به‌صورت عمودی باشد، احتمال آنکه پزشک به شما اجازه انجام زایمان طبیعی را دهد، بسیار کم است؛ چراکه ممکن است منجر به پارگی شود.

در صورتی که برش زده شده، کم و عرضی باشد و از وضعیت خوبی برخوردار باشید، پزشک اجازه انجام زایمان طبیعی پس از سزارین را خواهد داد.

دلیل انتخاب زایمان طبیعی پس از سزارین چیست؟

دلایل متفاوتی وجود دارد که افراد تمایل دارند، پس از زایمان سزارین، زایمان طبیعی را تجربه کنند که این دلایل به شرح زیر است:

قصد بارداری‌ مجدد

گاهی برخی افراد تمایل دارند که چندین فرزند داشته باشند، تصمیم به انجام این نوع زایمان به آنها کمک می‌کند تا خطرات ناشی از زایمان‌ سزارین متعدد در آنها کاهش یابد.

عدم وجود عارضه‌های پس از جراحی

بسیاری از مشکلات، مانند خونریزی بیش از حد، عفونت و لخته شدن خون در زایمان طبیعی وجود ندارد. همچنین این نوع زایمان بسیاری از مشکلات مانند هیسترکتومی و آسیب به اندام‌هایی، مانند مثانه یا روده به‌شدت کاهش می‌یابد. زمان نقاهت کوتاه‌تری داشته و کارهای روزمره خود را سریع‌تر انجام می‌دهید.

در چه مواقعی خانم‌های باردار نمی‌توانند زایمان طبیعی پس از سزارین را تجربه کنند؟

در صورتی که هریک از شرایط زیر را داشته باشید، نمی‌توانید زایمان طبیعی را انتخاب کنید:

• در زایمان سزارین برش عمودی بر رحم خورده باشد.
• تجربه پارگی رحم که احتمال باز شدن جای سزارین وجود دارد.
• انجام انواع خاصی از جراحی‌ها، مانند برداشتن فیبروم

آیا انجام زایمان طبیعی پس از سزارین خطراتی را به‌همراه دارد؟

همانطور که گفته شد اگر تمامی جوانب خانم باردار و جنین بررسی شود و در وضعیت مطلوبی قرار داشته باشند، هیچ‌گونه خطری، مادر و جنین را تهدید نمی‌کند و حتی فواید زیادی برای آنها خواهد داشت.

اما در صورتی که مادر وضعیت مطلوبی برای انجام این نوع زایمان نداشته باشد، نه تنها از انجام زایمان طبیعی نفع نخواهد برد، بلکه مشکلات زیادی برای او، مانند پارگی رحم ایجاد خواهد کرد.

در این مواقع ممکن است مادر نیاز به برخی اقدامات اورژانسی و ناچار به انجام هیسترکتومی باشد، اگر رحم برداشته شود خانم دیگر قادر به بارداری نخواهد بود.

آمادگی جهت انجام زایمان طبیعی پس از سزارین

اگر قبلا زایمان طبیعی داشته‌اید و مایل هستید که زایمان بعدی را به‌روش طبیعی انجام دهید، باید حتما به پزشک متخصص زنان کرج مراجعه کرده و با او در خصوص این نوع زایمان مشورت کنید.

نحوه انجام سزارین (برش عمودی یا افقی) گذشته خود را باید به‌طور کامل برای پزشک توضیح دهید و هرگونه سابقه بیماری‌های خود را با او در میان بگذارید تا او شرایط را بررسی کند و در صورت تایید زایمان طبیعی را تجربه کنید.

کلام آخر

امروزه بسیاری از پزشکان سعی بر آن دارند که فواید زایمان طبیعی را برای همه مادران شرح دهند تا آنها را از انجام زایمان سزارین منصرف کنند. برخی افراد تصور می‌کنند، زمانی که بارداری اول خود را به‌صورت سزارین انجام می‌دهند، دیگر قادر به انجام زایمان طبیعی نیستند، اما این تصور اشتباه بوده و در اغلب مواقع انجام زایمان طبیعی امکان‌پذیر است.

در نهایت بهتر است اگر در شرایط مطلوبی برای انجام زایمان طبیعی هستید، زایمان‌های بعدی خود را به‌صورت طبیعی تجربه کنید تا دچار عارضه‌های زایمان سزارین نشوید.