سیکل‌های قاعدگی در دختران از سنین ۱۱ تا ۱۴ سالگی شروع می‌شود. فاصلۀ بین سیکل‌ها (از شروع یک خونریزی تا شروع خونریزی بعدی) معمولا ۲۸ روزه بوده اما از ۲۱ تا ۳۵ روز متغیر است. مقدار خونریزی طبیعی بین ۲۰ تا ۱۰۰ میلی‌لیتر و به‌طور متوسط ۸۰ میلی‌لیتر است.
خون قاعدگی عمدتا منشاء وریدی داشته و با سلول‌های ریزش یافته اندومتر (دیوارۀ داخلی رحم) و ترشحات دستگاه تناسلی مخلوط است؛ لذا خون قاعدگی معمولا غلیظ و تیره است. رنگ و مقدار خونریزی در روزهای قاعدگی تغییر می‌کند و خونریزی روزهای اول، ممکن است کمتر یا بیشتر از بقیه روزها باشد.
مدت طبیعی خونریزی معمولا بین ۴ تا ۶ روز است، اما خونریزی قاعدگی کمتر از ۲ روز یا بیشتر از ۷ روز غیرطیعی محسوب می‌شود. در شروع بلوغ دختران و در سنین قبل از یائسگی ممکن است سیکل‌های قاعدگی نامنظم و خونریزی بیشتر باشد. این سیکل‌ها معمولا بدون تخمک‌گذاری هستند. تخمک‌گذاری ۱۲ تا ۱۴ روز قبل از قاعدگی بعدی اتفاق می‌افتد. قاعدگی طبیعی در بعضی از بانوان بدون درد و در بعضی با درد شدید همراه است.
خونریزی غیرطبیعی رحمی
خونریزی رحمی در هر یک از حالات زیر غیرطبیعی محسوب می‌شود:
- خونریزی طولانی، سنگین‌تر یا کوتاه‌تر از همیشه
- طولانی شدن یا کوتاه شدن فاصله قاعدگی‌ها
- لکهبینی خونریزی بین قاعدگی‌ها
- خونریزی بعد از نزدیکی
- خونریزی بعد از یائسگی
خونریزی‌های غیرطبیعی رحمی در سنین اولیۀ بلوغ و در سنین قبل از یائسگی شایع‌تر است.
دلایل خونریزی غیرطبیعی رحمی
خونریزی غیرطبیعی به دلایل زیر ممکن است رخ دهد:
- اختلالات هورمونی
- اختلالات انعقاد خون
- استرس‌های فیزیکی یا روانی مانند ورزش سنگین یا اضطراب شدید
- چاقی یا لاغری مفرط
- تغییر وزن شدید و ناگهانی
- عفونت‌ها و زخم‌های رحم و دهانۀ رحم
- افزایش بیش از حد ضخامت اندومتر یا دیوارۀ داخلی رحم
- توده‌ها، ضایعات خوش‌خیم رحم و دهانۀ رحم مانند پولیپ، فیبروم و ادنومیوز
- سرطان و ضایعات پیش سرطانی رحم و دیوارۀ رحم
- استفاده از بعضی از داروها خصوصا داروهای اعصاب
- استفاده از انواع قرص‌های پیشگیری از بارداری و IUD
- سندروم تخمدان پلی کیستیک
- بعضی بیماری‌ها مانند نارسایی کلیه
- عوارض بارداری مانند حاملگی خارج از رحم و سقط
تشخیص با گرفتن شرح حال و معاینه شروع شده و در ادامه ممکن است آزمایش‌های هورمونی و غیرهورمونی، سونوگرافی واژینال، ام آر آی، هیستروسکوپی، نمونه‌برداری از رحم و دهانۀ رحم و کورتاژ تشخیصی هم لازم باشد.
درمان با توجه به سن، نوع بیماری و تمایل به حفظ باروری و فرزندآوری صورت می‌گیرد. گاه فقط اطمینان خاطر به بیمار و تحت نظر گرفتن وی کافی است، گاهی نیاز به درمان دارویی می‌شود و در بعضی مواقع مداخلات جراحی لازم است.
علل قطع موقت یا دائم سیکل‌های قاعدگی
- حاملگی
- شیردهی
- یائسگی (زودرس یا به‌هنگام)
- برداشتن رحم با جراحی
- آسیب به لایۀ داخلی (اندومتر ریزش کننده) رحم با دلایلی مانند کورتاژهای خشن، چسبندگی و عفونت سل
- برداشتن تخمدان‌ها با جراحی
- اختلال در تخمک‌گذاری
- کیست‌ها یا توده‌های تخمدان
بعضی از روش‌های جلوگیری از بارداری از جمله:
- آمپول‌های تزریقی سه ماهه
- آیودی‌های پرژسترونی
- مصرف طولانی مدت قرص‌های ضدبارداری
- تومورهای هیپوفیز مغز
- اختلالات غدد درون‌ریز مانند کم‌کاری تیروئید
- پرخوری یا کم‌خوری عصبی
- کاهش وزن شدید و سریع
- مصرف بعضی از داروها در رأس آنها داروهای ضد افسردگی
- تغییر محیط اقلیمی و زندگی
- استرس و فشارهای روانی
- ورزش‌های سنگین و حرفه‌ای
لکهبینی
ممکن است خانم‌های بسیاری در زمان‌های غیر از پریود خود، با لکه‌های خون در لباس زیر خود مواجه شوند که موجب نگرانی آنها شود. البته لکهبینی در یکی دو روز اول یا آخر قاعدگی نیز طبیعی است. علل ایجاد لکه‌های خون در خانم متعدد است از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
بارداری
در بعضی از افراد، لکهبینی از علائم بارداری محسوب می‌شود این در حالی است که در خانم‌های باردار، لکهبینی را می‌توان نشانه‌ای از وجود مشکلی در بارداری دانست. حاملگی خارج از رحم، تهدید به سقط، حاملگی پوچ و… می‌تواند با لکهبینی همراه باشد.
داروها
بعضی از داروها ممکن است باعث ایجاد خونریزی و لکهبینی شوند. قرص‌ها و آمپول‌های ضدبارداری از جمله این داروها هستند.
تخمک‌گذاری
آزاد شدن تخمک، ممکن است با لکهبینی در اواسط چرخۀ قاعدگی همراه باشد.
عفونت و التهاب سیستم تناسلی
عفونت‌هایی که از طریق روابط جنسی منتقل می‌شوند، باعث التهاب اندام‌های تولید مثلی همچون واژن، رحم، گردن رحم، لوله‌های فالوپ و تخمدان و به دنبال آن لکهبینی می‌شوند.
فیبروم‌ها و پولیپ‌های رحمی
توده‌های خوش‌خیم (پولیپ رحم) نیز می‌توانند موجب ایجاد لکهبینی یا خونریزی بین دو قاعدگی شوند.
اختلالات هورمونی
عدم تعادل هورمونی در مواردی مانند اختلالات تیروئید، پرولاکتین بالا و سندروم تخمدان پلی کیستیک و… می‌تواند باعث ایجاد لکهبینی شوند.
سرطان‌های تناسلی
خصوصا سرطان دهانۀ رحم و رحم می‌تواند خود را با خونریزی‌های غیرطبیعی و یا لکه بینی در مراحل اولیه نشان دهد.
اندومتریوز
اندومتریوز خصوصا زمانی که با درگیری رحم همراه شود، ممکن است با لکهبینی بروز نماید.
دستگاه داخل رحمی (IUD)
خانم‌هایی که از IUD استفاده می‌نمایند، نسبت به خانم‌های دیگر، بیشتر شاهد لکهبینی خصوصا بعد از اتمام قاعدگی خواهند بود.
خونریزی وسط سیکل
خونریزی وسط سیکل، در واقع لکۀ قهوه‌ای یا قرمز رنگی است که در حوالی زمان تخمک‌گذاری در لباس زیر یا همراه با ترشحات وسط سیکل بعضی از خانم‌ها دیده می‌شود. دلیل این لکهبینی، افزایش مجدد هورمون‌ها مانع از ریزش کامل دیوارۀ رحم و قطع خونریزی می‌شود. لکهبینی ۲-۱ ساعت و به ندرت ۱ تا ۲ روز ادامه دارد و به‌عنوان نوعی پدیدۀ طبیعی احتیاج به درمان خاصی ندارد.
بدون دیدگاه